Sự hiện diện của Tổng thống Vladimir Putin tại Kursk không chỉ là một chuyến thị sát thông thường mà còn là nước cờ chiến lược nhằm củng cố vị thế của Nga cả trên chiến trường lẫn bàn đàm phán.
Ngày 12/3/2025, ông Putin đã hiện diện tại Kursk, một khu vực trọng yếu về mặt chiến lược, giữa thời điểm chiến sự tiếp tục căng thẳng. Từ đầu cuộc xung đột Nga – Ukraine, mỗi động thái của nhà lãnh đạo từng là sĩ quan tình báo này đều mang tính toán kỹ lưỡng, và chuyến thăm này là minh chứng rõ ràng nhất. Đây không đơn thuần là một động thái thị sát hay động viên binh sĩ, mà mang ý nghĩa chính trị và quân sự sâu xa hơn nhiều.
Kursk không phải là một khu vực bình thường. Nó nằm ngay sát biên giới Nga-Ukraine, đang là nơi giao tranh ác liệt nhất giữa hai bên. Gần đây, Nga tuyên bố đã tái kiểm soát phần lớn lãnh thổ khu vực này, đồng thời đẩy lùi quân Ukraine. Đặt chân đến đây, ông Putin không chỉ khẳng định rằng Nga đang ở thế thượng phong, mà còn gửi một thông điệp rõ ràng đến Kyiv và phương Tây: Nga không chỉ phòng thủ mà còn sẵn sàng mở rộng vùng ảnh hưởng.
Không phải ngẫu nhiên chuyến thăm của ông Putin diễn ra ngay khi có những đề xuất ngừng bắn từ phương Tây. Nó cho thấy Ukraine đang chịu sức ép từ việc mất dần quyền kiểm soát ở Kursk và các khu vực khác; còn Moscow thì đang nỗ lực nhằm có thêm những đòn bẩy để đàm phán theo hướng có lợi cho mình.
Trên bàn cờ chính trị, lợi thế thuộc về kẻ kiểm soát thực địa. Khi ông Putin tự tin đứng giữa Kursk, mặc quân phục và chỉ đạo quân đội tiếp tục chiến dịch, ông không chỉ thể hiện sức mạnh quân sự mà còn đặt nền móng cho những điều kiện cứng rắn trong bất kỳ thỏa thuận nào có thể diễn ra. Việc kiểm soát Kursk giúp Nga có lý do chính đáng để yêu cầu một vùng đệm an ninh – điều mà Kremlin đã nhiều lần nhắc đến kể từ đầu cuộc xung đột.
Theo giới quan sát, chuyến thăm Kursk còn là một nước cờ tâm lý chiến tinh vi. Ukraine đã liên tục khẳng định rằng họ có thể đẩy lùi Nga, giành lại lãnh thổ bị chiếm đóng. Nhưng thực tế Kursk lại cho thấy điều ngược lại: lực lượng Ukraine đang phải rút lui, mất dần thế chủ động. Điều này không chỉ tác động đến tinh thần binh sĩ Ukraine mà còn ảnh hưởng đến cách phương Tây đánh giá về triển vọng cuộc chiến.
Mỹ và châu Âu đang đối mặt với những chia rẽ nội bộ về mức độ hỗ trợ Ukraine. Khi Nga giành được ưu thế tại Kursk, những hoài nghi về khả năng Kyiv giành chiến thắng càng lớn. Một số quốc gia phương Tây có thể cân nhắc lại chiến lược viện trợ, dẫn đến những sức ép buộc Ukraine phải nhượng bộ hơn trên bàn đàm phán.
Chuyến thị sát này cũng đóng vai trò trong chính trường nội bộ Nga. Ông Putin muốn củng cố hình ảnh một nhà lãnh đạo quyết đoán, không lùi bước trước sức ép từ phương Tây. Truyền thông Nga đã nhanh chóng tận dụng hình ảnh ông trực tiếp chỉ đạo quân đội, thể hiện sự kiểm soát tuyệt đối trước cục diện chiến trường. Điều này đặc biệt quan trọng khi Nga đang bước vào giai đoạn nhạy cảm về chính trị và kinh tế.
Tuy nhiên, dù chuyến thị sát Kursk mang lại lợi thế, nó cũng tiềm ẩn rủi ro. Một trong những thách thức lớn nhất của Nga hiện tại là duy trì sự kiểm soát lâu dài đối với các khu vực mà họ đã chiếm giữ. Nếu phương Tây quyết định tăng cường viện trợ quân sự cho Ukraine để bù đắp thất bại, Nga có thể sẽ đối diện với làn sóng phản công mới.
Bên cạnh đó, một khi Moscow tỏ ra quá cứng rắn trên bàn đàm phán, có thể khiến phương Tây lựa chọn kéo dài xung đột thay vì chấp nhận những điều kiện mà Nga đưa ra. Khi ấy, Nga có thể rơi vào tình huống bị sa lầy, kéo dài chiến tranh mà không đạt được mục tiêu chiến lược cuối cùng.
Nhiều chuyên gia quân sự cũng cảnh báo rằng, việc Nga liên tục gia tăng sức ép tại Kursk có thể kích thích Ukraine tìm kiếm các biện pháp đáp trả mạnh mẽ hơn, bao gồm cả việc tấn công sâu vào lãnh thổ Nga. Nếu điều đó xảy ra, chiến sự có thể leo thang vượt khỏi tầm kiểm soát, đẩy Moscow vào thế bị động thay vì chủ động như mong muốn.
Ngoài ra, yếu tố kinh tế cũng không thể bị bỏ qua. Một cuộc chiến kéo dài không chỉ làm tổn hao nguồn lực quân sự mà còn đè nặng lên nền kinh tế Nga. Các biện pháp trừng phạt từ phương Tây đã khiến Moscow phải vật lộn với nhiều thách thức tài chính. Duy trì các chiến dịch quân sự tại Kursk và các khu vực khác đồng nghĩa với việc chi tiêu quốc phòng tiếp tục gia tăng, có thể gây áp lực lên ngân sách quốc gia.
Chiến tranh không chỉ được định đoạt bằng một chuyến thị sát hay một vài thắng lợi mang tính cục bộ. Nếu phương Tây quyết định không lùi bước, Nga có thể đối diện với một cuộc chiến dai dẳng hơn nhiều so với những gì họ mong muốn. Khi ấy, nước cờ Kursk có thể mang lại lợi thế ngắn hạn, nhưng chưa chắc đã giúp ông Putin đạt được mục tiêu mà ông hướng đến.
T.V