Washington không kỳ vọng đột phá trong chuyến thăm Trung Quốc của Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken, sau cuộc điện đàm căng thẳng giữa ông và người đồng cấp ở Bắc Kinh.
Bộ Ngoại giao Mỹ đã thông báo ông Blinken sẽ tới Bắc Kinh vào cuối tuần này trong chuyến thăm Trung Quốc đầu tiên của một ngoại trưởng Mỹ sau gần 5 năm. Chuyến đi diễn ra sau khi ông Blinken hủy bỏ kế hoạch thăm Bắc Kinh hồi tháng 2 vì căng thẳng “khinh khí cầu do thám” giữa Mỹ và Trung Quốc.
Song trước thềm chuyến đi, ông Blinken đã có một cuộc nói chuyện căng thẳng qua điện thoại với Ngoại trưởng Trung Quốc Tần Cương. Trong cuộc điện đàm hôm 14.6, ông Tần kêu gọi Mỹ ngừng can thiệp vào công việc nội bộ và làm tổn hại đến an ninh của Trung Quốc, đồng thời nói Mỹ nên tôn trọng các lợi ích cốt lõi của Trung Quốc để quan hệ song phương không tiếp tục xấu thêm, theo thông cáo từ Bộ Ngoại giao Trung Quốc.
Các quan chức Mỹ cho biết ông Blinken sẽ thúc đẩy việc thiết lập các kênh liên lạc mở để đảm bảo cạnh tranh với Trung Quốc không biến thành xung đột.
“Chúng tôi không đến Bắc Kinh với ý định tạo ra đột phá hoặc biến chuyển nào đó trong cách chúng ta đối xử với nhau… Chúng tôi đến Bắc Kinh với cách tiếp cận thực tế, tự tin và mong muốn chân thành về việc quản lý cạnh tranh giữa hai nước theo cách có trách nhiệm nhất có thể”, ông Daniel Kritenbrink, trợ lý ngoại trưởng Mỹ phụ trách Đông Á, nói với các phóng viên hôm 14.6, theo Reuters.
Theo ông Kritenbrink, ông Blinken sẽ “nhắc lại lợi ích lâu dài của Mỹ trong việc duy trì hòa bình và ổn định trên eo biển Đài Loan”, cũng như sẽ thảo luận tình hình ở Ukraine.
Ông Blinken sẽ trở thành quan chức cấp cao nhất của chính phủ Mỹ đến thăm Trung Quốc kể từ khi Tổng thống Joe Biden nhậm chức vào tháng 1.2021. Chuyến đi nhằm mục đích ổn định quan hệ giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới và cũng là hai đối thủ chiến lược của nhau. Quan hệ Trung – Mỹ đã xấu đi trên diện rộng và làm dấy lên lo ngại rằng một ngày nào đó hai bên có thể xung đột quân sự vì Đài Loan, hòn đảo mà Trung Quốc tuyên bố là lãnh thổ của mình.
Truyền thông nhà nước Trung Quốc cho biết ông Blinken sẽ ở Bắc Kinh trong hai ngày 18 và 19.6. Theo ông Kritenbrink, ngoại trưởng Mỹ dự kiến tiến hành một loạt cuộc gặp với các quan chức cấp cao của Trung Quốc.
Hai bên không cho biết ông Blinken sẽ gặp quan chức nào. Khi được hỏi tại một cuộc họp báo thường kỳ rằng liệu nhà ngoại giao hàng đầu của Mỹ có gặp Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình hay không, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ Matthew Miller trả lời: “Tôi hiện sẽ không tiết lộ về bất kỳ cuộc gặp nào có thể diễn ra, chỉ có thể cho biết rằng chúng tôi sẽ có thông báo về việc ông ấy sẽ gặp ai và khi nào trong vài ngày tới”.
Ông Kritenbrink nói mục tiêu chính của ông Blinken sẽ là các cuộc thảo luận “thẳng thắn, trực tiếp và mang tính xây dựng” với Trung Quốc, nhưng ông tỏ ra thận trọng về triển vọng đạt được tiến bộ.
“Chúng tôi đang có một chương trình nghị sự thực chất và hiệu quả, nhưng một lần nữa phải nói rằng mục đích là tập trung vào những mục tiêu hàng đầu đó, không nhất thiết phải tạo ra một danh sách kết quả dài”, ông nói.
Cũng trong cuộc họp báo chung với ông Krintenbrink, Điều phối viên Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương của Nhà Trắng Kurt Campbell cho biết Washington quan tâm đến việc thiết lập các cơ chế liên lạc trong khủng hoảng để giảm thiểu rủi ro xung đột.
“Tôi tin rằng Ngoại trưởng Blinken sẽ nhấn mạnh sự cần thiết của việc thiết lập những đường dây liên lạc này. Đó là cách các quân đội trưởng thành, mạnh mẽ tương tác và việc không có những đường dây liên lạc quan trọng như vậy tạo ra rủi ro quá lớn”, ông nói.
T.P