Truyền thông nhà nước Trung Quốc tăng cường nỗ lực khuyến khích nhiều người về hưu tái gia nhập lực lượng lao động bằng cách kêu gọi đầu tư vào đào tạo nghề và cải thiện các quy định về việc làm cho người cao tuổi, trong bối cảnh nước này vật lộn với tình trạng dân số ngày càng già đi.
Tờ Economic Daily đầu tuần này kêu gọi giới chức khuyến khích những người trên 60 tuổi đi làm trở lại, vì “việc tái tuyển dụng người già đã trở thành một vấn đề cấp bách và thực tế cần được giải quyết”.
Đây là quan điểm được Nhân dân Nhật báo đề cập tuần trước, nhận định 137 triệu người già khỏe mạnh và tương đối trẻ của Trung Quốc là “cổ tức mới sẽ được phát triển”.
“Khi dân số của chúng ta già đi, nhiều lĩnh vực yêu cầu người cao tuổi tiếp tục đóng vai trò và họ cũng có mong muốn tiếp tục làm việc… thông qua thúc đẩy quan điểm tích cực với già hóa và nâng cao nhận thức của xã hội về dân số già, chúng ta có thể tạo ra một bầu không khí xã hội về dân số già, chúng ta có thể tạo ra một bầu không khí tích cực cho tái tuyển dụng lại người cao tuổi” – Zhao Biqian – nhà nghiên cứu tại Học viện Lao động và An sinh xã hội Trung Quốc – chia sẻ với tờ Economic Daily.
Chuyên gia Zhao chỉ ra, các quốc gia có dân số già, như Nhật Bản và Pháp, đã thành lập các trường đại học dành cho người cao tuổi, khuyến khích các công ty thuê người trên 70 tuổi và có các dịch vụ cộng đồng để giúp người cao tuổi tìm việc làm.
Tuổi nghỉ hưu bắt buộc ở Trung Quốc với nam giới là 60 và 55 tuổi với nữ nhân viên văn phòng và 50 với nữ công nhân cổ xanh, trong khi tuổi thọ trung bình của nước này là 77,93.
Do tuổi nghỉ hưu ở Trung Quốc thấp hơn nhiều so với các nước phát triển nên Bắc Kinh đã tính đến việc lùi tuổi nghỉ hưu nhưng chưa có kết quả cuối cùng.
Tới cuối năm 2022, Trung Quốc có hơn 280 triệu người trên 60 tuổi, chiếm 19,8% dân số. Tuy nhiên, chỉ có 8,8% tổng lực lượng lao động ở Trung Quốc trên 60 tuổi.
Zhang Chenggang – giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Mô hình Việc làm Mới của Trung Quốc tại Đại học Kinh tế và Kinh doanh Thủ đô – chia sẻ với tờ báo kinh tế hàng đầu rằng, hệ thống tái tuyển dụng người già đã nghỉ hưu hiện tại không đủ bảo vệ quyền lợi của họ.
“Khi thuê người già trên 60 tuổi, người sử dụng lao động chỉ cần trả thù lao và không cần đóng góp vào quỹ an sinh xã hội của họ. Các luật hiện hành không bảo vệ người già được tuyển dụng lại.
Trong trường hợp xảy ra tranh chấp lao động hoặc tai nạn lao động, họ có thể không được bảo vệ theo luật lao động vì họ đã quá tuổi nghỉ hưu theo luật định”.
Chuyên gia Zhang kêu gọi chính phủ có các chính sách chống phân biệt tuổi tác để bảo vệ quyền của người lao động cao tuổi.
Các doanh nghiệp cũng nên đáp ứng nhu cầu của những người lao động lớn tuổi, những người thích giờ làm việc linh hoạt và không thể đảm nhận những công việc đòi hỏi quá nhiều thể lực hoặc có nguy cơ cao bị thương liên quan đến công việc.
Dân số trong độ tuổi lao động của Trung Quốc – những người từ 16 đến 59 tuổi – đã giảm hơn 26 triệu người từ năm 2012 đến năm 2019. Con số này ở mức 875,56 triệu vào cuối năm 2022, chiếm 62% dân số, nhưng đã giảm so với 62,5% một năm trước đó.
Yin Deting – phó chủ tịch Hiệp hội Dân số Bắc Kinh – cho hay, hầu hết người cao tuổi làm việc để trang trải chi phí sinh hoạt, duy trì sự linh hoạt trong làm việc hoặc phát triển kỹ năng sau khi nghỉ hưu.
Tuy nhiên, họ thường phải đối mặt với các vấn đề như rào cản gia nhập cao, kênh tìm kiếm việc làm hẹp, khả năng cạnh tranh không đủ không đáp ứng được nhu cầu thị trường. Công việc của họ thường bị giới hạn trong các ngành phục vụ ăn uống, dọn dẹp, an ninh, điều dưỡng và các ngành dịch vụ khác.
Theo ông, các cơ sở dạy nghề cho người cao tuổi nên ưu tiên đào tạo sử dụng công nghệ để thu hẹp khoảng cách kỹ thuật số và cung cấp các dịch vụ để họ thích ứng với công việc tốt hơn.
T.P