Tổng thống Mỹ Donald Trump cho rằng châu Âu nên gánh phần lớn trách nhiệm đảm bảo an ninh cho Ukraina, trong đó có triển khai quân đội thay vì Mỹ.
Ngày 25.8, Tổng thống Mỹ Donald Trump cho biết, châu Âu phải đi đầu trong việc cung cấp “các đảm bảo an ninh đáng kể” cho Ukraina, đồng thời nhấn mạnh, vai trò của Washington sẽ là hỗ trợ chứ không phải chủ chốt.
Theo lập luận của ông Trump, vốn dĩ châu Âu nên đóng vai trò tiên phong trong việc bảo vệ Ukraina vì “họ ở ngay đó”. Nhà lãnh đạo Mỹ cũng nhắc lại rằng kế hoạch này vẫn sẽ có Washington nhưng với “quan điểm hỗ trợ”.
Đáng chú ý, đây không phải là lần đầu tiên ông Trump làm rõ vai trò của Washington trong việc giải quyết cuộc xung đột kéo dài hơn 3 năm hay cung cấp đảm bảo an ninh cho Ukraina.
Trước đó, ngày 19.8, phát biểu trước các phóng viên, ông Trump nói: “Nó luôn là một điểu cấm kỵ”, khi được hỏi rằng liệu có khả năng nào cho tư cách thành viên NATO của Ukraina hay không.
Nhà lãnh đạo Mỹ nói thêm, việc Ukraina gia nhập NATO đã không được phép xảy ra từ rất lâu, đồng thời dùng cụm từ “bất khả thi” để mô tả về tham vọng giành lại bán đảo Crimea của Tổng thống Ukraina Volodymyr Zelensky.
Khi đó, ông Trump không hề đề cập tới khả năng can dự của Mỹ trong kế hoạch đưa quân đến Ukraina dưới danh nghĩa “lực lượng gìn giữ hòa bình” mà một số nước châu Âu đang thúc đẩy như một giải pháp đảm bảo an ninh. Ông chỉ nói rằng sẽ có nhưng có thể “bằng đường không”, song không tiết lộ chi tiết.
Bất chấp thái độ ngày càng hời hợt của Tổng thống Trump, cho đến ngày 23.8, ông Zelensky vẫn khẳng định các chi tiết mới về các đảm bảo an ninh cho Ukraina sẽ sẵn sàng “trong những ngày tới” sau những cuộc làm việc của các nước ủng hộ Kiev.
Thời điểm đó, Tổng thư ký NATO Mark Rutte nhấn mạnh “các đảm bảo an ninh vững chắc sẽ là cần thiết” và tuyên bố rằng Washington, mặc dù có vai trò hạn chế, sẽ vẫn là một phần của quá trình này.
Ông Rutte cũng kêu gọi tăng cường năng lực quân sự của Ukraina và đưa ra các đảm bảo ràng buộc từ châu Âu và Mỹ. Theo người đứng đầu NATO, một số quốc gia thậm chí đã đề xuất gửi “lực lượng gìn giữ hòa bình”, trong khi Canada không loại trừ việc đóng góp quân đội.
Về phần mình, Tổng thống Nga Vladimir Putin đã đồng ý rằng an ninh của Ukraina phải được đảm bảo, nhưng phản đối các giải pháp mà không có Mátxcơva.
Ngoại trưởng Nga Sergey Lavrov lập luận, các đảm bảo “phải tuân theo sự đồng thuận” và lên án các đề xuất liên quan đến can thiệp quân sự nước ngoài.
T.H