Tổng thống Joe Biden vừa nhấn mạnh cam kết của Mỹ đối với việc bảo vệ đồng minh Philippines là “sắt đá”, kể cả ở Biển Đông.
Tổng thống Biden đưa ra tuyên bố trên trong cuộc hội đàm với Tổng thống Philippines Ferdinand Marcos Jr tại Nhà Trắng ngày 1.5 (theo giờ Mỹ), theo Reuters. “Mỹ vẫn giữ cam kết bảo vệ Philippines, bao gồm cả ở Biển Đông”, Tổng thống Biden nói với Tổng thống Marcos Jr tại Phòng Bầu dục.
Một tuyên bố chung cho hay điều này có nghĩa là bất kỳ cuộc tấn công vũ trang nào nhắm vào các lực lượng vũ trang, tàu công vụ hoặc máy bay của Philippines ở Thái Bình Dương, kể cả ở Biển Đông, sẽ dẫn đến các cam kết phòng thủ chung của Mỹ theo Hiệp ước phòng thủ chung năm 1951.
Tổng thống Marcos Jr, trong chuyến thăm Nhà Trắng đầu tiên của một nhà lãnh đạo Philippines sau 10 năm, đã nhấn mạnh tầm quan trọng của Mỹ, với tư cách là đồng minh hiệp ước phòng thủ duy nhất của Philippines, trong một khu vực có “tình hình địa chính trị được cho là phức tạp nhất trên thế giới hiện nay”.
Tuyên bố chung sau cuộc gặp còn nhấn mạnh hai nhà lãnh đạo “khẳng định tầm quan trọng của việc duy trì hòa bình và ổn định ở eo biển Đài Loan như một yếu tố không thể thiếu đối với an ninh và thịnh vượng toàn cầu”.
Washington xem Philippines là chìa khóa cho bất kỳ nỗ lực nào nhằm chống lại cuộc tấn công tiềm tàng của Trung Quốc đối với Đài Loan. Manila gần đây đã đồng ý cho phép quân đội Mỹ tiếp cận thêm 4 căn cứ quân sự của Philippines theo Thỏa thuận hợp tác quốc phòng nâng cao, nhưng hai bên chưa cho biết khí tài nào của Mỹ sẽ được triển khai đến những căn cứ đó, theo Reuters.
Các quan chức Mỹ cho biết hai nhà lãnh đạo sẽ đồng ý các hướng dẫn mới để hợp tác quân sự mạnh mẽ hơn, cũng như tăng cường hợp tác kinh tế. Họ cho biết thêm các hướng dẫn mới tập trung vào sự phối hợp quân sự trên bộ, trên biển, trên không, trong không gian và không gian mạng. Ngoài ra, chính quyền Washington cũng sẽ chuyển giao 3 máy bay vận tải quân sự C-130 và tìm cách gửi thêm các tàu tuần tra cho Philippines, theo Reuters.
Hội nghị thượng đỉnh Mỹ-Philippines ngày 1.5 là phần trọng tâm trong chuyến thăm Mỹ kéo dài 4 ngày của Tổng thống Marcos Jr, bắt đầu từ ngày 30.4, trong lúc ông Marcos Jr tìm kiếm mối quan hệ nồng ấm với cả Mỹ lẫn Trung Quốc.
Giới chuyên gia cho rằng Washington xem Philippines là một địa điểm tiềm năng để triển khai các hệ thống rốc két, tên lửa và pháo binh nhằm chống lại một cuộc tấn công đổ bộ tiềm tàng của Trung Quốc vào Đài Loan.
Tuy nhiên, trước khi gặp Tổng thống Biden tại Nhà Trắng, Tổng thống Marcos Jr nói với các phóng viên trên máy bay của mình rằng Trung Quốc đã đồng ý thảo luận về quyền đánh bắt cá ở Biển Đông và ông cũng sẽ không cho phép Philippines trở thành một nơi dành cho hành động quân sự, theo Reuters.
T.P