Ngày 6/2/2024, lần đầu tiên kể từ 2021, Tổng thống Nga Putin trả lời truyền thông phương Tây, trong đó, đề cập đến những vấn đề nóng của thế giới, như cuộc xung đột Nga- Ukraina, hậu quả của việc mở rộng NATO và mối quan hệ Nga- Mỹ và nhiều vấn đề khác. Vài giờ sau khi công bố, cuộc phỏng vấn đã thu hút sự quan tâm đặc biệt của dư luận với hàng trăm triệu lượt truy cập, tạo thành một sự kiện truyền thông quốc tế…
Để bạn đọc có điều kiện tiếp cận, Biendong.net đăng tải lại toàn bộ nội dung cuộc phỏng vấn trên.
Bây giờ về chuyện NATO mở rộng về phía đông. Thì họ hứa hẹn: sẽ không có NATO ở phía đông, không tiến một ly nào về phía đông, như người ta nói với chúng tôi. Nhưng tiếp theo là cái gì? Họ nói: Thì đâu có ghi nhận trên văn bản, nên chúng tôi sẽ mở rộng. Năm lần mở rộng, thu hút vào đó cả các nước vùng Baltic, và toàn bộ Đông Âu, cứ thế và v.v…
Bây giờ tôi chuyển sang vấn đề chính: mọi sự đã đến tận Ukraina. Năm 2008, tại hội nghị thượng đỉnh ở Bucharest, họ tuyên bố rằng cánh cửa gia nhập NATO khi đó đã mở ra cho Ukraina và Gruzia.
Bây giờ ta hãy xem, các quyết định được đưa ra ở đó như thế nào. Đức và Pháp dường như phản đối, cũng như một số nước châu Âu khác. Nhưng khi đó, như người ta đã nói với tôi sau này, hóa ra là Tổng thống Bush, mà ông ấy vốn là tay cứng rắn, một chính trị gia mạnh, ông ấy đã gây áp lực với chúng tôi, và chúng tôi buộc phải đồng ý. Thật nực cười, cứ như ở lớp mẫu giáo. Đảm bảo ở đâu? Kiểu lớp mẫu giáo gì vậy, đằng sau những người này là ai, họ là ai? Bạn thấy đấy, họ đã bị “ép” và phải đồng ý. Rồi sau đó họ nói: Ukraina sẽ không gia nhập NATO, bạn biết đấy. Tôi nói: Tôi không biết; tôi biết các vị đã đồng ý vào năm 2008, nhưng tại sao lại không đồng ý trong tương lai? “Vì họ ép chúng tôi”. Tôi nói: nếu ngày mai họ không gây áp lực cho các vị và các vị sẽ lại đồng ý lần nữa. Nhảm nhí vô nghĩa gì thế. Nói chuyện với ai ở đằng ấy, tôi đơn giản là không hiểu. Chúng tôi sẵn sàng đối thoại.
Nhưng với ai? Đâu là sự đảm bảo? Không có đảm bảo gì hết. Có nghĩa là họ đã bắt đầu tính đến lãnh thổ Ukraina. Dù sao chăng nữa, tôi cũng dẫn giải lai lịch lãnh thổ này đã phát triển như thế nào, đã có quan hệ ra sao với Nga. Một nửa, 1/3 người ở đó luôn luôn có liên hệ nào đó với Nga. Và trong cuộc bầu cử ở nước Ukraina độc lập chủ quyền, vốn đã giành được nhờ kết quả Tuyên ngôn Độc lập, mà nhân tiện phải nói luôn, ở đó viết rằng Ukraina là một quốc gia trung lập, còn vào năm 2008, bỗng nhiên cánh cửa, hay cánh cổng để vào NATO bất ngờ được mở ra cho Ukraina. Bộ phim thú vị thế đấy! Chúng tôi đã không thoả thuận như thế. Vì vậy tất cả các Tổng thống lên nắm quyền ở Ukraina dựa vào những cử tri, cách này hay cách khác đều có thái độ tốt với Nga. Đó là miền đông-nam của Ukraina, có số lượng lớn cư dân. Và đè bẹp những cử tri có thái độ tích cực với Nga là chuyện rất phức tạp.
