Trong vụ “chuyến bay giải cứu”, 21 bị cáo là cựu lãnh đạo, cán bộ các bộ, ngành, địa phương bị cáo buộc nhận hối lộ lên tới hơn 500 lần, với tổng số tiền gần 165 tỉ đồng.
Sáng nay 11.7, TAND TP.Hà Nội mở phiên tòa xét xử đại án “chuyến bay giải cứu”. 54 bị cáo lần lượt được lực lượng cảnh sát hỗ trợ tư pháp dẫn giải đến phòng xử.
Khoảng 9 giờ 15, sau khi kết thúc phần thủ tục, đại diện Viện KSND TP.Hà Nội công bố bản cáo trạng của Viện KSND tối cao truy tố đối với các bị cáo.
Vụ án có 21 bị cáo bị truy tố tội nhận hối lộ; 23 bị cáo tội đưa hối lộ; 4 bị cáo tội môi giới hối lộ; 4 bị cáo tội lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong thi hành công vụ; 2 bị cáo lừa đảo chiếm đoạt tài sản.
Trong số trên, 21 bị cáo là cựu lãnh đạo, cán bộ thuộc các bộ, ngành, địa phương bị xác định nhận hối lộ lên tới hơn 500 lần, với tổng số tiền gần 165 tỉ đồng.
Trong đó, bị cáo Nguyễn Quang Linh, là cựu Trợ lý Phó thủ tướng thường trực Chính phủ. Ông Linh được giao nhiệm vụ tham mưu, đề xuất và trình lãnh đạo Chính phủ phê duyệt chuyến bay đưa công dân về nước. Biết vai trò của ông Linh, một số doanh nghiệp đã tiếp cận, đặt vấn đề nhờ bị cáo xem xét, giúp giải quyết thủ tục liên quan đến cấp phép chuyến bay.
Kết quả điều tra cho thấy, từ tháng 3.2021 đến tháng 4.2021, ông Linh đã nhận hối lộ 5 lần với tổng số tiền 4,2 tỉ đồng, để “ưu ái” cho các doanh nghiệp lọt vào danh sách thực hiện chuyến bay. Ông Linh là một trong những bị cáo giữ chức vụ cao nhất trong vụ án này, tại thời điểm bị khởi tố và bắt giữ.
Bị cáo Tô Anh Dũng, cựu Thứ trưởng Bộ Ngoại giao. Ông Dũng được phân công phụ trách, chỉ đạo Cục Lãnh sự – đầu mối tiếp nhận hồ sơ từ các doanh nghiệp tổ chức chuyến bay. Ông Dũng cũng là người ký văn bản xin ý kiến 4 bộ (Công an, GTVT, Y tế, Quốc phòng) và ký đề xuất lãnh đạo Chính phủ phê duyệt kế hoạch đưa công dân về nước.
Biết điều này, nhiều doanh nghiệp tìm cách tiếp cận để nhờ vả ông Dũng. Từ tháng 12.2020 đến tháng 1.2022, cựu Thứ trưởng Bộ Ngoại giao bị cáo buộc nhận hối lộ 37 lần với tổng số tiền 21,5 tỉ đồng.
Bị cáo Nguyễn Thị Hương Lan, cựu Cục trưởng Cục Lãnh sự Bộ Ngoại giao. Bà Lan là người phụ trách chung toàn bộ công việc của Cục Lãnh sự, trong đó có việc xét duyệt danh sách các doanh nghiệp thực hiện chuyến bay, đồng thời trực tiếp báo cáo với Thứ trưởng Tô Anh Dũng các công việc có liên quan.
Giống với phần lớn các cựu quan chức khác, khi biết cương vị của bà Lan, nhiều doanh nghiệp đã “đi đêm” với bị cáo này. Kết quả điều tra cho thấy, từ tháng 12.2020 đến tháng 1.2022, cựu nữ cục trưởng đã nhận hối lộ 32 lần với tổng số tiền 25 tỉ đồng.
