Nhiều người kỳ vọng rằng du lịch sẽ bùng nổ khi Trung Quốc mở cửa trở lại sau Covid-19. Tuy nhiên, sự thật là chỉ du lịch trong nước mới có tín hiệu khởi sắc.
Bạn đã chuẩn bị chưa? Đó là câu hỏi mà rất nhiều người trong ngành du lịch đặt ra sau khi Trung Quốc bất ngờ tuyên bố về việc mở cửa trở lại nền kinh tế vào những ngày cuối năm 2022. Nhiều người cho rằng làn sóng du khách đến từ nước này sẽ đổ dồn tới các điểm đến ở nước ngoài, sau 3 năm phải ở trong nhà vì các lệnh hạn chế hà khắc.
Thế nhưng, thực tế là người dân Trung Quốc lại lựa chọn ở nhà – một phần là bởi họ muốn như vậy, phần còn lại là do đi du lịch nước ngoài khó khăn và tốn nhiều tiền hơn. Do thiếu các chuyến bay giá rẻ và thời gian chờ lấy thị thực du lịch nước ngoài mà đà phục hồi của Trung Quốc đã bị chậm lại, theo Wolfgang Georg Arlt, người sáng lập kiêm CEO của Viện Nghiên cứu Du lịch nước ngoài Trung Quốc.
Công suất của các hãng hàng không trong nước của Trung Quốc đã phục hồi hoàn toàn, nhưng công suất chuyến bay quốc tế là thấp hơn một nửa so với trước đại dịch, giảm khoảng 5 triệu ghế, theo báo cáo “Tình trạng du lịch 2023” mà Skift Research công bố trong tuần trước.
“Tuy nhiên, một nguyên nhân khác là du lịch trong nước đã chiến thắng cả về uy tín và chất lượng”, ông Arlt nói. “Trong kỳ nghỉ lễ vừa qua, giống như lễ hội thuyền rồng, du lịch trong nước đã trở lại với mức độ tương tự như năm 2019. Trong khi đó, du lịch nước ngoài chỉ phục hồi được khoảng 1/3 so với mức độ năm 2019 khi xét về số lượng chuyến”.
Công suất bay và địa chính trị
Châu Á-Thái Bình Dương được dự báo sẽ là khu vực chính hưởng lợi từ việc Trung Quốc mở cửa trở lại. Tuy nhiên, số du khách Trung Quốc tới Thái Lan, Singapore, Indonesia và Philippines đã giảm ít nhất 60% trong tháng năm, so với cùng kỳ năm 2019, theo Reuters. Hiện tại, du khách Trung Quốc đang có xu hướng muốn tìm hiểu các điểm đến nằm ngoài khu vực này.
Theo một bản thăm dò được thực hiện bởi công ty Morning Consult trong tháng 6, số người Trung Quốc thích đi du lịch châu Âu, Trung Mỹ và Nam Cực tăng – trong đó kế hoạch tới thăm Trung Đông và Bắc Phi, cụ thể là Ai Cập, tăng nhiều nhất.
Tuy nhiên, những kế hoạch du lịch tới nơi khác, đáng chú ý nhất là Mỹ, đã giảm, theo kết quả thăm dò.
Một chuyên gia phân tích đến từ Morning Consult, Scott Moskowitz, cho rằng tình trạng này là do 2 nguyên nhân chính: công suất bay và yếu tố địa chính trị.
“Trong khi các chuyến bay tới Trung Đông và Bắc Phi chứng kiến đà phục hồi nhanh chóng so với mức độ trước đại dịch, các chuyến bay tới Bắc Mỹ, đặc biệt là tới Mỹ và Canada, phục hồi chậm nhất”, Moskowitz cho hay. “Mối quan hệ ngày càng lạnh nhạt giữa Trung Quốc và phương Tây khiến tình hình tệ hơn”.
Chiến sự ở Ukraine càng làm những vấn đề này trở nên nghiêm trọng bởi các chuyến bay của Bắc Mỹ không thể bay qua không phận của Nga, khiến cho các chuyến bay giữa Trung Quốc và Bắc Mỹ trở nên dài hơn và đắt đỏ hơn, ông nói.
