Trong những năm gần đây, Việt Nam đã ghi nhận một dòng chảy lớn của cán bộ, công chức, viên chức rời bỏ cơ quan nhà nước, mở ra một thực trạng mới đầy thách thức nhưng cũng không kém phần hấp dẫn.
Theo số liệu thống kê, từ đầu năm 2020 đến giữa 2022, toàn quốc có 39.500 cán bộ, công chức, viên chức thôi việc hoặc chuyển sang khu vực tư. Trong đó có hơn 4.000 công chức và hơn 35.000 viên chức. Tỷ lệ nghỉ ở Trung ương là 18% và địa phương 82%. Trung bình số người thôi việc mỗi năm là 15.800 người, chiếm 0,8% tổng biên chế, tập trung nhiều nhất là giáo dục và y tế.
Đây là một con số không nhỏ và có thể gây ra những lo ngại về tình trạng thiếu hụt nhân lực trong khu vực công. Tuy nhiên, nếu nhìn từ một góc độ khác, đây cũng là một cơ hội để cải cách tổ chức bộ máy, nâng cao hiệu quả hoạt động của hệ thống chính trị và tạo ra nguồn lực cho phát triển kinh tế – xã hội.
Thứ nhất, tinh gọn biên chế giúp tiết kiệm chi phí cho ngân sách nhà nước. Theo Bộ Nội vụ, giai đoạn 2019-2021 đã tiết kiệm hơn 25.600 tỉ đồng, nguồn này được đưa vào cải cách tiền lương. Đồng thời, tinh gọn biên chế cũng giảm bớt áp lực cho quá trình tăng lương cho cán bộ, công chức, viên chức trong tương lai.
Thứ hai, tinh gọn biên chế góp phần xây dựng một bộ máy nhà nước tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả. Theo Nghị quyết 18-NQ/TW của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XII, mục tiêu tổng quát là tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả và phù hợp với thể chế kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa. Việc tinh gọn biên chế sẽ giúp loại bỏ những vị trí việc làm không cần thiết, không phù hợp hoặc trùng lặp; phân định rõ ràng chức năng, nhiệm vụ và trách nhiệm của từng tổ chức; tăng cường sự phối hợp và liên thông giữa các cơ quan; nâng cao khả năng ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý.
Thứ ba, tinh gọn biên chế mở ra cơ hội cho việc trọng dụng nhân tài và cải thiện chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức. Việc tinh gọn biên chế sẽ giúp giải phóng nguồn lực cho việc tuyển dụng những người có trình độ cao, có năng lực và có lòng yêu nghề vào khu vực công. Đồng thời, tinh gọn biên chế cũng tạo điều kiện cho việc đào tạo, bồi dưỡng, đánh giá và sàng lọc đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức theo vị trí việc làm, theo năng lực và hiệu quả công việc. Như vậy, tinh gọn biên chế sẽ giúp nâng cao chất lượng và năng suất lao động của khu vực công.
Thứ tư, tinh gọn biên chế đóng góp cho sự phát triển của khu vực tư và toàn xã hội. Việc tinh gọn biên chế sẽ giúp thúc đẩy sự chuyển dịch cơ cấu lao động từ khu vực công sang khu vực tư, từ những ngành có dư thừa nhân lực sang những ngành có nhu cầu cao. Đồng thời, tin hgọn biên chế cũng tạo điều kiện cho những người có trình độ cao, có kinh nghiệm và có khả năng sáng tạo được phát huy tài năng ở những lĩnh vực mới, những doanh nghiệp mới, những dự án mới. Như vậy, tinh gọn biên chế sẽ giúp tăng cường sự đổi mới, sáng tạo và năng động của kinh tế – xã hội.
Nhìn lại quá trình tinh gọn biên chế trong hai năm qua, có thể thấy rằng đây là một quá trình không dễ dàng và không phải là mục tiêu cuối cùng. Tinh gọn biên chế chỉ là một phần của công cuộc cải cách tổ chức bộ máy, cải cách tiền lương và cải cách hành chính nhà nước. Để thực hiện thành công quá trình này, cần có sự quyết tâm cao của các cấp lãnh đạo, sự tham gia tích cực của các cơ quan chức năng và sự ủng hộ của toàn xã hội. Chỉ khi đó, tinh gọn biên chế mới mang lại những kết quả tích cực cho sự phát triển bền vững của đất nước.
T.P