Các nhà lãnh đạo Mỹ và khối ASEAN đã tìm kiếm các biện
pháp thắt chặt mối quan hệ kinh tế, chính trị và an ninh ngày càng thiết thân
giữa hai bên tại cuộc họp thượng đỉnh Mỹ-ASEAN lần hai, lần đầu tiên được tổ
chức tại Mỹ.
Hội nghị bắt đầu tại
New York vào chiều 24/9 (giờ Mỹ) với tuyên bố khai mạc của Tổng thống Mỹ Barack
Obama. Đồng chủ trì cuộc gặp này với Tổng thống Mỹ là Chủ tịch nước Việt Nam
Nguyễn Minh Triết, với cương vị là Chủ tịch ASEAN.
Nhà lãnh đạo Mỹ tuyên bố ông coi châu
Á là hòn đá tảng trong chính sách đối ngoại của Mỹ. “Vì vậy, chúng tôi muốn
tăng cường quan hệ với các đồng minh cũ, thắt chặt thêm quan hệ với các đối tác
mới, như chúng tôi đang làm với Trung Quốc, và tái cam kết hợp tác với các tổ
chức khu vực, trong đó có ASEAN”, ông nói.
Tổng thống Obama cho biết ông muốn
thảo luận với ASEAN về vấn đề thực hiện tăng trưởng kinh tế theo đường lối bền
vững; bày tỏ hy vọng hội nghị thưởng đỉnh kỳ này sẽ đưa đến những hợp tác chính
trị và an ninh sâu rộng hơn giữa các nước.
Tổng thống Mỹ nhấn mạnh ASEAN có tiềm
năng trở thành khối dẫn dắt thế giới thực sự, khẳng định chiến lược của ông tái
thiết ảnh hưởng của Mỹ ở khu vực năng động này. Ông cũng xác nhận sẽ tham dự Hội
nghị thượng đỉnh Đông Á vào năm tới tại Jakarta (Indonesia).
Về phần mình, Chủ tịch Việt Nam
Nguyễn Minh Triết nêu rõ ASEAN mong muốn đưa quan hệ của khối này với
Washington lên một tầng nấc mới để duy trì hòa bình, ổn định và phát triển
trong khu vực.
Tại hội nghị, hai bên đã thống nhất
về tầm quan trọng của “giải quyết các bất đồng bằng phương pháp hòa bình” và
“tự do lưu thông hàng hải”, kể cả ở vùng Biển Đông.
Về lĩnh vực kinh tế, hai bên đã đồng
ý cùng hợp tác để mở rộng quan hệ thương mại vốn cũng đang phát triển mạnh. Kim
ngạch thương mại trong trao đổi hàng hóa hai chiều ASEAN-Mỹ đã đạt 84 tỷ USD
trong 6 tháng đầu năm nay, tăng 28% so với cùng kỳ năm ngoái.
Các nhà lãnh đạo cũng thảo luận vấn
đề chống khủng bố, các nỗ lực ngăn chặn nạn buôn lậu ma túy, cam kết chống phổ
biến hạt nhân và khẳng định sự cần thiết phải có các giải pháp hòa bình cho vấn
đề hạt nhân ở Iran và Triều Tiên.
Trong tuyên bố chung, các nhà lãnh
đạo ASEAN còn đặc biệt hoan nghênh sự ủng hộ của Mỹ đối với Cộng đồng và Kết nối
ASEAN, cam kết hợp tác với Mỹ trong các vấn đề liên quan đến năng lượng, đầu
tư, giáo dục, nông nghiệp, văn hóa…; nhấn mạnh tầm quan trọng của duy trì đối
thoại ở mức cao nhất giữa hai bên và cam kết tổ chức cuộc họp thượng đỉnh
ASEAN-Mỹ lần ba vào năm tới, cùng dịp diễn ra Hội nghị Thượng đỉnh Đông Á 2011.
“Mỹ đang đi đúng hướng”
Cuộc họp thượng đỉnh
lần này diễn ra bên lề cuộc họp thường niên của Đại hội đồng LHQ.
Trước đó, ông Obama nhắc lại lời hứa sẽ thăm Indonesia, nước gắn bó
với ông tuổi thiếu thời. Tự nhận là "tổng thống Thái Bình Dương
đầu tiên của nước Mỹ", ông Obama sẽ coi vùng Đông Nam Á là khu vực
sống còn trong chính sách đối ngoại của mình.
Dư luận chung cho rằng nhà lãnh đạo
da màu đầu tiên của Mỹ đang dẫn dắt chiến lược đối ngoại của nước Mỹ với châu Á
đi đúng hướng.
Ngay trước khi cuộc họp diễn ra, ông
Jeff Bader, giám đốc phụ trách châu Á do tổng thống bổ nhiệm trong
Hội đồng An ninh Quốc gia nói: “Kể từ ngày đầu chính quyền Obama
nhậm chức, chúng tôi luôn nỗ lực xây dựng lại quan hệ với ASEAN”.
Ông Jeff Bader cho rằng bên cạnh
chủ đề thương mại và đầu tư, cuộc họp hai giờ giữa ông Obama và các
lãnh đạo ASEAN sẽ nói đến cả an ninh của vùng Đông Á nói chung.
Trong bài viết hôm 24/9, nhà bình
luận chuyên về Mỹ của hãng tin BBC, ông Nick Childs cho rằng có sự
liên hệ chặt chẽ giữa chính sách của Mỹ ở vùng Đông Bắc Á và Đông
Nam Á. Theo ông Nick Childs, “có nhiều lý do đang đẩy các nước ASEAN về gần
phía Mỹ”, trong khi thái độ của Mỹ muốn đảm bảo an ninh, nhất là an
toàn giao thông hàng hải cho vùng biển Đông Nam Á.
Về dư luận trong khu vực, hai ngày
trước khi hội nghị Mỹ-ASEAN diễn ra, tờ China Daily đăng bài viết nói
Trung Quốc luôn hoan nghênh quan hệ ba bên giữa Mỹ, Trung Quốc và ASEAN.
Sau hội nghị lần này tại Mỹ,
chính quyền Obama sẽ tiếp tục thúc đẩy quan hệ với vùng châu Á –
Thái Bình Dương bằng một loạt sự kiện ngoại giao: Dự kiến G20 sẽ
diễn ra tại Hàn Quốc, sau đó là Diễn đàn Hợp tác Kinh tế châu Á-Thái Bình
Dương APEC ở Nhật Bản và hội nghị thượng đỉnh Đông Á ở Việt Nam.
Sang năm, dự kiến ông Obama sẽ
thăm Indonesia, nước làm chủ tịch luân phiên của ASEAN năm 2011.
Nguyễn Viết
Tổng hợp
Comments are closed.