“Máy bay của Trung Quốc không bị ràng buộc bởi những hạn chế tương tự, điều này khiến các hãng hàng không phương Tây do dự hơn trong việc nối lại các tuyến đường bay ít cạnh tranh”, Moskowitz nói thêm. “Mặc dù gần đây, các hãng hàng không Trung Quốc đã âm thầm tăng thêm số lượng các tuyến đường bay tránh không phận Nga”.
Về việc du khách Trung Quốc hứng thú hơn với các điểm đến ở Trung Đông và Bắc Phi, ông Moskowitz nói: “Trung Quốc gần đây đã bắt đầu quảng bá trong khu vực, tăng cường quan hệ kinh doanh và ngoại giao. Điều này tạo nên nhu cầu kinh doanh, tăng nhu cầu các chuyến bay, đồng thời làm gia tăng sự hiện diện truyền thông và mối quan tâm chung của Trung Quốc trong khu vực”.
Chi tiêu du lịch giảm
Chi tiêu du lịch cũng cũng gây thất vọng trong năm nay khi du khách Trung Quốc thắt chặt hầu bao, trong khi đà phục hồi kinh tế của nước này sau đại dịch cũng không được như dự báo.
“Người Trung Quốc ngày càng tỏ ra thận trọng hơn trong việc chi tiêu, do suy giảm kinh tế”, Arlt cho hay.
Trong bản báo cáo của Skift, du lịch đứng ở vị trí thứ 3 trong danh sách các khoản mà người Trung Quốc nói rằng họ sẽ tăng chi tiêu trong năm nay – xếp sau ăn nhà hàng, và rèn luyện thể thao. Nhưng chỉ có 8% nói rằng họ có kế hoạch tăng chi tiêu.
Tỷ lệ thất nghiệp ở người trẻ cao kỷ lục tại Trung Quốc cũng khiến vấn đề thêm trầm trọng, bởi đây là nhóm dẫn đầu về đặt vé du lịch quốc tế.
Hứng thú du lịch vẫn tăng
Mặc dù năm 2023 chưa diễn biến như điều mà ngành du lịch kỳ vọng, nhưng số lượng du khách giải trí Trung Quốc có kế hoạch đi du lịch nước ngoài đã tăng gần gấp đôi so với năm trước, từ 28% lên 52%, theo dữ liệu từ Morning Consult.
Tương tự, dữ liệu của công ty này cho thấy mong muốn du lịch công việc cũng tăng gần gấp 3 lần, trong khi kế hoạch đi ra nước ngoài du học, thăm gia đình hoặc khám bệnh, cũng đang tăng. Điều này giống với báo cáo của Skift, trong đó cho thấy 50% du khách Trung Quốc nói rằng họ có kế hoạch đi du lịch quốc tế trong vòng 12 tháng tới.
Lo ngại di chuyển, ví dụ như quan ngại về việc bị nhiễm COVID, cũng đã suy giảm, theo Morning Consult. Đây là mối lo hàng đầu của du khách trong năm 2022, nhưng đã giảm mạnh trong năm nay.
Du lịch sẽ phục hồi dần dần
Mặc dù người dân Trung Quốc có truyền thống chi tiền mua các mặt hàng tuỳ chọn, nhưng Viện Kinh tế Mastercard dự báo rằng họ sẽ chuyển hướng sang chi tiền cho các dịch vụ tuỳ chọn, như du lịch, theo báo cáo “Xu hướng Du lịch 2023”.
“Mặc dù rất thích đi mua sắm, nhưng chúng tôi dự đoán rằng du khách từ Trung Quốc sẽ chi tiền nhiều hơn vào những trải nghiệm, thay vì hàng hoá”, báo cáo viết.
David Mann, kinh tế trưởng khu vực châu Á-Thái Bình Dương của Mastercard, cho rằng đà phục hồi du lịch sẽ không giảm trong khu vực này bất chấp sự bất ổn về kinh tế đang diễn ra trên toàn cầu.
“Khi công suất tăng, chi phí sẽ giảm, kích thích người dân đi du lịch nhiều hơn”, ông nói.
Thay vì một đợt bùng nổ, du lịch quốc tế ở Trung Quốc sẽ dần dần phục hồi, ông Mann nói thêm. “Đà phục hồi du lịch quốc tế của Trung Quốc được trải rộng trong giai đoạn 2023-2034”.
T.P