Viktor Yanukovich lên nắm quyền, bằng cách nào: lần đầu ông ấy giành chiến thắng sau Tổng thống Kuchma, họ tổ chức vòng thứ ba, dù không được quy định trong Hiến pháp Ukraina. Đó là một cuộc đảo chính. Hãy thử tưởng tượng xem, có ai đó không thích chuyện này ở chỗ các bạn, ở Hoa Kỳ.
T. Carlson: Đó là năm 2014.
Vladimir Putin: Không, sớm hơn. Không, không, đó là chuyện xảy ra sớm hơn nữa. Sau Tổng thống Kuchma, Viktor Yanukovich giành chiến thắng trong cuộc bầu cử. Nhưng đối thủ của ông ấy không công nhận chiến thắng này, Hoa Kỳ ủng hộ phe đối lập và ấn định vòng bầu cử thứ ba. Đó là cái gì vậy? Là một cuộc đảo chính. Hoa Kỳ ủng hộ, và ông ấy lên nắm quyền nhờ vòng bầu cử thứ ba… Hãy tưởng tượng rằng ở Hoa Kỳ có người không thích điều gì đó – họ tổ chức vòng thứ ba, dù không được quy định trong Hiến pháp Hoa Kỳ. Tuy nhiên, họ đã làm như vậy ở Ukraina. Được rồi, lên nắm quyền là Viktor Yushchenko, người được coi là một chính trị gia thân phương Tây. Tốt thôi, chúng tôi cũng đã thiết lập quan hệ với ông ấy, ông ấy đã sang thăm Matxcơva, chúng tôi đi thăm Kiev và tôi cũng đi. Chúng tôi gặp nhau trong khung cảnh không hình thức. Phương Tây là phương Tây, cứ kệ như vậy đi. Hãy để như vậy, nhưng mọi người làm việc. Tình hình phải phát triển trong nội địa nước Ukraina độc lập. Sau khi ông ấy lãnh đạo đất nước, tình hình xấu đi và Viktor Yanukovich cuối cùng cũng lên nắm quyền.
Có thể ông ấy không phải là Tổng thống và chính trị gia giỏi nhất, tôi không biết, tôi không muốn đưa ra phán xét, nhưng đã nảy sinh câu hỏi về mối liên hệ với Liên minh Châu Âu. Chúng tôi luôn rất khoan dung với điều này: xin mời, cứ việc. Nhưng khi đọc thỏa thuận liên kết này, hóa ra đây là vấn đề đối với chúng tôi, bởi vì chúng tôi với Ukraina có khu vực thương mại tự do, mở cửa biên giới hải quan, còn theo thoả thuận này thì Ukraina phải mở biên giới của mình trước châu Âu, như vậy tất cả sẽ chảy tràn vào thị trường của chúng tôi.
Chúng tôi nói: Không, như thế không ổn, nếu vậy khi đó chúng tôi sẽ đóng cửa biên giới hải quan của mình với Ukraina. Yanukovich bắt đầu tính toán Ukraina sẽ thắng bao nhiêu và thua bao nhiêu, đồng thời tuyên bố với các đối tác ở châu Âu rằng: Tôi cần suy nghĩ lại trước khi ký. Ngay khi ông ấy nói ra điều này, liền bắt đầu những hành động phá hoại của phe đối lập được phương Tây ủng hộ, và mọi sự đã dẫn đến Maidan và cuộc đảo chính ở Ukraina.
