Cuộc gặp của hai Ngoại trưởng Trung Quốc và Nhật Bản bên lề cuộc họp Đại hội đồng LHQ năm nay gây bất ngờ.
Cách đấy vài ngày, Thủ tướng Nhật Bản Fumio Kishida cùng Tổng thống Mỹ Joe Biden, Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi và Thủ tướng Úc Anthony Albanese có cuộc họp thượng đỉnh nhóm “Bộ tứ” đã thông qua bản tuyên bố chung với những nội dung khiến phía Trung Quốc phản ứng quyết liệt.
Quan hệ Trung – Nhật hiện không suôn sẻ. Mới đây nhất còn xảy ra những vụ việc công dân Nhật Bản bị tấn công ở Trung Quốc. Giới doanh nghiệp Nhật ở Trung Quốc hiện lo ngại ngày càng tăng về an ninh và bắt đầu suy tính việc rút khỏi thị trường này. Còn Bắc Kinh có lý do để lo ngại về việc ông Kishida thúc đẩy mạnh mẽ quan hệ hợp tác quân sự, quốc phòng và an ninh với Mỹ và Hàn Quốc cùng nhiều nước ở Đông Nam Á và Úc, New Zealand. Ông Kishida đã kiến tạo cho Nhật thế đứng mới về an ninh ở Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương với tác động và hiệu ứng có thể rất bất lợi đối với Trung Quốc.
Với thực trạng và mức độ quan hệ song phương như thế, việc ngoại trưởng của hai nước này gặp nhau là chuyện gây bất ngờ, bởi hiện tại thiếu vắng cả thiên thời lẫn địa lợi và nhân hòa để hóa giải bất đồng giữa hai bên. Cho nên cuộc gặp xem ra chỉ với cùng mục đích duy nhất là xoa dịu tâm trạng lẫn nhau. Tokyo xoa dịu phản ứng của Bắc Kinh về những chủ định chính trị, quân sự và an ninh của Nhật Bản. Bắc Kinh thì xoa dịu quan ngại của Tokyo về an ninh của công dân Nhật Bản ở Trung Quốc, cũng như kiên trì phân rẽ Nhật Bản với các đồng minh và đối tác. Cả hai đều chủ ý kiểm soát diễn biến quan hệ song phương.
T.P