Bất chấp tuyên bố của Tổng thống Mỹ Donald Trump về việc ngừng viện trợ quân sự, Ukraina vẫn đang nỗ lực thuyết phục Washington đưa ra các cam kết an ninh khác.
Ngày 18.8, một nguồn thạo tin Mỹ cho biết, Ukraina đã gửi một bản đề xuất cho chính phủ Mỹ, với mục đích mua 90 tỉ USD vũ khí bằng nguồn tài chính của châu Âu. Đây được xem như nỗ lực nhằm tìm kiếm cam kết an ninh từ Mỹ.
Trong tài liệu mà nguồn tin tiếp cận, mặc dù không được xây dựng chi tiết nhưng Ukraina khả năng sẽ mua thêm 10 hệ thống phòng không Patriot (mỗi tổ hợp có giá khoảng 1 tỉ USD).
Ngoài mua sắm vũ khí, tài liệu cũng phác thảo một thỏa thuận trị giá 50 tỉ USD, nhằm kêu gọi các đối tác Mỹ tham gia vào việc sản xuất loại máy bay không người lái (UAV).
Chưa dừng lại ở đó, tài liệu còn yêu cầu Nga bồi thường cho Ukraina những thiệt hại trong cuộc xung đột, có thể thông qua 300 tỉ USD tài sản của Nga đang bị phong tỏa ở các nước phương Tây.
Bên cạnh Washington, tài liệu này cũng được gửi tới một số quốc gia châu Âu ủng hộ Kiev, ngay trước khi Tổng thống Mỹ Donald Trump gặp Tổng thống Ukraina Volodymyr Zelensky tại Nhà Trắng vào ngày 18.8.
Phát biểu sau cuộc họp, ông Zelensky không chỉ xác nhận sự tồn tại của tài liệu nói trên, mà còn tiết lộ rằng Mỹ có thể sẽ mua UAV của Ukraina khi 2 bên hợp tác sản xuất. “Điều này rất quan trọng đối với chúng tôi” – ông Zelensky nói.
Giới quan sát nhận định, sáng kiến của Kiev được thiết kế để phù hợp với chính sách “Nước Mỹ trên hết”, thuyết phục Tổng thống Trump đưa ra những đảm bảo an ninh có lợi cho Ukraina như những gì chính quyền tiền nhiệm Washington đã làm, đó là viện trợ quân sự gần như miễn phí.
Tuy nhiên, trong một tuyên bố mới đây, khi được hỏi về khả năng cung cấp thêm các gói thiết bị quân sự trong tương lai cho Ukraina, nhà lãnh đạo Mỹ vẫn kiên quyết khẳng định: “Chúng tôi không cho đi cái gì cả, chúng tôi đang bán vũ khí”.
Trước đó, ngày 10.8, Phó Tổng thống J.D. Vance cũng khẳng định, Mỹ sẽ không trực tiếp cung cấp bất kỳ loại vũ khí nào cho Ukraina nữa, song lưu ý, Kiev vẫn có khả năng nhận được các loại khí tài của Washington nhưng theo hình thức châu Âu chi trả và Mỹ sẽ “hoàn toàn đồng ý với điều đó”.
Với quan điểm “chỉ bán, không cho”, viễn cảnh Mỹ tiếp tục viện trợ quân sự vô điều kiện cho Ukraina như dưới thời Tổng thống Joe Biden dường như sẽ không tái diễn.
Dù vậy, các cam kết an ninh khác vẫn có khả năng được duy trì, vì chính ông Trump từng khẳng định với ông Zelensky rằng Mỹ sẽ tham gia đảm bảo an ninh cho Ukraina trong một thỏa thuận hòa bình, mặc dù mức độ hỗ trợ cụ thể vẫn chưa được xác định rõ ràng.
T.H