Manila và Washington đã bắt đầu thảo luận về việc tăng cường sự hiện diện quân sự của Mỹ ở bờ biển phía đông Philippines, trong nỗ lực được cho là để đối phó với Trung Quốc.
Quân đội Mỹ hiện có quyền tiếp cận 9 căn cứ quân sự ở Philippines, 7 trong số đó nằm trên đảo Luzon và đảo Palawan.
Các nguồn tin của báo Nikkei Asia mới đây cho biết hai nước đang thảo luận quyền tiếp cận địa điểm mới tại các khu vực khác, bao gồm đảo Samar và đảo Leyte nằm ở phía đông Philippines. Phần phía đông của đảo Mindanao ở miền nam cũng như tỉnh Bicol trên đảo Luzon cũng đang được xem xét. Dù vậy, một trong những nguồn tin lưu ý rằng các cuộc đàm phán hiện mới đang ở giai đoạn đầu.
“Tướng Brawner và tôi có thể đưa ra khuyến nghị với các lãnh đạo cấp cao của chúng tôi về việc xem xét các địa điểm mới nhưng vẫn còn nhiều việc phải làm trước khi chúng tôi có được câu trả lời”, Đô đốc John Aquilino, người đứng đầu Bộ Tư lệnh Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương của quân đội Mỹ, phát biểu trong một cuộc họp báo hôm 14.9, đề cập đến Tư lệnh Lực lượng vũ trang Philippines Romeo Brawner.
Mục tiêu chính của quân đội Mỹ là hỗ trợ ứng phó thảm họa và hỗ trợ nhân đạo, nhưng việc nước này tăng cường hiện diện quân sự ở Philippines cũng giúp họ chuẩn bị đối phó với xung đột tiềm ẩn xung quanh quốc đảo này. Theo Thỏa thuận Hợp tác Quốc phòng Tăng cường (EDCA) được ký năm 2014, Mỹ được phép phát triển địa điểm và cơ sở hạ tầng quân sự cũng như bố trí vật tư và nhiên liệu ở Philippines.
“Chúng tôi liên tục tìm cách củng cố EDCA và sự phối hợp của liên minh chúng tôi, nhưng chúng tôi không có bất cứ kế hoạch nào khác để công bố ngay lúc này”, một phát ngôn viên của Lầu Năm Góc trả lời Nikkei Asia.
Theo tờ báo Nhật Bản, cuộc thảo luận về các địa điểm mới ở Philippines mà lực lượng Mỹ có thể tiếp cận là phản ứng mới nhất trước ảnh hưởng ngày càng gia tăng của Trung Quốc ở khu vực Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương.
Tổng thống Philippines: Mỹ được tiếp cận căn cứ quân sự, nhưng không phải để tấn công
Quân đội Mỹ đang thúc đẩy các sáng kiến dàn quân khắp các hòn đảo xa xôi dọc theo cái gọi là “chuỗi đảo thứ nhất”, nối liền tỉnh Okinawa của Nhật Bản với Đài Loan và Philippines.
Bắc Kinh đang mở rộng khu vực hoạt động ra ngoài “chuỗi đảo thứ nhất”. Quân đội Trung Quốc được cho là có khả năng làm gián đoạn các hoạt động quân sự của Mỹ ở Tây Thái Bình Dương nếu xung đột xảy ra.
Lực lượng phòng vệ Nhật Bản cho biết máy bay cánh cố định và trực thăng của Trung Quốc đã thực hành cất cánh và hạ cánh trên tàu sân bay Sơn Đông 60 lần ở Thái Bình Dương hồi đầu tháng này, đồng thời cung cấp hai bức ảnh về các hoạt động đó làm bằng chứng.
Tổng thống Philippines Ferdinand Marcos Jr. đã nỗ lực khôi phục liên minh 70 năm giữa nước này và Mỹ kể từ khi ông nhậm chức vào tháng 6 năm ngoái. Quan hệ song phương đã nguội lạnh đáng kể dưới thời cựu Tổng thống Rodrigo Duterte.