Bị cáo Vũ Hồng Nam, cựu Đại sứ Việt Nam tại Nhật Bản. Khi đại dịch Covid-19 diễn ra, Đại sứ quán Việt Nam tại Nhật Bản đã tổ chức 57 chuyến bay giải cứu đưa công dân về nước. Ông Nam sau đó thấy nhu cầu về nước rất lớn nên gửi nhiều điện mật đề nghị tăng cường thêm chuyến bay, cơ quan điều tra kết luận.
Ông Nam bị cáo buộc 2 lần nhận hối lộ 1,8 tỉ đồng để giúp doanh nghiệp bán vé máy bay và đưa công dân về nước cách ly. Đến nay, bị cáo đã nộp lại 1,8 tỉ đồng để khắc phục hậu quả.
Bị cáo Trần Văn Dự, cựu Phó Cục trưởng Cục Quản lý xuất nhập cảnh, Bộ Công an. Cục Xuất nhập cảnh là đơn vị tiếp nhận xem xét, đề xuất cho ý kiến của Bộ Công an về việc phê duyệt kế hoạch tổ chức chuyến bay đưa công dân về nước. Viện KSND tối cao cáo buộc ông Dự nhận hối lộ 7,6 tỉ đồng của các doanh nghiệp, thông qua cấp dưới hoặc trực tiếp cầm tiền.
Bị cáo Phạm Trung Kiên, cựu thư ký Thứ trưởng Bộ Y tế. Khi làm thủ tục thực hiện các chuyến bay, ông Kiên yêu cầu doanh nghiệp chi từ 50 – 200 triệu đồng/chuyến bay combo hoặc từ 200.000 đồng đến 2 triệu đồng/hành khách.
Viện KSND tối cao xác định, chỉ trong 11 tháng, bị cáo Kiên đã 253 lần nhận tổng cộng 42,6 tỉ đồng của 18 người đại diện các doanh nghiệp. Đây cũng là bị cáo có số lần và số tiền nhận hối lộ nhiều nhất trong vụ án.
Bị cáo Chử Xuân Dũng, cựu Phó chủ tịch UBND TP.Hà Nội. Trong giai đoạn dịch Covid-19 bùng phát, UBND TP.Hà Nội giao Sở Y tế, Sở Ngoại vụ làm đầu mối tiếp nhận hồ sơ, tham mưu đề xuất lãnh đạo thành phố xem xét ra quyết định tiếp nhận chủ trương cách ly công dân về nước.
Doanh nghiệp muốn được xét duyệt chuyến bay bắt buộc phải có công văn của UBND TP.Hà Nội chấp thuận cho cách ly. Vì vậy, các doanh nghiệp móc nối với ông Dũng để xin văn bản này và chi tiền “cảm ơn”. Cựu Phó chủ tịch Hà Nội bị cáo buộc nhận hối lộ hơn 2 tỉ đồng.
Bị cáo Trần Văn Tân, cựu Phó chủ tịch UBND tỉnh Quảng Nam. Ông Tân được giao nhiệm vụ giải quyết những công việc liên quan đến công tác phòng, chống dịch Covid-19 trên địa bàn.
Tuy nhiên, bị cáo đã không làm tròn trách nhiệm của mình, nhận 5 tỉ đồng từ doanh nghiệp để cấp chủ trương cách ly cho công dân về Quảng Nam trên 56 chuyến bay.
Bị cáo Vũ Anh Tuấn, cựu Phó trưởng phòng Tham mưu (thuộc Cục Quản lý xuất nhập cảnh, Bộ Công an). Ông Tuấn là người chịu trách nhiệm đánh giá, lựa chọn và tham mưu cấp trên quyết định, ký công văn trả lời để Bộ Ngoại giao trong việc tập hợp, thông báo cho doanh nghiệp thực hiện chuyến bay.
Quá trình thực hiện nhiệm vụ, bị cáo Tuấn đã thống nhất với bị cáo Phạm Trung Kiên (cựu thư ký Thứ trưởng Bộ Y tế) chủ động liên hệ với các doanh nghiệp, yêu cầu phải chung chi. Viện KSND tối cao cáo buộc bị cáo Tuấn đã 49 lần nhận hối lộ với tổng số tiền hơn 27 tỉ đồng.
T.P