T. Carlson: Tức là ông ấy giao dịch với Nga nhiều hơn là với Liên minh châu Âu, Ukraina ấy?
Vladimir Putin: Tất nhiên. Đó thậm chí chuyện không phải là về khối lượng giao dịch, mặc dù nhiều hơn. Chuyện là ở liên hệ hợp tác giúp toàn bộ nền kinh tế Ukraina đứng vững. Liên hệ hợp tác giữa các doanh nghiệp đã rất mật thiết từ thời Liên Xô. Ở đó có một doanh nghiệp sản xuất linh kiện để lắp ráp khâu cuối ở cả Nga cũng như Ukraina và ngược lại. Đã có liên hệ rất chặt chẽ.
Họ đã thực hiện cuộc đảo chính, chúng tôi nhận thông tin từ Hoa Kỳ, bây giờ tôi sẽ không đi vào chi tiết, tôi cho rằng điều đó không chính xác, nhưng dù sao người ta vẫn nói: ông hãy trấn an Yanukovich ở đó, còn chúng tôi sẽ xoa dịu phe đối lập; hãy để mọi việc đi theo con đường giải quyết chính trị. Chúng tôi nói: Được thôi, đồng ý, ta hãy làm theo cách đó. Yanukovich đã không sử dụng lực lượng vũ trang hoặc cảnh sát như người Mỹ yêu cầu chúng tôi. Còn phe đối lập vũ trang ở Kiev đã tiến hành đảo chính. Hiểu chuyện đó như thế nào? Nói chung các vị là ai?, tôi những muốn hỏi lãnh đạo Hoa Kỳ đương nhiệm bấy giờ.
T. Carlson: Chuyện xảy ra với sự hỗ trợ của ai?
Vladimir Putin: Tất nhiên là với sự hỗ trợ của CIA. Một tổ chức mà như tôi biết hồi nào đó bạn từng muốn đến làm việc. Có lẽ nên tạ ơn Chúa vì họ đã không nhận bạn. Mặc dù đây là tổ chức nghiêm túc, tôi hiểu, là các đồng nghiệp cũ của tôi, theo nghĩa tôi từng làm việc trong Tổng cục I tức là cơ quan tình báo Liên Xô. Họ luôn là đối thủ của chúng tôi. Công việc là công việc.
Về mặt kỹ thuật, họ đã làm đúng mọi thứ, đạt được điều họ muốn – họ đã thay đổi chính quyền. Nhưng với góc độ quan điểm chính trị thì đây là sai lầm cực lớn. Tất nhiên, ở đây ban lãnh đạo chính trị đã không làm việc đúng chức năng. Ban lãnh đạo chính trị lẽ ra phải thấy điều này sẽ dẫn đến cái gì.
Vậy là vào năm 2008, cánh cửa gia nhập NATO đã mở ra cho Ukraina. Năm 2014, người ta thực hiện cuộc đảo chính, trong đó có những người không công nhận cuộc đảo chính này bắt đầu bị truy bức đàn áp và tạo ra mối đe dọa đối với Crưm mà chúng tôi buộc phải bảo vệ. Họ bắt đầu cuộc chiến ở Donbass vào năm 2014, sử dụng không quân và pháo binh chống lại dân thường. Rốt cuộc mọi chuyện bắt đầu như vậy. Có đoạn video ghi lại cảnh máy bay giáng đòn tấn công Donetsk từ trên cao. Họ đã thực hiện chiến dịch quân sự quy mô lớn, thêm một chiến dịch khác thất bại – họ lại chuẩn bị nữa. Và vẫn trong bối cảnh phát triển quân sự của lãnh thổ này và mở cửa vào NATO.
Như vậy, làm sao chúng tôi có thể không lo ngại về những gì đang xảy ra? Từ phía chúng tôi, đó có thể là sự bất cẩn tội phạm – đã từng có như vậy. Đơn giản là ban lãnh đạo chính trị của Hoa Kỳ đã đẩy chúng tôi đến cực hạn mà chúng tôi không thể vượt qua, vì rằng nó sẽ hủy diệt chính bản thân nước Nga. Và sau đó chúng tôi không thể bỏ mặc những người đồng tôn giáo của mình và trên thực tế là một bộ phận nhân dân Nga bị nghiền nát dưới cỗ máy quân sự này.
Còn nữa…
T.P