Pháp phát tín hiệu siết kiểm soát viện trợ cho Ukraina sau loạt bê bối tham nhũng, trong bối cảnh dấy lên nhiều lo ngại nguy cơ ngân sách bị thất thoát.
Trong khi Ukraina đang loay hoay xử lý các bê bối tham nhũng nội bộ, Ngoại trưởng Pháp Jean-Noel Barrot lưu ý rằng, Kiev phải giải quyết triệt để vấn đề này nếu muốn bảo đảm dòng viện trợ từ Paris cũng như Liên minh châu Âu (EU).
Ngày 16.11, phát biểu trên truyền hình địa phương, ông Barrot khẳng định: “Chống tham nhũng dưới mọi hình thức là ưu tiên tuyệt đối của EU. Và để có thể trông đợi vào sự hỗ trợ dài hạn cũng như tiếp tục con đường hướng tới gia nhập EU, Ukraina phải giữ lập trường không khoan nhượng”.
Bình luận thêm về tình hình tại Ukraina, nhà ngoại giao hàng đầu của Pháp tuyên bố EU “không thể chấp nhận” việc để các hành vi này lan rộng.
Giới quan sát nhận định, phát ngôn của ông Barrot cho thấy, Paris cũng bắt đầu dè chừng, lo ngại nguy cơ ngân sách hỗ trợ bị tiêu tán trong bối cảnh tham nhũng leo thang tại Kiev. Điều này cũng phản ánh mối quan ngại mà Hungary từng nhiều lần cảnh báo.
Ngày 12.11, Ngoại trưởng Hungary Peter Szijjarto nhấn mạnh, vụ bê bối tham nhũng nghiêm trọng mới bùng phát ở Ukraina là tín hiệu để EU cân nhắc việc chấm dứt các khoản viện trợ và cho vay mới cho Kiev.
Ông Szijjarto cho biết, nguồn tiền EU dành cho Ukraina để mua vũ khí hay hỗ trợ an sinh xã hội trong thời gian xung đột với Nga đều xuất phát từ tiền thuế của người dân châu Âu, làm dấy lên lo ngại về nguy cơ ngân sách bị tiêu tán trong môi trường thiếu minh bạch.
Trong khi đó, Thủ tướng Hungary Viktor Orban cho rằng, số tiền viện trợ châu Âu gửi tới Ukraina “nếu không bị bắn phá ngoài tiền tuyến thì cũng chảy vào túi các băng nhóm mafia quân sự”.
Ông Orban khẳng định, sẽ không để Hungary “dính dáng” tới bất cứ kế hoạch hỗ trợ Ukraina nào mà EU thúc đẩy, nhấn mạnh nguồn tiền ấy sẽ “hiệu quả hơn nhiều” nếu được dùng để hỗ trợ người dân châu Âu. “Đã đến lúc Brussels phải hiểu rõ tiền của họ thực sự đang đi về đâu” – ông nói thêm, kêu gọi siết chặt viện trợ cho Kiev.
Ngày 10.11, Cục Chống tham nhũng Quốc gia Ukraina (NABU) phát hiện một kế hoạch rửa tiền trong lĩnh vực năng lượng với dòng tiền khoảng 100 triệu USD. Trong vụ án này, 7 người đã bị truy tố, trong đó có doanh nhân Timur Mindich – người bị xem là đứng đầu đường dây.
Đến ngày 13.11, loạt hãng truyền thông quốc tế đồng loạt đưa tin về vụ bê bối nghiêm trọng, cảnh báo tiến trình gia nhập EU của Ukraina có thể gặp trở ngại.
Theo một tờ báo Italy, cuộc điều tra đang khiến châu Âu “lo ngại”, có thể ảnh hưởng tới việc giải ngân các gói hỗ trợ mới.
Một tờ báo Mỹ nhận định, vụ bê bối đã giáng một trong những đòn nhạy cảm nhất vào ban lãnh đạo Ukraina và cá nhân Tổng thống Volodymyr Zelensky.
T.H