Gần đây, cục diện chiến trường Ukraine có những thay đổi theo hướng có lợi cho quân Nga, trang web hàng đầu Trung Quốc NetEasy đăng bài phân tích cho rằng đó là nhờ giới quân sự Nga đã kịp “tỉnh giấc”…
Bài báo viết, cuộc chiến Nga-Ukraine đã diễn ra hơn một năm, Không quân Nga từng được coi là lực lượng tiên phong của chiến tranh hiện đại đã có sự thể hiện với những đánh giá trái chiều trên chiến trường. Không lâu sau khi bắt đầu chiến tranh, Không quân Nga một thời đã hoạt động rất tích cực, bắt chước mô hình của Không quân Mỹ trong chiến dịch “Bão táp sa mạc” trong Chiến tranh vùng Vịnh, định tiêu diệt chủ lực quân đội Ukraine bằng ưu thế áp đảo trên không. Tuy nhiên, kết quả các chiến đấu cơ Nga không những không đủ xuất sắc mà còn bị hỏa lực phòng không Ukraine bắn hạ rất nhiều.
Có lẽ vì thực tế là các máy bay chiến đấu họ hiện có phải chịu áp lực lớn để sống sót trên chiến trường, Không quân Nga một dạo đã phải giảm quy mô huy động qua Ukraine. Tuy nhiên, gần đây, với việc lắp đặt bom dẫn đường bằng vệ tinh trên quy mô lớn, các phi vụ xuất kích và cường độ hoạt động của các máy bay chiến đấu của Lực lượng Hàng không Vũ trụ Nga dường như đã tăng lên, và các cuộc tấn công trên bộ cũng ngày càng tăng.
Bài báo viết, theo thông tin được Nga công bố, loại bom dẫn đường bằng vệ tinh mới nhất mà Không quân nước này sử dụng là UPAB-1500B. Trên thực tế, loại bom này không phải là một loại trang bị hoàn toàn mới, nó đã được công khai ra mắt cách đây khoảng 4 năm, nhưng quân đội Nga nay mới sử dụng với số lượng lớn, điều này rõ ràng cho thấy sản lượng xuất xưởng bom UPAB-1500B trong vài năm qua là không lớn. Nhưng giờ đây, các loại máy bay chiến đấu liên tiếp bị bắn hạ trên chiến trường Ukraine đã dạy cho Không quân Nga một bài học xương máu, và họ cuối cùng đã nhận ra giá trị của UPAB-1500B, có thể phóng từ vùng trời cách xa và đảm bảo đánh chính xác vào mục tiêu.
Về loại bom dẫn đường bằng vệ tinh này, nhà phát triển Nga tuyên bố khi được phóng ở độ cao 15.000 mét, nó có thể tấn công mục tiêu cách xa 50 km và có khả năng tấn công từ bên ngoài khu vực phòng thủ, vượt quá phạm vi sát thương của hầu hết các loại tên lửa phòng không tầm ngắn và tầm trung phóng từ mặt đất. Xét thấy phương pháp tấn công chính của Ukraine đối với máy bay chiến đấu Nga chỉ là loại vũ khí phòng không này, nếu quân đội Nga tiếp tục có được một số lượng lớn bom UPAB-1500B, các máy bay chiến đấu Nga thả bom dẫn đường bằng vệ tinh sẽ an toàn hơn.
Mặt khác, do mức độ tiêu hao chiến tranh rất cao, ngành công nghiệp quân sự trong nước của Ukraine về cơ bản đã bị Nga phá hủy và các thiết bị quân sự hạng nặng do phương Tây viện trợ cũng tương đối hạn chế, mức độ cơ giới hóa của quân đội Ukraine không cao, tốc độ tập kết và cơ động binh lực, trang bị kỹ thuật còn thấp, không thể nhanh được. Đối với bom lượn UPAB-1500B không có động cơ, tuy không thật tốt trong việc đánh các mục tiêu di động, nhưng đối với một số lượng lớn các mục tiêu cố định của Ukraine, loại bom dẫn đường bằng vệ tinh này có thể đạt được kết quả oanh kích rất tốt.
Hơn nữa, là một sản phẩm được sửa đổi từ một loại bom cỡ lớn kiểu cũ không điều khiển rơi tự do, chi phí sửa đổi nâng cấp của UPAB-1500B rất thấp, về cơ bản giống như máy bay không người lái tự sát “Shahed-136” của Iran đang được Nga sử dụng rộng rãi, nhưng đầu nổ của loại bom này lớn gấp gần 20 lần so với “Shahed-136” và khả năng sát thương của nó cũng rất mạnh. Nói cách khác, chỉ cần UPAB-1500 phóng đủ chính xác, một quả bom dẫn đường qua vệ tinh này rất có thể tiêu diệt phần lớn một đại đội bộ binh hoặc một trung đội thiết giáp của Ukraine.
Nhưng nói đi cũng phải nói lại, việc cải tiến loại bom này phải không thể tách rời bộ phận dẫn đường vệ tinh, đây có thể là một thách thức không nhỏ đối với ngành công nghiệp điện tử vốn đang ở trình độ thấp của Nga. Nó có lẽ cũng cho thấy rằng rất khó để sản xuất hàng loạt và nâng cấp loại vũ khí này ở Nga. Xét từ góc độ tiêu chuẩn hiện đại, việc xử lý và sản xuất chip hạng micron hiện không còn là loại cấp độ tiên tiến, nhưng Nga vẫn phải phụ thuộc vào các sản phẩm nhập khẩu trong lĩnh vực này, vì vậy vẫn chưa biết Nga có thể nâng năng lực sản xuất bom dẫn đường bằng vệ tinh UPAB-1500B tới mức nào.
Không chỉ vậy, xét về trình độ tổng thể, bom UPAB-1500B của Nga cũng không mạnh hơn bom lượn dẫn đường bằng vệ tinh “LS-6” của Trung Quốc, ra đời sớm hơn nó khoảng 15 năm, đặc biệt là tầm phóng của bom UPAB-1500B kém hơn so với “LS-6” khoảng 15 km, độ chính xác của đòn đánh cũng không cao bằng. Điều này có nghĩa là máy bay chiến đấu sử dụng “LS-6” có thể thả bom từ khoảng cách ở xa mục tiêu hơn, với độ an toàn cao hơn và hiệu quả tấn công tốt hơn, tương đương với việc đi trước UPAB-1500B cả một thế hệ.
Bài báo kết luận, tuy nhiên, qua việc nhận ra giá trị chiến trường của vũ khí dẫn đường chính xác, vẫn cho thấy triết lý quân sự của Nga đã có những bước tiến vượt bậc qua những bài học xương máu, tin rằng Nga sẽ tiếp tục coi trọng phát triển loại vũ khí này và giảm thiểu hơn nữa những tổn thất máy bay chiến đấu không cần thiết.
T.P