Khi “Chiến dịch quân sự đặc biệt” của Nga nhằm vào Ukraine còn dang sa lầy, mọi giải pháp cho đàm phán hòa bình đang bế tắc, thì một “chiến dịch khác” đang nhen nhóm và có nguy cơ bùng phát. Đó là khả năng Mỹ có thể khiến thủ đô Caracas (Venezuela) thất thủ chỉ sau 3 ngày.
Thông tin này được tờ Topcor (Nga) đưa ra. Tờ này cũng dùng cụm từ: “Chiến dịch quân sự đặc biệt”. Căn cứ đưa ra là những động thái quân sự tại vùng biển Caribe gần đây là điều đáng lo ngại. Quan hệ Washington – Caracas nhiều lần căng thẳng, đặc biệt trong thời gian ông Donald Trump trở lại Nhà Trắng nhiệm kỳ 2.0.
Trong nhiệm kỳ 1.0, Trump cáo buộc Tổng thống Nicolás Maduro liên quan đến buôn ma túy và tội phạm có tổ chức. Ông chủ Nhà Trắng hào phóng treo thưởng 15 triệu USD cho người cung cấp thông tin để có thể bắt giữ ông Maduro cùng Bộ trưởng Nội vụ. Mức thưởng tiếp tục tăng lên 25 triệu USD và gần đây là 50 triệu USD.
Ông Trump đâu có “dọa”! Chuyện nước Mỹ vung tiền đề bắt người đã từng có tiền lệ. Năm 1989, Mỹ từng mở chiến dịch “Chính nghĩa chính đáng” tại Panama với 26.000 quân để bắt giữ nhà lãnh đạo Manuel Noriega, người sau đó bị kết án 40 năm tù. Thật ra cáo buộc liên quan đến ma túy chỉ là cái cớ can thiệp quân sự. Sau Noriega, giờ là đến lượt Maduro.
Tại cuộc gặp với truyền thông quôc tế ở Caracas hôm 1/9, Tổng thống Nicolas Maduo cho biết, Venezuela đang đối mặt với “mối đe dọa lớn nhất” trong vòng 100 năm qua. Hiện 8 tàu chiến Mỹ với 1.200 tên lửa và một tàu ngầm “đang nhắm vào chúng tôi” sẵn sàng khai hỏa.
Mỹ nêu con bài chống ma túy, điều đó chỉ là cái vỏ, cái dễ nhìn thấy. Vấn đề sâu xa lại là chuyện khác, lớn hơn, nóng hơn rất nhiều , đó là lợi ích năng lượng. Như các bạn đã biết, Venezuela là mỏ dầu lớn của thế giới. Các nhà máy lọc dầu tại Vịnh Mexico được thiết kế chuyên biệt để xử lý dầu nặng từ Venezuela trong nhiều năm qua. Caracas đã bắt tay với nhiều công ty nước ngoài, trong đó có Nga.
Tuy nhiên quan hệ mua bán dầu khí của Venezuela với Nga chưa tạo ra thách thức lớn cho Mỹ. Cái đáng sợ là, việc Venezuela cung cấp dầu giá rẻ cho Trung Quốc lại mang ý nghĩa chiến lược, do Bắc Kinh phụ thuộc đáng kể vào nhập khẩu năng lượng qua đường biển, nguồn dầu từ Venezuela sẽ là một trong những kênh quan trọng giúp giảm chi phí. Phong tỏa hoặc kiểm soát nguồn dầu của Venezuela chính là một phần trong chiến lược hạn chế ảnh hưởng của Trung Quốc.
Để ngăn chặn những hợp tác béo bở về dầu khí giữa Venezuela với Trung Quốc, Nga và các quốc gia khác, Mỹ đã có nhiều động thái quân sự tại vùng biển Caribe.Từ năm 2020, Lầu Năm Góc đã triển khai các chiến dịch hải quân quy mô lớn ở vùng biển Caribe và phía đông Thái Bình Dương, vẫn với chiêu bài chống buôn ma túy và “ngăn chặn các tổ chức tội phạm xuyên quốc gia”. Đấy là cái cớ để Hải quân Mỹ tăng cường hiện diện bằng tàu khu trục, tàu tuần duyên, máy bay trinh sát và máy bay ném bom tầm xa trong khu vực.
Trong hai năm 2023–2024, Mỹ tiếp tục tập trận chung với Colombia và các đồng minh trong khối OAS, đồng thời duy trì một lực lượng hải quân đáng kể gần vùng biển tiếp giáp Venezuela để đe dọa nước này.
Ngoài cái cớ chống ma túy, Mỹ cáo buộc chính quyền Maduro cấu kết với các tập đoàn buôn ma túy thế giới, lấy lý do “bảo vệ an ninh quốc gia Mỹ”. Đồng thời, tố cáo Caracas vi phạm nhân quyền và đàn áp dân chủ, cho nên Mỹ không công nhận chính phủ Maduro là hợp pháp, coi đây là một “chế độ độc tài” cần phải lật đổ.
Washington coi sự hiện diện của các đối thủ chiến lược tại Venezuela như Nga, Iran, Trung Quốc là mối đe dọa an ninh khu vực.
Vì những lý do nêu trên Mỹ quyết ra tay với “Vùng đất của sự ân sủng”. Mục tiêu chiến lược nếu Mỹ mở “Chiến dịch quân sự đặc biệt” có thể tóm gọn thành ba lớp:
Về kinh tế, sẽ kiểm soát hoặc gây ảnh hưởng với nguồn dầu mỏ, giúp Mỹ và đồng minh định hình thị trường năng lượng toàn cầu.
Về địa chính trị, tìm mọi cách bao vây ảnh hưởng Nga,Trung Quốc,Iran. Do Venezuela là cửa ngõ cho sự hiện diện của Nga và Trung Quốc tại Mỹ Latinh (cung cấp vũ khí, hợp đồng khai khoáng, tài chính), cho nên Mỹ muốn ngăn chặn một “căn cứ đối thủ” ngay tại “sân sau” Caribe.
Qua đây, thông điệp gửi đến Mỹ Latinh là, Mỹ sẽ hành động mạnh tay nhằm vào Caracas và các chính phủ cánh tả khác (Cuba, Nicaragua, Bolivia), khẳng định thế áp đảo ở Tây bán cầu.
Một cuộc chiến tranh tiềm tàng đang âm ỉ. Trước nguy cơ căng thẳng leo thang, Tổng thống Nicolás Maduro đã phát động chiến dịch huy động toàn quốc, kêu gọi cả nam lẫn nữ tham gia lực lượng dự bị. Đây được xem là lời nhắn gửi đến Washington, rằng Caracas không dễ khuất phục như Mỹ tưởng! Caracas đã chuẩn bị các phương án đáp trả. Giới quan sát cho rằng Venezuela có thể thông qua quan hệ với Nga và một số nước trong khu vực để tìm kiếm sự hỗ trợ, đồng thời dựa vào lợi thế phòng thủ trong chiến tranh bất đối xứng để bảo vệ chủ quyền.
Hiện tại, Mỹ chưa có dấu hiệu chắc chắn sẽ phát động cuộc chiến nhằm vào Venezuela, nhưng việc duy trì lực lượng quân sự lớn ở Caribe khiến cho vùng biển này dậy sóng, cộng với các nguyên cớ mà chúng tôi đã phân tích, cho thấy Washington luôn để ngỏ lựa chọn này. Mũi tên của Nhà Trắng sẽ bắn ra nhằm hai đích: gây sức ép chiến lược vừa để kiểm soát năng lượng, vừa để kiềm chế đối thủ Nga – Trung tại khu vực.
H.Đ