Cả Mỹ, Anh và Đức đều ủng hộ Thủ tướng Hà Lan Mark Rutte trở thành tổng thư ký tiếp theo của NATO, vào thời điểm quan trọng đối với liên minh này trong xung đột giữa Nga và Ukraine.
Thủ tướng Rutte hiện là ứng cử viên hàng đầu thay thế Tổng thư ký NATO đương nhiệm Jens Stoltenberg, mặc dù chiến thắng gây sốc cho phe cực hữu trong cuộc tổng tuyển cử gần đây ở Hà Lan có nguy cơ làm giảm sút di sản của ông.
“Mỹ đã nói rõ với các đồng minh của chúng tôi, các đồng minh trong NATO, rằng chúng tôi tin tưởng ông Rutte sẽ là một tổng thư ký xuất sắc của NATO”, người phát ngôn Hội đồng An ninh Quốc gia Mỹ John Kirby cho biết hôm 22.2, theo AFP.
Người phát ngôn của Thủ tướng Anh Rishi Sunak cũng nói rằng London “cực lực ủng hộ Thủ tướng Hà Lan Mark Rutte”. Anh muốn có một ứng cử viên có thể “giúp cho NATO luôn vững mạnh và hiện thực hóa tầm nhìn NATO 2030 mà liên minh đã vạch ra”, theo người phát ngôn này.
Số 10 Phố Downing cũng cho biết ông Rutte “được tôn trọng trong toàn liên minh, có uy tín to lớn trong lĩnh vực quốc phòng và an ninh, đồng thời sẽ đảm bảo rằng liên minh vẫn mạnh mẽ cũng như sẵn sàng phòng thủ và răn đe”.
Một phát ngôn viên chính phủ cho biết Thủ tướng Đức Olaf Scholz cũng ủng hộ ông Rutte.
“Với kinh nghiệm dày dặn, kiến thức chuyên môn sâu rộng về chính sách an ninh và kỹ năng ngoại giao vượt trội, ông ấy là một ứng cử viên xuất sắc”, người phát ngôn Steffen Hebestreit nói trên X (trước đây là Twitter).
Nhà Trắng, đồng minh chỉ trích bình luận ‘bất ổn’ của ông Trump về NATO
Người kế nhiệm ông Stoltenberg – cựu Thủ tướng Na Uy đã đảm nhận vai trò chèo lái NATO trong một thập niên – dự kiến sẽ được công bố trước hội nghị thượng đỉnh của liên minh vào tháng 7 tại Washington DC (Mỹ).
Sau khi từ chối vị trí tổng thư ký NATO trong những năm trước, ông Rutte nói với truyền thông Hà Lan vào tháng 10.2023 rằng điều hành liên minh quân sự này là một công việc “rất thú vị” và ông sẽ cân nhắc đảm nhận vai trò.
Ông Rutte, 57 tuổi, hiện ngồi ghế thủ tướng trong thời gian chuyển tiếp sau khi nhà lãnh đạo cực hữu Geert Wilders giành chiến thắng ấn tượng trong cuộc tổng tuyển cử ở Hà Lan vào tháng 11 năm ngoái.
Là nhân vật quen thuộc trong chính trường châu Âu sau 13 năm làm thủ tướng Hà Lan, ông Rutte đã được các nhà ngoại xác nhận là người mà các thành viên quan trọng nhất trong NATO, bao gồm Mỹ, Anh, Pháp và Đức, đều ủng hộ để kế nhiệm ông Stoltenberg.
Song ngoài ông Rutte, đường đua cũng có những ứng cử viên khác, bao gồm Thủ tướng Estonia Kaja Kallas và Ngoại trưởng Latvia Krisjanis Karins.
Một số nhà phân tích cho rằng ông Rutte có thể vấp phải sự phản đối từ Thổ Nhĩ Kỳ và Hungary.
Nếu kế nhiệm ông Stoltenberg, ông Rutte sẽ trở thành người Hà Lan thứ tư giữ chức vụ tổng thư ký NATO.
Chính phủ của ông Rutte đã đóng vai trò nổi bật trong việc hỗ trợ Ukraine, cam kết chi thêm 2 tỉ euro vào tháng 11.2023 và dẫn đầu nỗ lực cung cấp máy bay chiến đấu F-16 cho Kyiv.