Sau 38 năm điều hành đất nước, trên cương vị Thủ tướng Vương quốc Campuchia, ông Hun Sen chuẩn bị rời vũ đài chính trị, bàn giao cho người con trai của mình – Đại tướng Hun Manet, 45 tuổi.
Sau khi cuộc bầu cử Quốc hội kết thúc vào chiều 23/7, tin này có thể coi là tin chính thức. Rằng Tân Thủ tướng có thể nhậm chức vào ngày 29/8/2023. Thực ra chuyện “cha truyền con nối” ở Campuchia đã được đồn đoán từ lâu, khi vị Tướng bốn sao là con trai Thủ tướng được thăng hàm khi còn quá trẻ.
Hội đồng bầu cử quốc gia thông báo, hơn 9,7 triệu cử tri, đại diện cho 17 triệu dân Campuchia hôm 23/7 đã tham gia bầu cử để bầu ra 125 đại biểu Quốc hội cho nhiệm kỳ 5 năm 2023-2028. Đảng Nhân dân Campuchia (CPP) tuyên bố thắng lợi khi giành tới 120 phiếu.
Phát biểu tại một điểm bầu cử, ông Hun Sen đã có thể nở nụ cười mãn nguyện. Ông nói: “Những người chỉ trích, hãy để họ chỉ trích một lần nữa. Điều quan trọng là liệu Manet có thể làm Thủ tướng hay không? Chúng tôi chỉ thực hiện theo Hiến pháp là đủ, không cần quan tâm đến những thứ khác…”.
Còn ứng viên Thủ tướng trong vài tuần tới, ông Manet sau khi bỏ phiếu tại trường tiểu học Tuol Kork ở Phnom Penh, đã từ chối bình luận về việc công việc mà ông sắp đảm nhiệm.
Trước và trong cuộc bầu cử, các cộng sự thân thiết lâu năm của ông Hun Sen đã không che giấu là họ đang tích cực chuẩn bị cho một sự chuyển giao quyền lực tại xứ Chùa Tháp. Mặc dù chưa có một thông báo chính thức nào từ phía Nhà nước, nhưng kịch bản này có lẽ không gây bất ngờ cho bất kể người nào.
Người dân Campuchia bỏ phiếu cho Hun Manet với lập luận rằng, việc chuyển giao quyền lực sắp tới không phải do quan hệ gia đình, mà là để duy trì hòa bình và ổn định, mở ra kỷ nguyên mới cho Campuchia. Họ tin ở năng lực của Manet. Ông đã tốt nghiệp Học viện Quân sự West Point danh tiếng của Mỹ vào năm 1998, có bằng thạc sĩ kinh tế tại Đại học New York (Mỹ) năm 2002, sau đó là tiến sĩ tại Đại học Bristol (Anh) năm 2008.
Hiện tại Hun Manet là Ủy viên Ban Thường vụ Trung ương CPP, là ứng cử viên của CPP tại khu vực bầu cử thành phố Phnom Penh. Hun Many, một người con trai khác của ông Hun Sen, và Nim Chandara, em rể của ông Hun Sen, sẽ tranh cử các vị trí khác trong Quốc hội.
Đáng chú ý là, có khoảng hai chục ứng cử viên trong Đảng cầm quyền có quan hệ họ hàng, như các con trai của Bộ trưởng Nội vụ Sar Kheng và Bộ trưởng Quốc phòng Tea Banh.
Về điều này, báo chí phương Tây đang lên án Campuchia thực hiện một chế độ chính trị độc đoán, mất dân chủ và tự do. Một số nhà lập pháp Mỹ đã lên kế hoạch giới thiệu một dự luật nhằm trừng phạt các nhà lãnh đạo Campuchia vì “làm suy yếu nền dân chủ và vi phạm nhân quyền”.
Ngược lại, trước sự can dự của phương Tây, Campuchia đã nhận được sự viện trợ mạnh mẽ về kinh tế cũng như ngoại giao từ Bắc Kinh. Ngay từ tháng 2/2023, trong cuộc gặp mặt với Thủ tướng Hun Sen ở Trung Quốc, Chủ tịch Tập Cận Bình đã cam kết sẽ làm hết sức mình, ủng hộ Campuchia, phản đối sự can thiệp từ bên ngoài vào các vấn đề nội bộ của nước này.
Về kết quả của cuộc bầu cử Quốc hội tại Campuchia, các cử tri xứ Chùa Tháp cho rằng, đã thể hiện sự dân chủ và đúng pháp luật, khi tiến hành theo nguyên tắc phổ thông, bình đẳng, trực tiếp và bỏ phiếu kín. Bảo đảm quyền của cử tri nơi người ứng cử làm việc, cư trú. Họ đã được nhận xét, bày tỏ ý kiến của mình về sự tín nhiệm đối với người ứng cử.
Xin lưu ý, Vương quốc Campuchia là một nhà nước theo thể chế Quân chủ lập hiến, theo quy định của Hiến pháp Campuchia năm 1993. Hệ thống quyền lực được phân định rõ giữa lập pháp, hành pháp và tư pháp, gồm: Quốc vương, Hội đồng Tôn vương, Thượng viện, Quốc hội, Nội các, Toà án, Hội đồng Hiến pháp và các cơ quan hành chính các cấp.
Mặc dù còn những ý kiến khác nhau nhưng theo Tuyên bố của Liên hợp quốc, các quốc gia có nghĩa vụ không can thiệp vào công việc nội bộ của quốc gia khác. Sự phát triển thịnh vượng của Campuchia là do người dân Campuchia quyết định.
H.Đ