Nhân vật thay thế ông Lý Thượng Phúc ngồi vào ghế bộ trưởng Quốc phòng đã xuất hiện: ông Đổng Quân, 62 tuổi. Sự kiện này khiến nhiều người đặt câu hỏi: Tại sao ông Đổng Quân lại được lựa chọn?
Quyết định bổ nhiệm ông Đổng Quân làm bộ trưởng Quốc phòng công bố ngày 30/12 – chỉ một ngày nữa là mãn năm 2023.
Tuy nhiên, một số nhà phân tích dường như không quá quan tâm khía cạnh thời điểm. Ngay cả lúc tình hình yên ổn, cái ghế bộ trưởng quốc phòng cũng không thể để trống quá lâu. Thời gian này, thế giới đã và đang diễn ra bao nhiêu chuyện nóng bỏng, nhỡ tình huống khẩn cấp diễn ra, lấy ai mà cầm quân? Trong khi đó, ông Lý Thượng Phúc, người tiền nhiệm của ông Đổng Quân, thì đã bị miễn nhiệm từ cách đây hai tháng.
Vậy những nhà phân tích quan tâm tới điều gì? Khó bó vào một câu trả lời. Nhưng ít nhất, có thể nêu hai lý do khiến ông Đổng Quân thành sự lựa chọn được cho là phù hợp.
Thứ nhất, ông Đổng Quân là người đáp ứng được yêu cầu làm hạ nhiệt căng thẳng quân sự giữa Trung Quốc và Mỹ.
Căng thẳng quân sự giữa hai siêu cường hàng đầu Mỹ – Trung, trong thời gian qua, ai chẳng biết, qua những cú “cắt mặt, cắt mũi” máy bay, tàu khu trục Mỹ của chiến đấu cơ và tàu chiến Trung Quốc diễn ra giữa năm 2023. Cho dù dùng cách diễn ngôn các động thái khiêu khích của Trung Quốc thành các tình huống “tương tác không an toàn”, dư luận, nhất là các chuyên gia quân sự, cũng thừa biết, chúng nghiêm trọng như thế nào nếu vượt khỏi tầm kiểm soát.
Chính thế, trong năm qua, Washington dù ngạo mạn rất mực, mà từng phải xuống nước, làm cái việc ví như nỉ non, săn đón để có thể ngồi được với Bắc Kinh đặng tìm cách hóa giải căng thẳng. Vậy mà nào có xong, như nắm thóp được điểm yếu của đối phương, Bắc Kinh đã khệnh khạng lại càng thêm khệnh khạng…
Tuy nhiên, đó là vẻ ngoài. Còn thực tâm, không ít người cho rằng: Trung Nam Hải thừa hiểu câu “già néo đứt dây”, cũng như hiểu rằng: một cuộc chiến với Mỹ lúc này là chưa phải lúc. Quan điểm đó có lẽ càng đậm thêm kể từ khi ông Tập Cận Bình có cuộc thù tạc được cho là cởi mở, thân thiện với Tổng thống Joe Biden tại San Francisco (Mỹ) ngày 15/11/2023, nhân Hội nghị thượng đỉnh doanh nghiệp APEC 2023.
Thế nên, cùng với các thủ thuật, giải pháp khác, một nhân vật để Mỹ đỡ gầm gừ, thay ông Lý Thượng Phúc đã bị Washington đưa vào danh sách trừng phạt (cấm giao dịch với hệ thống tài chính Mỹ, phong tỏa tất cả tài sản ở Mỹ (nếu có) và cấm cấp thị thực) từ năm 2018, vì hỗ trợ chuyển giao máy bay Su-35 và hệ thống phòng không S-400 từ Nga sang Trung Quốc, là cần thiết cho tương lai không chỉ của quân đội mà còn cho cả việc cải thiện mối bang giao Trung Quốc với Mỹ vậy.
Xét theo tiêu chí đó, ông Đổng Quân có thể đáp ứng.
Tuy nhiên, nếu chỉ thế, ông Tập đã bổ phắt ông Đổng Quân sớm hơn, thay vì đợi tới hai tháng. Vậy thì ngoài điều kiện trên, nhân vật mới ngồi vào ghế bộ trường Quốc phòng Trung Quốc cần thêm những gì? Trả lời câu hỏi này cũng chính là nêu được lý do thứ hai khiến ông Đổng Quân được lựa chọn vậy.
Cùng với quyết tâm chiến thắng Nhật Bản trong tranh chấp chủ quyền quần đảo quần đảo Senkaku/ Điếu Ngư trên biển Hoa Đông, Bắc Kinh từng tuyên bố sẽ thống nhất Đài Loan. Một số chuyên gia phân tích tương quan sức mạnh quân sự giữa hai bờ eo biển Đài Loan; tình thế của Mỹ; thậm chí, có người còn tính cả đến yếu tố dân số Trung Quốc đang tụt giảm nhanh…, đã dự đoán rằng: nếu quyết tâm thống nhất Đài Loan, Trung Quốc không thể không làm việc đó trước năm 2039.
Nếu đó là sự thật, thì cùng với sức mạnh tên lửa, không quân, hải quân Trung Quốc chắc chắn phải là lực lượng tối quan trọng, nếu không nói là quan trọng nhất. Vậy thì đấy, ông Đổng Quân chứ ai, từng là Phó Tư lệnh Hạm đội biển Hoa Đông nên có thể đáp ứng được yêu cầu. Tóm lại, với một chức vụ ấy, ông Đổng Quân đã ghi một điểm sáng chói.
Thêm một “điểm sáng” hơn nữa: ông Đổng còn từng kinh qua Phó tư lệnh của Bộ Tư lệnh Chiến khu miền Nam, lực lượng thực hiện các hoạt động ở vùng Biển Đông. Biển Đông là nơi Trung Quốc, từ năm 2009 đã tung ra yêu sách “đường 9 đoạn”, đòi hỏi chủ quyền tới gần 90% diện tích. Với tham vọng đó, nếu bộ trưởng quốc phòng là người có sở trường về chỉ huy hải quân, thì còn gì bằng.
Mới thấy, chẳng phải ngẫu nhiên, một tướng hải quân như ông Đổng Quân lại lọt vào mắt của ông Tập Cận Bình và được ông Tập bổ vào ghế Bộ trưởng Quốc phòng thay ông Lý Thượng Phúc.
Một khi một tướng hải quân nhu ông ông Đổng Quân cầm đầu quân đội Trung Quốc, câu chuyện Biển Đông, và biển Hoa Đông nữa, khó hy vọng sẽ bớt nóng đi lắm.
T.V