Ngày 25/7, trong khuôn khổ Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN lần thứ 49 và các hội nghị liên quan, đã diễn ra 10 Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN+1 với các đối tác Trung Quốc, Hàn Quốc, Canada, Nhật Bản, Ấn Độ, Australia, Mỹ, Liên minh châu Âu (EU), Nga và New Zealand.
Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh phát biểu tại Hội nghị cấp Bộ trưởng ASEAN-Ấn Độ.
Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh đã dẫn đầu đoàn đại biểu Việt Nam tham dự các hội nghị.
Với vai trò nước điều phối quan hệ ASEAN-Ấn Độ, Phó Thủ tướng đã đồng chủ trì Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN-Ấn Độ.
Các hội nghị lần này là dịp để các nước trao đổi về nhiều vấn đề khu vực và quốc tế cùng quan tâm trong đó có tình hình bán đảo Triều Tiên, khủng bố, an ninh biển, biến đổi khí hậu, di cư, buôn bán người.
Về vấn đề Biển Đông, nhiều nước chia sẻ quan ngại về tình hình phức tạp ở Biển Đông, làm xói mòn lòng tin và đe dọa hòa bình, an ninh, ổn định ở khu vực. Các nước nhấn mạnh lợi ích chung và tầm quan trọng của việc duy trì hòa bình, ổn định, an ninh, an toàn, tự do hàng hải và hàng không ở Biển Đông; tôn trọng các cam kết về luật pháp quốc tế, trong đó có Công ước của Liên hợp quốc về Luật Biển 1982 (UNCLOS), bảo đảm thực hiện hiệu quả và đầy đủ Tuyên bố về ứng xử của các bên trên Biển Đông (DOC) và sớm đạt được Bộ Quy tắc ứng xử trên Biển Đông (COC).
Bên cạnh đó, các nước còn trao đổi về vụ kiện trước Tòa Trọng tài thường trực tại La Haye (Hà Lan) được thành lập theo Phụ lục 7 của UNCLOS, theo đó, các nước tái khẳng định các lập trường đã được nêu trong thời gian qua. Nhiều nước đối tác của ASEAN nhấn mạnh việc coi trọng ASEAN được thành lập và xây dựng cộng đồng dựa trên luật lệ, phấn đấu cho hòa bình và hợp tác.
Tại các hội nghị, các bộ trưởng cũng đã kiểm điểm tiến độ hợp tác, thống nhất định hướng tiếp tục nâng cao hiệu quả hợp tác thời gian tới và trao đổi về tình hình khu vực và quốc tế cũng như chuẩn bị cho các hội nghị cấp cao giữa ASEAN với một số đối tác vào tháng Chín năm nay.
Các đối tác hoan nghênh việc ASEAN chính thức công bố hình thành Cộng đồng ASEAN vào ngày 31/12/2015 và thông qua Tầm nhìn Cộng đồng ASEAN 2025, cam kết tiếp tục ủng hộ vai trò trung tâm của ASEAN, hỗ trợ ASEAN triển khai Tầm nhìn ASEAN 2025.
Các nước đánh giá tích cực về những tiến triển thực chất trong quan hệ hợp tác giữa ASEAN với các đối tác, nhất trí tiếp tục tăng cường hợp tác thông qua triển khai hiệu quả các Kế hoạch hành động hiện có giữa ASEAN với từng đối tác.
Tại các hội nghị, Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh và đoàn Việt Nam chia sẻ các đánh giá về những tiến triển sâu rộng trong hợp tác giữa ASEAN với các đối tác, đề nghị các đối tác tiếp tục ủng hộ và hỗ trợ ASEAN xây dựng Cộng đồng và đóng vai trò trung tâm ở khu vực, cũng như đóng góp xây dựng vào hòa bình, an ninh và phát triển ở khu vực.
Phó Thủ tướng và đoàn Việt Nam cũng đề xuất nhiều biện pháp để thúc đẩy thực chất hợp tác và toàn diện giữa ASEAN với các đối tác, nhất là trên các lĩnh vực ưu tiên về kinh tế, thương mại, đầu tư, công nghệ thông tin, kết nối, thu hẹp khoảng cách phát triển, hợp tác Mekong và ứng phó với các thách thức đang nổi lên như khủng bố, tội phạm xuyên quốc gia, biến đổi khí hậu, an ninh nguồn nước, an ninh biển…
Trong trao đổi về tình hình quốc tế và khu vực, Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh và đoàn Việt Nam bày tỏ quan ngại về tình hình phức tạp ở Biển Đông, tái khẳng định lập trường của Việt Nam về việc bảo đảm hòa bình, an ninh, ổn định, tự do hàng hải và hàng không ở Biển Đông và quan điểm về Tòa Trọng tài được thành lập theo Phụ lục 7 của UNCLOS.
Trước những diễn biến gần đây nhất, Việt Nam khẳng định sự cần thiết thực hiện kiềm chế, không tiến hành các hoạt động làm phức tạp thêm tình hình, không đe dọa hoặc sử dụng vũ lực, tuân thủ các nguyên tắc của luật pháp quốc tế và UNCLOS; đồng thời các bên cùng nỗ lực thúc đẩy tham vấn, thương lượng cả trong song phương và các khuôn khổ đa phương, thực hiện nghiêm túc DOC và sớm ký COC.
Phó Thủ tướng và Đoàn Việt Nam kêu gọi các đối tác và cộng đồng quốc tế ủng hộ các nỗ lực giải quyết hòa bình tranh chấp, tôn trọng tiến trình pháp lý và ngoại giao, góp phần tích cực vào việc duy trì và thúc đẩy hòa bình, an ninh, ổn định ở Biển Đông và khu vực.
Theo chương trình, ngày 26/7, các Bộ trưởng Ngoại giao sẽ tham dự Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN+3 lần thứ 17 (với Trung Quốc, Hàn Quốc, Nhật Bản), Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao các nước tham gia Cấp cao Đông Á (EAS) lần thứ 6 (với Trung Quốc, Hàn Quốc, Nhật Bản, Mỹ, Ấn Độ, Nga, Australia, New Zealand) và Diễn đàn Khu vực ASEAN (ARF) lần thứ 23 (với sự tham dự của 10 nước ASEAN và 17 đối tác).