Tây Ban Nha đang mở đường trở thành quốc gia “kết nối”, thu hút đầu tư từ Trung Quốc khi không đưa ra lập trường về thuế quan của châu Âu đối với ô tô điện.
Nỗ lực mở rộng quan hệ kinh tế với Trung Quốc
Vào tháng 1, chính quyền khu vực Catalan ở Tây Ban Nha đã thành lập một ban chuyên trách để tăng cường đầu tư và thương mại với Trung Quốc, nền kinh tế lớn thứ hai thế giới.
Tiếp đó vào tháng 7, cảng Barcelona đã phê duyệt kế hoạch xây dựng một nhà ga có đường vào trực tiếp đến tuyến đường sắt của cảng dành cho xe điện mà Trung Quốc đang xuất khẩu sang châu Âu.
Tháng trước, trong chuyến thăm Bắc Kinh của Thủ tướng Pedro Sánchez, công ty tua-bin gió khổng lồ của Trung Quốc Envision Energy đã đồng ý hợp tác với chính phủ Tây Ban Nha và đầu tư 1 tỷ USD để xây dựng một khu công nghiệp hydro xanh.
Hoạt động này là dấu hiệu cho thấy Tây Ban Nha đang cố gắng mở rộng quan hệ kinh tế với Trung Quốc khi căng thẳng với phương Tây đang gia tăng.
“Trung Quốc là đối tác kinh tế quan trọng của Liên minh châu Âu và Tây Ban Nha. Châu Âu phải tự tìm ra con đường của riêng mình”, ông Carlos Cuerpo, Bộ trưởng kinh tế Tây Ban Nha, cho biết.
Tuy nhiên, các chuyên gia cho rằng đây là một con đường khó khăn để tìm ra trong bối cảnh hiện nay. Trong tuần này, châu Âu quyết định tăng thuế đối với xe điện Trung Quốc lên tới 45%. Liên minh châu Âu duy trì cáo buộc rằng trợ cấp của chính phủ đã cho phép các công ty Trung Quốc bán ô tô của họ với mức giá ưu đãi, đe dọa ngành công nghiệp của chính khối này.
Cuộc bỏ phiếu đã chia rẽ 27 thành viên của Liên minh châu Âu, thu hút sự ủng hộ từ Pháp và sự phản đối từ Đức. Tây Ban Nha, nền kinh tế lớn thứ tư của liên minh, nằm trong số 12 quốc gia bỏ phiếu trắng.
Hệ thống kinh tế toàn cầu tự do thúc đẩy thương mại và đầu tư quốc tế đã bị lung lay sâu sắc, đầu tiên là do đại dịch và sau đó là các cuộc chiến ở Ukraine và Trung Đông. Và các chính phủ đang phải vật lộn để cân bằng mong muốn tăng trưởng kinh tế với những lo ngại về an ninh quốc gia, liên minh quốc tế và khả năng phục hồi của chuỗi cung ứng.
Chu kỳ thuế quan và trả đũa giữa Mỹ và Trung Quốc bắt đầu vào năm 2018 dưới thời cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump đã leo thang và ảnh hưởng đến hàng trăm tỷ USD hàng hóa. Vào tháng 5, chính quyền Tổng thống Mỹ Joe Biden đã áp dụng mức thuế 100% đối với xe điện từ Trung Quốc.
Ông Josep Maria Gomes, giám đốc kinh doanh quốc tế tại phòng thương mại ở Barcelona cho biết: “Chiến lược của Trung Quốc rất rõ ràng. Các công ty Trung Quốc đang đến châu Âu để giải quyết các vấn đề về rào cản thương mại”.
Trung Quốc đã tăng cường đầu tư trực tiếp nước ngoài và hoàn thành nhiều vụ sáp nhập và mua lại hơn.
Mùa xuân năm nay, Chery, một hãng sản xuất ô tô thuộc sở hữu của chính quyền thành phố Wuhu của Trung Quốc, đã ký một thỏa thuận trị giá 400 triệu euro với công ty Ebro-EV Motors của Tây Ban Nha. Hai bên sẽ sản xuất xe điện tại một nhà máy Nissan đã đóng cửa ở Barcelona.
Ông Gomes lạc quan rằng Tây Ban Nha sẽ đánh bại các đối thủ cạnh tranh và giành được một thỏa thuận khác với hãng sản xuất ô tô nhà nước Trung Quốc MG để xây dựng một nhà máy sản xuất ô tô điện.
