Các cuộc giao tranh giữa Nga và Ukraine trên bộ, trên không và trên biển ngày càng khốc liệt. Trong khi Moscow tiến công dồn dập, tận dụng lợi thế trên không và liên tục giành được thành quả ở miền Đông thì các tàu chiến của nước này lại đối mặt với mối đe dọa từ xuồng không người lái của Kiev trên Biển Đen.
Chiến trường miền Đông rực lửa, Nga chặn đường lui của Ukraine
Quân đội Nga tiến công không ngừng nghỉ ở miền Đông Ukraine trong tuần thứ ba liên tiếp kể từ khi giành được thành phố chiến lược Avdiivka ngày 17/2. Đoạn video ngày 29/2 cho thấy quân đội Nga đã tiến 5km về phía Tây Avdiivka tới vùng ngoại ô Orlivka và Berdychi. Ngày tiếp theo, họ ở trung tâm Orlivka. Ngày 4/3, các lực lượng của Moscow được phát hiện đang ở gần một con đường nối Orlivka tới làng Tonenke ở phía Nam.
Theo ước tính của Bộ Quốc phòng Nga, quân đội Nga phải mất 4 tháng để tiến được 9km qua khu vực Donetsk trước khi giành được Avdiivka. Với tiêu chuẩn đó, 5km trong 3 tuần, bao gồm cả 4km chỉ trong tuần qua, là một tiến bộ nhanh chóng.
Diễn biến này tương tự với kịch bản ở phía Tây Bakhmut – một thành phố khác tại Donetsk mà Nga giành được vào tháng 5 năm ngoái.
Các lực lượng của Ukraine ngày 3/3 cho biết họ đang chiến đấu trong những cuộc giao tranh dữ dội để giữ vững Ivanivske, một ngôi làng cách Bakhmut 2km về phía Tây. Một đoạn video cho thấy quân đội Nga đã tiến vào trung tâm làng ngày hôm đó.
Đại úy Ilya Yevlash, người phát ngôn của lực lượng phòng thủ của Ukraine trong khu vực cho biết: “Quân đội của chúng tôi đang kháng cự và cố gắng đẩy lùi đối phương khỏi các tuyến bị chiếm đóng”.
Trong khi đó, Người phát ngôn Nhóm Tavria đang chiến đấu ở đó cho biết họ đang tìm cách xây dựng các chiến hào xe tăng, thành lũy và boongke nhưng những nơi này bị tách riêng và không liền kề nhau. Có lẽ không phải ngẫu nhiên mà hôm 3/3, quân đội Ukraine đã công bố chi tiêu kỷ lục cho các công sự ở vùng Zaporizhia thuộc mặt trận phía Nam.
Quân đội Nga tuyên bố đã tiến công tại nhiều điểm dọc chiến tuyến ở Donetsk. Một bước tiến khác đã được xác nhận tại làng Novomykhailivka. Đoạn video được công bố ngày 4/3 cho thấy các lực lượng của Moscow xuất hiện trên các cánh đồng ở phía Nam khu vực này.
Tình hình trên chiến trường đủ lo ngại để buộc Tổng tư lệnh lực lượng vũ trang Ukraine Oleksandr Syrskii phải tới mặt trận phía Đông trong ba ngày. Ngày 3/3, ông Syrskii tiết lộ ông đã thực hiện những thay đổi về nhân sự chỉ huy và củng cố quyền ra quyết định tại một số lữ đoàn quanh Avdiivka.
Tổng tư lệnh Ukraine cho biết: “Tôi đã cử các nhóm chuyên gia đến từng lữ đoàn gặp vấn đề để chuyển giao kinh nghiệm và cung cấp hỗ trợ cần thiết. Trong một số trường hợp, khi các hành động, mệnh lệnh trực tiếp đe dọa đến tính mạng, sức khỏe của cấp dưới, tôi buộc phải đưa ra các quyết định về nhân sự”.
Giới quan sát cho rằng, những thay đổi về chất trong chiến thuật của Nga có thể sẽ gây rắc rối của Ukraine.
Một số binh lính Ukraine chiến đấu ở Avdiivka gần đây nhận định với Washington Post rằng các cuộc tấn công của Nga được chuẩn bị kỹ càng và các đơn vị được huấn luyện tốt.
Họ cũng nhận định, pháo binh Nga nhắm bắn rất nhanh chóng và chính xác. Theo các binh lính, các vị trí rút lui của Ukraine đã bị pháo kích ngay sau khi quân phòng thủ nước này tiếp cận chúng và một đội quân rút lui đã bị loại khỏi vòng chiến đấu.
“Đó là một đoàn xe gồm những người giỏi nhất từ trước đến nay. Trước mắt chúng tôi, đoàn xe này đã bị pháo binh tiêu diệt”, một người sống sót kể lại.
