Chính quyền Mỹ được cho là đã đồng ý chuyển giao số bom và máy bay chiến đấu trị giá hàng tỉ USD cho Israel, bất chấp lo ngại của Washington về một chiến dịch tấn công mà Israel có thể sắp tiến hành ở phía nam Dải Gaza.
Thông tin được báo The Washington Post hé lộ đầu tiên trong tường thuật ngày 29.3. Tờ báo dẫn lời các quan chức Bộ Ngoại giao và Bộ Quốc phòng Mỹ cho hay gói vũ khí mới được cho phép chuyển giao bao gồm hơn 1.800 quả bom MK84 và 500 quả bom MK82. Theo bài viết, bom MK84 có liên quan đến các cuộc tấn công gây thương vong hàng loạt trước đó trong suốt chiến dịch quân sự của Israel ở Gaza.
Chuyển giao vũ khí giữa mâu thuẫn
Các quan chức Mỹ tiết lộ rằng Bộ Ngoại giao Mỹ đã cho phép chuyển giao 25 chiến đấu cơ F-35A và động cơ trị giá khoảng 2,5 tỉ USD cho Israel vào tuần trước. Việc này đã được quốc hội Mỹ thông qua vào năm 2008, nên Bộ Ngoại giao Mỹ không bắt buộc phải đưa ra thông báo mới cho các nhà lập pháp. Việc cung cấp bom MK84 và MK82 cho Israel cũng đã được quốc hội Mỹ phê duyệt từ nhiều năm trước nhưng quá trình chuyển giao vẫn chưa được chấp thuận cho đến tuần này.
Diễn biến này cho thấy mặc dù quan hệ giữa Mỹ và Israel đã rạn nứt vì cuộc chiến, chính quyền Tổng thống Mỹ Joe Biden coi việc cung cấp vũ khí là vấn đề không cần thảo luận. “Chúng tôi tiếp tục ủng hộ quyền tự vệ của Israel. Việc đặt điều kiện cho viện trợ không phải là chính sách của chúng tôi”, The Washington Post dẫn lời một quan chức Nhà Trắng giấu tên. Chính phủ Israel lẫn Mỹ không bình luận về thông tin này.
Một số nghị sĩ đảng Dân chủ cho rằng chính phủ Mỹ có trách nhiệm từ chối cung cấp vũ khí nếu Israel không cam kết hạn chế thương vong đối với dân thường trong chiến dịch tấn công mà nước này đã lên kế hoạch tiến hành ở Rafah, thành trì cuối cùng của Hamas ở phía nam Gaza. Ngoài ra, Washington cũng muốn Israel giảm thiểu các rào cản đối với việc đưa hàng cứu trợ nhân đạo đi vào lãnh thổ đang đứng bên bờ vực nạn đói.
Bộ trưởng Quốc phòng Israel Yoav Gallant đã có mặt ở Washington DC trong tuần này nhằm tìm kiếm thêm vũ khí từ Mỹ. ABC News dẫn lời Chủ tịch Hội đồng tham mưu trưởng liên quân Mỹ Charles Brown Jr. cho hay Lầu Năm Góc không cung cấp mọi thứ mà Israel yêu cầu. Theo thỏa thuận lâu nay, Mỹ cung cấp viện trợ quân sự trị giá 3,8 tỉ USD/năm cho Israel.
Israel đáp trả cảnh báo về “nạn đói”
Cùng lúc, giới chức Mỹ vẫn tiếp tục cảnh báo về tình hình nhân đạo ngày càng tồi tệ ở Gaza. Một quan chức cấp cao của Bộ Ngoại giao Mỹ ngày 29.3 nói rằng nạn đói “rất có khả năng” đã xảy ra ở một số khu vực thuộc phía bắc Gaza, chứ không còn là nguy cơ nữa, theo Reuters.
Trước đó, một chương trình về an ninh lương thực toàn cầu được Liên Hiệp Quốc hậu thuẫn đã đưa ra báo cáo nhận định nạn đói có thể xảy ra trong khoảng thời gian từ nay cho đến tháng 5 ở phía bắc Gaza, và có thể lan rộng khắp lãnh thổ này vào tháng 7. Họ cũng ước tính số người đang phải chịu “cơn đói thảm khốc” ở Gaza đã lên tới 1,1 triệu người, tức khoảng một nửa dân số khu vực. Đáp lại, Israel hôm 29.3 cho rằng báo cáo nói trên chứa đựng thông tin không chính xác và dẫn nguồn không đáng tin cậy, theo AFP.
Trong một diễn biến khác, Thủ tướng Netanyahu đã đồng ý cử phái đoàn đến Ai Cập và Qatar trong những ngày tới để tiến hành vòng đàm phán mới về việc ngừng bắn ở Gaza.
T.P