Lần đầu tiên sau 20 năm, Mỹ đã mua nhiều hàng hóa từ Mexico hơn Trung Quốc, một dấu hiệu cho thấy sự xoay vần của mô hình thương mại toàn cầu.
Dữ liệu mới được công bố ngày 7/2 cho thấy Mexico đã chính thức vượt qua Trung Quốc để trở thành nguồn nhập khẩu hàng đầu của Mỹ lần đầu tiên sau 20 năm. Điều này ghi nhận một sự thay đổi đáng kể làm nổi bật căng thẳng gia tăng giữa Washington và Bắc Kinh đang làm thay đổi dòng chảy thương mại như thế nào.
Xuất khẩu của Trung Quốc sang Mỹ trong năm 2023 sụt giảm xuống mức thấp nhất trong gần 30 năm qua, trong bối cảnh các nhà sản xuất Mỹ đẩy mạnh đưa hoạt động sản xuất về nước hoặc thúc đẩy chuỗi cung ứng kết nối sâu hơn với các đối tác kinh tế khác ở khu vực Mỹ Latinh và Đông Nam Á.
Theo số liệu mà Hải quan Trung Quốc công bố ngày 12/1, kim ngạch xuất khẩu của Trung Quốc sang Mỹ trong năm ngoái là 500,3 tỷ USD, giảm 13,1% so với năm 2022.
Đây là mức sụt giảm lớn nhất kể từ khi Hải quan Trung Quốc bắt đầu thu thập dữ liệu vào năm 1995, giảm mạnh hơn so với thời kỳ khủng hoảng tài chính toàn cầu 2008-2009 hoặc thời kỳ bắt đầu xảy ra cạnh tranh thương mại Mỹ-Trung từ năm 2018-2019.
Tuy nhiên, giới phân tích cho rằng điều này không hẳn phản ánh sụt giảm sự phụ thuộc của Mỹ đối với hàng hóa Trung Quốc, mà cho thấy sự thay đổi của chuỗi ung ứng toàn cầu theo hướng “kéo dài,” tức có sự tham gia của nhiều doanh nghiệp mới.
Dữ liệu cho thấy thâm hụt thương mại của Mỹ với Trung Quốc đã thu hẹp đáng kể trong năm ngoái, với hàng hóa nhập khẩu từ nước này giảm 20% xuống còn 427,2 tỷ USD. Người tiêu dùng và doanh nghiệp Mỹ chuyển sang Mexico, châu Âu, Hàn Quốc, Ấn Độ, Canada và Việt Nam để mua phụ tùng ô tô, giày dép, đồ chơi và nguyên liệu thô.
Các ngôi sao hướng tới Mexico
Vào thời điểm giữa đại dịch Covid-19, khi chuỗi cung ứng toàn cầu gặp khó khăn và chi phí vận chuyển một container đến Trung Quốc tăng gần gấp 20 lần, ông Marco Villarreal đã phát hiện ra một cơ hội.
Năm 2021, ông Villarreal từ chức tổng giám đốc Caterpillar ở Mexico và bắt đầu nuôi dưỡng mối quan hệ với các công ty đang tìm cách chuyển sản xuất từ Trung Quốc sang Mexico.
Ông đã tìm được một khách hàng ở Hisun, một nhà sản xuất xe địa hình của Trung Quốc đã thuê ông Villarreal thành lập một nhà máy sản xuất trị giá 152 triệu USD ở Saltillo, một trung tâm công nghiệp ở phía bắc Mexico.
Ông Villarreal cho biết các công ty nước ngoài, đặc biệt là những công ty muốn bán hàng ở Bắc Mỹ, coi Mexico là một lựa chọn thay thế khả thi cho Trung Quốc vì nhiều lý do, bao gồm cả căng thẳng thương mại đang âm ỉ giữa Mỹ và Trung Quốc.
“Các ngôi sao đang hướng tới Mexico”, vị doanh nhân này nhận định.
Theo ông Nick Marro, nhà phân tích hàng đầu về thương mại toàn cầu của cơ quan nghiên cứu Economist Intelligence Unit, sự bùng nổ đầu tư nước ngoài ở Mexico cùng các thị trường mới nổi ở Đông Nam Á và Mỹ Latinh cho thấy hoạt động xuất khẩu của Trung Quốc cũng đang thay đổi trước sự dịch chuyển chuỗi cung ứng của Mỹ theo hướng kết nối sâu hơn nền kinh tế Mỹ với các đối tác thương mại khác ngoài Trung Quốc.
T.P