Có lẽ điều đáng lo ngại nhất với Ukraine lúc này là việc Nga sử dụng hiệu quả các phương tiện trên không để thả bom lượn dẫn đường bằng vệ tinh – loại bom quán tính được gắn lên chiến đấu cơ nhằm đạt được tầm bắn và độ chính xác cao hơn.
Lực lượng không quân Ukraine tuyên bố đã bắn hạ các chiến đấu cơ Su-34 và Su-35 của Nga với số lượng ngày càng tăng, bao gồm 6 chiếc Su-34 chỉ riêng trong ngày 28 và 29/2.
Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky cũng cho biết các lực lượng của Kiev đã bắn hạ 15 chiến đấu cơ của Nga từ 1/2 – 3/3. Dù vậy, giới quan sát cho rằng có lẽ Nga chấp nhận tổn thất cao hơn để tăng cường hỏa lực trên thực địa.
Forbes và New York Times đưa tin, Nga đang áp dụng chiến thuật ngày càng mạnh mẽ hơn khi tiến hành cả trăm lần xuất kích mỗi ngày ở mặt trận phía Đông.
Trong khi đó, việc Quốc hội Mỹ trì hoãn hỗ trợ cho Ukraine được cho là nguyên nhân lớn nhất tạo điều kiện cho các bước tiến của Nga.
Viện Nghiên cứu Chiến tranh có trụ sở ở Washington cho biết: “Sự sụp đổ viện trợ của phương Tây cho Ukraine có thể dẫn đến sự sụp đổ cuối cùng về khả năng của Ukraine trong việc ngăn chặn quân đội Nga và những bước tiến đáng kể của nước này về phía Tây, có thể đến tận biên giới phía Tây giữa Ukraine với các nước NATO”. Tổng thống Zelensky hôm 25/2 cảnh báo rằng lực lượng Nga đang lên kế hoạch cho một cuộc tấn công lớn mới vào đầu tháng 5/2024.
Giao tranh trên không và trên biển ngày càng dữ dội
Người phát ngôn lực lượng không quân Ukraine Yuri Ignat ngày 5/3 thừa nhận quân đội nước này không thể bảo vệ Odesa khỏi tất cả tên lửa và máy bay không người lái.
“Odesa là một thành phố đông dân giáp bờ biển, có những tòa nhà lớn và các cơ sở hạ tầng. Vị trí phòng không ở khu vực Odesa được xây dựng theo cách không phải lúc nào cũng có thể đánh chặn cả máy bay không người lái và tên lửa ở các hướng tiếp cận thành phố”, ông Ignat nói.
Một cuộc tấn công UAV đã xảy ra ở Odesa ngày 6/3 khi Thủ tướng Hy Lạp Kyriakos Mitsotakis có cuộc gặp với Tổng thống Zelensky tại thành phố này.
Ukraine tuyên bố phòng không nước này đã bắn hạ 36 trong số 43 UAV Nga phóng từ 29/2 – 5/3 nhưng các quan chức cảnh báo, Kiev có thể cạn kiệt tên lửa sử dụng cho các hệ thống phòng không nếu không có thêm sự hỗ trợ từ các đối tác.
Ông Maksym Timchenko, người điều hành công ty điện lực lớn nhất Ukraine nói với Financial Times rằng, Ukraine đã chuẩn bị tốt hơn cho cuộc tấn công dữ dội bằng máy bay không người lái của Nga nhằm vào cơ sở hạ tầng năng lượng vào mùa đông năm ngoái. Ông cũng cho biết, Nga đã nhắm tới cơ sở hạ tầng năng lượng của Ukraine không dưới 160 lần chỉ trong năm nay.
Thông tin tích cực nhất cho Ukraine tuần này là việc Kiev tuyên bố đánh chìm tàu tuần tra Sergei Kotov của Nga gần Cầu Kerch ngoài khơi phía Đông Bán đảo Crimea.
Nhóm 13 thuộc Cơ quan Tình báo Quân sự Ukraine đã phóng các xuồng không người lái Magura V mà nước này tuyên bố là nhanh nhất ở Biển Đen. Người phát ngôn Andriy Yusov cho biết, tàu của Nga đã bị trúng 5 phát đạn trực tiếp. 2 xuồng cuối cùng dường như kích nổ bên trong thân tàu, vốn đã bị xé toạc bởi các vụ nổ trước đó.
Nhóm 13 từng thực hiện các hoạt động đặc biệt bằng xuồng không người lái hoặc đôi khi hợp tác với Cơ quan An ninh Ukraine, đánh chìm hoặc vô hiệu hóa từ 1/3 đến một nửa Hạm đội Biển Đen của Nga.
T.P