Dữ liệu mới được công bố cho thấy hoạt động đầu tư và xây dựng của Trung Quốc trong khu vực đã tăng khá rõ rệt trong năm 2023.
Một báo cáo mới cho thấy đầu tư của Trung Quốc vào khu vực châu Á-Thái Bình Dương đã tăng mạnh trong năm 2023, đi ngược lại xu hướng toàn cầu ngay cả khi nền kinh tế số 2 thế giới đang nỗ lực lấy lại đà tăng trưởng.
Báo cáo của Đại học Griffith ở Brisbane và Đại học Fudan ở Thượng Hải cho thấy trong năm ngoái tổng đầu tư của Trung Quốc đối với toàn khu vực châu Á-Thái Bình Dương đạt gần 20 tỉ USD, tăng 37%. Báo cáo cũng ghi nhận các hợp đồng xây dựng trị giá khoảng 17 tỉ USD, được tài trợ một phần bởi các khoản vay của Trung Quốc, đánh dấu mức tăng khoảng 14% so với năm 2022.
Những con số mới nhất đi ngược lại với mức giảm 12% tổng lượng vốn FDI rót vào các nền kinh tế mới nổi của châu Á trong năm ngoái, theo báo cáo. Dữ liệu này xuất hiện ngay trong tuần mà chính phủ Trung Quốc công bố mục tiêu tăng trưởng GDP “khoảng 5%” cho năm 2024, giống với năm ngoái.
Dữ liệu về sự đầu tư của Trung Quốc – tổng hợp các hợp đồng đầu tư và xây dựng – cho thấy hoạt động này đang bắt đầu quay trở lại với nhịp độ trước đại dịch COVID-19. Trước đây, đầu tư là một phần quan trọng trong sự tham gia của Trung Quốc vào khu vực, nhưng vào năm 2021, lần đầu tiên xây dựng chiếm hơn 70%. Theo báo cáo, năm ngoái, đầu tư của Trung Quốc vào khu vực chiếm khoảng 54%, gần bằng mức trước đại dịch.
Trong năm 2023, khoảng 50% đầu tư khu vực của Trung Quốc đổ vào Đông Nam Á, tăng 27% so với năm 2022. Indonesia là nước nhận các khoản đầu tư nhiều nhất với khoảng 7,3 tỉ USD.
Một phần đáng kể trong các khoản đầu tư đó là việc TikTok mua lại 75% cổ phần của đơn vị thương mại điện tử Tokopedia thuộc tập đoàn công nghệ Indonesia GoTo với giá 840 triệu USD. Đây một phần là nỗ lực của gã khổng lồ internet Trung Quốc nhằm quay trở lại với thị trường thương mại điện tử Indonesia sau khi các cơ quan quản lý nước này buộc TikTok phải tách các tính năng mua sắm khỏi các chức năng truyền thông xã hội vào tháng 10 năm ngoái.
Mặt khác, 6 quốc gia – Philippines, Mông Cổ, Myanmar, Papua New Guinea, Tajikistan và Thổ Nhĩ Kỳ – chứng kiến hoạt động đầu tư của Trung Quốc giảm 100% kể từ năm 2022, nghĩa là không có dự án đầu tư hoặc xây dựng mới.
Mức độ tham gia vào Hành lang Kinh tế Trung Quốc-Pakistan (CPEC) đã giảm khoảng 74%, trong bối cảnh quốc gia Nam Á đối diện bất ổn chính trị và lo ngại về hoạt động quân sự. Hoạt động đầu tư ở Australia cũng giảm khoảng 66%.
Nhìn chung, các công ty tư nhân Trung Quốc vẫn thống trị đầu tư ở châu Á-Thái Bình Dương trong năm qua, trong đó có nhiều công ty tham gia vào cuộc cạnh tranh hơn so với 2 năm trước. Hoạt động tham gia xây dựng, giống như năm ngoái, chủ yếu do các doanh nghiệp nhà nước tham gia.
Phần lớn các nhà đầu tư tư nhân đều tham gia vào hoạt động đầu tư cho quá trình chuyển dịch năng lượng và vật liệu, điều này cho thấy Trung Quốc rất chú trọng vào việc trở thành nước đứng đầu thế giới về các loại khoáng sản quan trọng và chuỗi cung ứng năng lượng tái sinh.
Zhejiang Huayou Cobalt, một trong số những nhà máy tinh chế cobalt lớn nhất thế giới, đã đóng góp 21,2% tổng lượng đầu tư, tiếp đến là tập đoàn thương mại điện tử Alibaba với 11,6%.
Những động thái của Trung Quốc trong lĩnh vực kim loại và khai khoáng, đặc biệt là liên quan tới các nguồn lực cần thiết cho chuyển đổi năng lượng xanh như lithium và các vật liệu sản xuất pin như nickel, tập trung ở một số nước như Indonesia, Hàn Quốc, Bangladesh và Việt Nam. Những cam kết đầu tư này đạt 5,3 tỉ USD, tăng 130% so với năm 2022.
Các khoản đầu tư đáng chú ý trong lĩnh vực xe điện (EV) bao gồm một liên doanh giữa Zhejiang Huayou Cobalt và LG Chem của Hàn Quốc, và đầu tư xây dựng nhà máy ở một số quốc gia khác.
Quy mô trung bình của các thỏa thuận đầu tư của Trung Quốc trong năm 2023 vẫn ở mức cao, khoảng 499 triệu USD, gấp hơn 2 lần so với 195 triệu USD năm 2021 nhưng vẫn dưới mức 583 triệu USD của năm 2022. Đối với các dự án xây dựng, quy mô trung bình tăng lên 401 triệu USD trong năm 2023, từ mức 285 triệu USD trong năm trước đó.
Báo cáo mới nhất cũng dự báo về sức tăng trở lại của các khoản đầu tư và xây dựng của Trung Quốc trong khu vực trong năm 2024, nhờ sự cấp thiết của quá trình chuyển đổi xanh, cùng với đó là nhu cầu nội địa giảm buộc các công ty Trung Quốc phải tìm kiếm cơ hội ở bên ngoài.
T.P