Các nhà sản xuất ô tô Trung Quốc cũng đã đạt được thỏa thuận sản xuất các nhà máy sản xuất xe điện tại Thổ Nhĩ Kỳ, Hungary và Ba Lan.
Bằng cách sản xuất ô tô tại lục địa này, các công ty Trung Quốc có thể tránh được thuế quan và các nhà sản xuất địa phương có thể tiếp cận được “bí quyết” của Trung Quốc.
“Các nhà sản xuất Trung Quốc rõ ràng có “công nghệ vượt trội”, ông Jacob Kirkegaard, thành viên cấp cao tại Viện Kinh tế Quốc tế Peterson ở Brussels, nhận định. Theo ông, các công ty châu Âu lựa chọn việc “xa lánh” Trung Quốc có nguy cơ “bỏ lỡ” việc tiếp cận các công nghệ.
Tây Ban Nha từ lâu đã bị “lu mờ” trước các nền kinh tế lớn hơn là Đức, Pháp và Ý, nhưng đã tăng trưởng gấp ba lần so với mức trung bình của Liên minh châu Âu vào năm ngoái. Tuần trước, Quỹ Tiền tệ Quốc tế ước tính nền kinh tế Tây Ban Nha sẽ tăng trưởng 2,9% trong năm nay, mức tăng lớn nhất trong số các quốc gia công nghiệp tiên tiến lớn ở phương Tây.
Ngành công nghiệp ô tô được coi là thiết yếu đối với thành công kinh tế của Tây Ban Nha. Là nhà sản xuất lớn thứ hai ở châu Âu sau Đức, Tây Ban Nha đã xuất khẩu 87% sản lượng ô tô của mình vào năm ngoái.
Cửa ngõ vào Mỹ Latin
Đối với các nhà đầu tư Trung Quốc, mối quan hệ văn hóa và kinh tế lâu đời của Tây Ban Nha với các quốc gia nói tiếng Tây Ban Nha khác có nghĩa là nước này cũng có thể đóng vai trò là cửa ngõ vào Mỹ Latinh.
Đầu tư trực tiếp của Trung Quốc vào Tây Ban Nha đã tăng trưởng trong thập kỷ qua, tăng gấp đôi lên gần 12 tỷ USD kể từ năm 2017.
Tây Ban Nha, quốc gia hiện đang sản xuất hơn 60% điện từ các nguồn tái tạo, muốn trở thành quốc gia dẫn đầu trong sản xuất năng lượng sạch cho châu Âu.
Duy trì mối quan hệ tốt với Trung Quốc cũng là mối quan tâm lớn của nhiều nhà sản xuất nông nghiệp ở Tây Ban Nha.
“Trung Quốc là một thị trường thiết yếu”, ông Daniel de Miguel, phó giám đốc Interporc, hiệp hội các nhà sản xuất thịt lợn, cho biết. Theo hiệp hội, Tây Ban Nha đã xuất khẩu hơn 500.000 tấn thịt lợn sang Trung Quốc vào năm ngoái, chiếm 1/4 tổng kim ngạch xuất khẩu của ngành.
Lo ngại về cuộc chiến thương mại leo thang giữa châu Âu và Trung Quốc là điều dễ thấy. Vài ngày sau cuộc bỏ phiếu áp thuế đối với xe điện của Trung Quốc, Bắc Kinh đã công bố mức thuế tạm thời đối với rượu mạnh của châu Âu.
Chính phủ Trung Quốc cũng đã mở một cuộc điều tra về việc liệu ngành công nghiệp thịt lợn châu Âu có xuất khẩu sang Trung Quốc với giá thấp có vi phạm các quy tắc thương mại hay không.
“Chúng tôi thực sự lo lắng”, ông de Miguel, một thành viên của phái đoàn tháp tùng thủ tướng Tây Ban Nha trong chuyến đi vào tháng 9 tới Trung Quốc, cho biết. Sau chuyến thăm, ông Sánchez đã thay đổi lập trường của mình về thuế xe điện của Liên minh châu Âu, mà trước đây ông đã công khai tuyên bố rằng ông ủng hộ.
Giống như các quốc gia châu Âu khác có nền kinh tế phụ thuộc vào xuất khẩu và chuỗi cung ứng toàn cầu, Tây Ban Nha đang cố gắng đi trên một ranh giới mong manh giữa hợp tác và cạnh tranh với Trung Quốc.
“Chúng ta phải cởi mở nhưng không ngây thơ”, ông Cuerpo, bộ trưởng kinh tế, cho hay.
T.P