Hoa Kỳ đang đẩy nhanh quá trình sản xuất Tên lửa Chiến thuật Tiên tiến Chung AIM-260 (JATM) thế hệ tiếp theo, loại tên lửa này sẽ được sử dụng làm thiết bị chính cho các chiến đấu cơ thế hệ thứ năm hoặc thậm chí thế hệ tiên tiến thứ sáu của nước này.
Tên lửa này có tầm hoạt động xa hơn và có khả năng phối hợp với máy bay không người lái, điều này sẽ cải thiện đáng kể khả năng kiểm soát trên không và mở rộng bán kính chiến đấu của máy bay quân sự Mỹ thế hệ thứ năm.
Theo chuyên mục “Theater Zone” của tạp chí “Power” Mỹ, quân đội Mỹ đang đẩy nhanh tiến độ sản xuất Tên lửa chiến thuật tiên tiến chung AIM-260. Ngoài việc là phiên bản nâng cấp của tên lửa không đối không tầm trung tiên tiến AIM-120D hiện có, loại tên lửa này còn đóng vai trò quan trọng là một trong những trang bị chính của máy bay trung thành không người lái có tính tự chủ cao (chiến đấu cơ cộng tác, CCA).
Theo báo cáo, Bộ trưởng Không quân Hoa Kỳ Frank Kendall đã công bố kế hoạch mua ít nhất 1.000 phi cơ không người lái và 200 Máy bay ưu thế trên không thế hệ tiếp theo (NGAD), hoặc chiến đấu cơ thế hệ thứ 6 trong đầu năm nay. 1.000 máy bay không người lái sẽ được kết hợp với 200 chiến đấu cơ thế hệ thứ 6 và 300 chiến đấu cơ F-35 để tiến hành các cuộc tập trận chiến thuật trên không mới, trong đó tên lửa AIM-260 sẽ đóng vai trò rất quan trọng trong hoạt động phối hợp mới này.
Hiện tại, quân đội Mỹ tiết lộ thông tin rất hạn chế về hiệu suất và thời gian sử dụng của AIM-260. Năm ngoái, người đứng đầu Phi đội Thử nghiệm và Đánh giá 422 của chiến đấu cơ F-22 thuộc Căn cứ Không quân Nellis ở Nevada đã chỉ ra rằng đã sẵn sàng cho thử nghiệm bắn AIM-260 vào mùa hè năm 2023.
Báo cáo chỉ ra rằng AIM-120D có tầm bắn khoảng 120-190km, trong khi tên lửa không đối không PL-15 trang bị cho J-20 của Trung Quốc có tầm bắn xa hơn, khoảng 200km. Đây cũng là lý do chính để quân đội Mỹ phát triển AIM-260. Các chuyên gia hiện ước tính rằng tầm bắn của AIM-260 sẽ lên tới 260 đến 300km.
Hiện tại thiết bị đẩy của AIM-260 vẫn chưa được tiết lộ công khai, có thể là động cơ phản lực cánh quạt hoặc động cơ tên lửa xung kép, đồng thời sẽ có nhiều chế độ tìm kiếm khác nhau. Có thể bao gồm cả radar mảng pha chủ động và thiết bị chụp ảnh hồng ngoại – đóng vai trò dẫn đường chống lại các chiến đấu cơ tàng hình có tín hiệu radar thấp. Ngoài ra, do được sử dụng cùng với các phi cơ không người lái để chiến đấu, AIM-260, giống với AIM-120D, được trang bị liên kết dữ liệu hai chiều, có thể thiết lập lại mục tiêu và phương pháp dẫn đường sau khi phóng. AIM-260 sẽ có cùng kích thước với AIM-120D để nó có thể nằm gọn trong khoang chứa bom bên trong của F-22 hoặc F-35. Tuy nhiên, cùng một loại đạn mà có tầm bắn xa hơn, thì thiết kế và động cơ của tên lửa phải có sự hỗ trợ kỹ thuật tiên tiến hơn mới đạt được điều đó.
Theo phân tích của truyền thông địa phương, trước đây, tiêm kích J-20 sử dụng tên lửa PL-15 có tầm bắn tới 200km và radar mảng pha chủ động. Đối mặt với AIM-120D của chiến đấu cơ thế hệ thứ năm Hoa Kỳ, J-20 có lợi thế rõ ràng về tầm bắn của tên lửa đối không, một khi quân đội Hoa Kỳ thay thế bằng AIM-260 với tầm bắn xa hơn, lợi thế ban đầu có thể sẽ không còn. Ngoài ra, AIM-260 còn sử dụng tên lửa đa chế độ, sẽ có hiệu suất tốt hơn trong việc chống nhiễu điện tử và tỷ lệ bắn trúng sẽ cao.
Ngoài ra, vì có tầm bắn siêu xa nên AIM-260 chắc chắn sử dụng liên kết dữ liệu hai chiều để điều chỉnh dữ liệu mục tiêu trong suốt chuyến bay. Thêm vào đó, cả F-22 và F-35 đều sẽ sử dụng không người lái trong các cuộc diễn tập thực chiến, về mặt chiến thuật, phi công có thể khai hỏa trước để dụ kẻ thù đánh trả sau đó tung tích của kẻ thù sẽ bị lộ, lúc đó chiến đấu cơ có người lái sẽ tiến hành giai đoạn thứ hai tấn công để giành lợi thế.
Từ việc so sánh tầm bắn của tên lửa, con số 300km của AIM260 lớn hơn khoảng 100km so với con số 200 km của PL-15, điều này ảnh hưởng rất nhiều trong các trận chiến BVR. Có tin đồn rằng Quân đội Trung Quốc đang phát triển tên lửa không đối không PL-17 với tầm bắn xa hơn, nhưng hiện tại hầu như không có thông tin nào, ngoài chiến thuật phối hợp không người lái, J-20 cũng được đồn đại đang được phát triển, nhưng cũng sẽ chậm hơn nhiều. Hiện nay, quan hệ Trung-Mỹ tiếp tục căng thẳng và sự cạnh tranh giữa hai bên ngày càng gay gắt, việc phát triển vũ khí hàng đầu không chỉ cần đối phó với các trường hợp khẩn cấp có thể xảy ra mà còn có tác động đến tinh thần chung trên thế giới, khiến cho áp lực lên các bộ phận nghiên cứu và phát triển của Quân đội Trung Quốc ngày càng tăng.