Dù từng bị luận tội tới 2 lần và đang phải đối mặt với nhiều vụ truy tố khác nhau nhưng cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump vẫn có cơ hội cao trở lại Nhà Trắng nhờ thắng cử năm 2024.
Các cuộc thăm dò dư luận quốc gia gần đây cho thấy, ông Trump đang dẫn trước các đối thủ tới gần 50 điểm phần trăm trong cuộc đua giành chiếc vé đại diện đảng Cộng hòa (GOP) đấu chung kết trong bầu cử tổng thống Mỹ vào năm sau. Theo Reuters, điều này phản ánh sự trở lại đáng chú ý đối với cựu tổng thống từng bị thất bại trong tổng tuyển cử cách đây 3 năm.
Giới quan sát nhận định dưới đây là những lí do khiến ông Trump vẫn có cơ hội tái cử cao trong các cuộc bỏ phiếu vào tháng 11/2024:
Các cử tri không hài lòng
Chính quyền của Tổng thống đương nhiệm Joe Biden tuyên bố, nền kinh tế Mỹ đang ở trạng thái tốt, với tỉ lệ thất nghiệp đã giảm xuống mức thấp gần nhất lịch sử là 3,9%, từ mức 6,3% khi ông Trump rời nhiệm sở. Tỉ lệ lạm phát ở xứ sở cờ hoa cũng giảm từ mức đỉnh hơn 9% vào tháng 6/2022 xuống còn 3,2% tính đến tháng 10 năm nay.
Tuy nhiên, các cuộc thăm dò dư luận hé lộ, phần lớn người dân Mỹ, bao gồm nhiều cử tri da màu và cử tri trẻ, lại nghĩ khác. Họ chỉ ra rằng, tiền lương đang không theo kịp chi phí của hàng hóa và dịch vụ thiết yếu như các mặt hàng tạp phẩm, xe hơi, nhà ở, chăm sóc trẻ em và người già.
Khi ông Biden nói về nền kinh tế, người Mỹ nghĩ về khả năng chi trả chứ không phải các chỉ số kinh tế. Theo kết quả thăm dò dư luận, phần lớn cử tri coi các chính khách thuộc đảng GOP là những người quản lý nền kinh tế tốt hơn, mặc dù ông Trump mới chỉ đưa ra các đề xuất mơ hồ.
Những lo lắng bủa vây người dân
Cử tri không yên tâm vì những lí do vượt xa nền kinh tế. Ông Trump đã đề cập đến những lo lắng mà nhiều người Mỹ da trắng gặp phải ở một đất nước ngày càng trở nên đa dạng về văn hóa, sắc tộc. Ngoài ra, còn có sự gia tăng cảm giác mất dần vị thế, rằng những nền tảng của cuộc sống Mỹ – quyền sở hữu nhà ở, mức lương tương xứng theo kịp lạm phát, giáo dục đại học – đang ngày càng trở nên xa tầm với của nhiều người.
Các cuộc thăm dò cho thấy, các cử tri còn lo lắng về tội phạm và dòng người di cư vượt biên trái phép qua biên giới Mỹ – Mexico.
Ông Trump được đánh giá rất thành thạo trong việc truyền tải và thúc đẩy những nỗi sợ hãi đó, trong khi vẫn thể hiện mình là một người đến từ bên ngoài hệ thống chính trị Mỹ. Một số nhà phân tích nhận định, chiến lược của cựu lãnh đạo Nhà Trắng sẽ là “tuyên bố đất nước đang hỗn loạn và sau đó đề xuất bản thân như một vị cứu tinh”.
Nhiều cử tri không coi hành động của ông Trump là vi phạm tiêu chuẩn
Trong khi những người chỉ trích cùng đảng GOP của ông Trump, đảng Dân chủ và giới truyền thông Mỹ hiện coi cựu tổng thống là người không phù hợp để lãnh đạo Nhà Trắng, hàng triệu cử tri Mỹ không tán thành quan điểm này.
Thay vào đó, nhiều người ủng hộ tin ông Trump là nạn nhân của “trò bới lông tìm vết”, hạ bệ chính trị. Ít nhất một nửa số đảng viên GOP tham gia cuộc khảo sát của Reuters/Ipsos hồi đầu năm nay bày tỏ, họ thấy không có vấn đề gì khi bỏ phiếu cho ông Trump ngay cả khi ông bị kết tội.
Ông Trump cũng có thể dẫn chứng 4 năm cầm quyền của mình và lập luận rằng bộ máy chính phủ liên bang gần như hoạt động bình thường bất chấp những lo ngại về khả năng quản lý của ông. Hơn thế nữa, những cáo buộc tồi tệ nhất nhằm vào ông, chẳng hạn như nghi vấn ông thông đồng với Nga chưa bao giờ được chứng minh.
Ông Biden bị sụt giảm tỉ lệ tín nhiệm
Theo các nhà phân tích, ông Trump cũng có thể tận dụng việc Nhà Trắng cho đến nay vẫn chưa thể thuyết phục được phần lớn công chúng rằng các chính sách tạo việc làm của Tổng thống Biden, thông qua đầu tư mạnh mẽ của chính phủ vào cơ sở hạ tầng, năng lượng sạch và sản xuất vi xử lý, đã tạo ra sự khác biệt cho cuộc sống của họ.
Thời gian cầm quyền của ông Biden cũng chứng kiến 2 cuộc xung đột ở nước ngoài gây chia rẽ người Mỹ. Thông điệp không can thiệp, “nước Mỹ trên hết” của ông Trump có thể gây được tiếng vang với các cử tri lo ngại việc Washington can thiệp sâu hơn vào Ukraine hoặc Israel, trong khi ông Biden vẫn duy trì chính sách đối ngoại theo chủ nghĩa can thiệp, truyền thống hơn.
Tất nhiên, không có yếu tố nào trong số trên đồng nghĩa ông Trump chắc chắn sẽ thắng cử vào năm 2024. Thực tế, ông Trump vẫn là chính trị gia không được yêu thích ở nhiều khu vực của đất nước và trong nhiều nhóm nhân khẩu học. Nếu cựu tổng thống được chọn làm ứng viên đại diện đảng GOP, điều đó có thể dẫn đến tỉ lệ cử tri đi bỏ phiếu ủng hộ phe Dân chủ cao nhằm chống lại ông.
Các phát biểu mang tính kích động của ông Trump, bao gồm cả đe dọa trả thù các kẻ thù chính trị, có thể gây khó chịu cho những cử tri GOP ôn hòa hơn và các cử tri độc lập, nhóm đối tượng cựu tổng thống vẫn cần lấy lòng để tái cử.
Ngoài ra, với quan điểm ủng hộ quyền nạo phá thai, đảng Dân chủ đã vận động tranh cử thành công, đánh bại phe GOP trong một loạt cuộc bầu cử trước đây và một lần nữa sẽ coi vấn đề đó là trọng tâm trong chiến dịch tranh cử năm 2024 của họ.
Dẫu vậy, đảng Dân chủ hiện có lí do để lo lắng khi kết quả các khảo sát mới nhất hé lộ, vào thời điểm cách ngày bỏ phiếu tổng tuyển cử 11 tháng, ông Trump đang có cơ hội trở lại Nhà Trắng cao hơn bất kỳ thời điểm nào khác kể từ khi ông mãn nhiệm tháng 1/2021.
T.P