Thông điệp ‘vấn đề Đài Loan’ được ông Tập Cận Bình nêu ra trong cuộc điện đàm ‘thẳng thắn và sâu rộng’ ngày 2-4 với Tổng thống Mỹ Joe Biden. Nhưng nội dung điện đàm được hai nước công bố có những điểm khác biệt, diễn giải theo cách của mình.
Theo Tân Hoa xã, cuộc điện đàm “thẳng thắn và sâu rộng” của hai nhà lãnh đạo diễn ra trong bối cảnh quan hệ Trung Quốc – Mỹ dần được cải thiện trong những tháng gần đây.
Đây là cuộc điện đàm đầu tiên giữa hai nhà lãnh đạo kể từ sau cuộc gặp trực tiếp tại San Francisco (Mỹ) hồi tháng 11 năm ngoái.
Mỹ đang đàn áp kinh tế Trung Quốc
Trong cuộc điện đàm với Tổng thống Mỹ Joe Biden tối 2-4, Tổng bí thư, Chủ tịch nước Trung Quốc Tập Cận Bình thừa nhận có các dấu hiệu ổn định trở lại trong quan hệ Trung – Mỹ. Tuy nhiên, ông cũng cảnh báo những yếu tố tiêu cực với quan hệ song phương đang tăng lên.
Các biện pháp của Mỹ để đàn áp nền kinh tế, thương mại và công nghệ của Trung Quốc lần lượt xuất hiện, và danh sách các biện pháp trừng phạt đối với các doanh nghiệp Trung Quốc ngày càng dài hơn. Đây không phải là “giảm rủi ro”, mà là tạo ra rủi ro.
Nhà lãnh đạo Trung Quốc kế đó nhấn mạnh nếu Mỹ sẵn sàng hợp tác cùng có lợi, cánh cửa của Trung Quốc sẽ luôn rộng mở. Nhưng nếu Mỹ “khăng khăng đàn áp sự phát triển công nghệ cao của Trung Quốc và tước đi quyền phát triển hợp pháp của Trung Quốc, chúng tôi sẽ chẳng ngồi yên mà không làm gì”.
Theo ông Tập Cận Bình, với tư cách là hai nước lớn, Trung Quốc và Mỹ không nên có sự đối đầu hay xung đột với nhau. Thay vào đó, cả hai cần tôn trọng lẫn nhau, cùng tồn tại hòa bình, hợp tác cùng thắng và tiến về phía trước trên con đường hòa bình, ổn định, lành mạnh.
Người đứng đầu Trung Quốc kế đó cho rằng quan hệ Trung – Mỹ nên tuân thủ một số nguyên tắc chính. Trong đó quan trọng nhất là duy trì hòa bình, không xung đột, không đối đầu.
Cả hai cần duy trì sự ổn định tổng thể của quan hệ Trung – Mỹ, đối thoại trên tinh thần tôn trọng lẫn nhau, kiểm soát khác biệt, thúc đẩy hợp tác trên tinh thần có đi có lại và tăng cường phối hợp quốc tế có trách nhiệm.
Ông Tập Cận Bình cũng nhấn mạnh vấn đề Đài Loan là “lằn ranh đỏ không thể vượt qua đầu tiên trong quan hệ Trung – Mỹ”. Trung Quốc sẽ không làm ngơ trước hoạt động ly khai và sự ủng hộ từ bên ngoài cho các lực lượng chủ trương “Đài Loan độc lập”.
Theo Tân Hoa xã, trong cuộc điện đàm, ông Tập Cận Bình và ông Joe Biden cũng thảo luận về các vấn đề liên quan đến Ukraine, bán đảo Triều Tiên…
Mỹ quan ngại về sự hỗ trợ của Trung Quốc cho Nga
Gần như cùng lúc Tân Hoa xã công bố nội dung điện đàm, Nhà Trắng cũng nêu ra những điểm chính Tổng thống Joe Biden nói với ông Tập Cận Bình.
Theo đó, nhà lãnh đạo Mỹ nhấn mạnh tầm quan trọng của việc duy trì hòa bình, ổn định trên eo biển Đài Loan cũng như thượng tôn pháp luật và tự do hàng hải ở Biển Đông.
Ông cũng nêu lên mối lo ngại về sự hỗ trợ của Trung Quốc đối với cơ sở công nghiệp quốc phòng Nga cũng như tác động của nó đối với an ninh châu Âu và xuyên Đại Tây Dương, đồng thời ông nhấn mạnh cam kết lâu dài của Mỹ đối với việc phi hạt nhân hóa hoàn toàn bán đảo Triều Tiên.
Tổng thống Joe Biden cũng tiếp tục nêu ra những quan ngại của Mỹ về các chính sách thương mại “không công bằng” và các hoạt động kinh tế “phi thị trường” của Trung Quốc, cho rằng những điều này gây tổn hại cho người lao động và gia đình Mỹ.
Ông khẳng định Mỹ sẽ “tiếp tục thực hiện các hành động cần thiết” để ngăn chặn việc sử dụng các công nghệ tiên tiến của Mỹ để làm suy yếu an ninh quốc gia mà không hạn chế quá mức thương mại và đầu tư.
Hai nhà lãnh đạo cũng hoan nghênh những nỗ lực liên tục nhằm duy trì các kênh liên lạc cởi mở và quản lý mối quan hệ một cách có trách nhiệm, thông qua ngoại giao cấp cao và tham vấn cấp chuyên viên trong những tuần và tháng tới.