Venezuela từng đề nghị Mỹ hàng loạt nhượng bộ kinh tế, từ mở cửa ngành dầu khí đến ưu tiên doanh nghiệp Mỹ, tuy nhiên Washington đã khước từ.
Trong các cuộc đàm phán bí mật kéo dài nhiều tháng, Tổng thống Venezuela Nicolas Maduro được cho là đã đưa ra hàng loạt nhượng bộ kinh tế “chưa từng có”, từ mở cửa ngành dầu khí, vàng cho doanh nghiệp Mỹ đến cắt giảm quan hệ với Trung Quốc, Iran và Nga. Nhưng Washington đã từ chối, vì “vấn đề chính trị” của ông Maduro.
Theo New York Times, Caracas sẵn sàng cho phép các công ty Mỹ nắm giữ cổ phần lớn trong lĩnh vực dầu khí, thậm chí mở cửa toàn bộ các dự án dầu và vàng hiện có cũng như trong tương lai cho doanh nghiệp Mỹ tham gia.
Bên cạnh đó, Venezuela còn đề nghị chuyển hướng xuất khẩu dầu từ Trung Quốc sang Mỹ, đồng thời thu hẹp hợp tác năng lượng và khai khoáng với các đối tác Trung Quốc, Iran và Nga.
Tuy nhiên, Washington đã khước từ đề nghị này, do vấn đề cốt lõi nằm ở tương lai chính trị của ông Maduro – người mà chính quyền Tổng thống Donald Trump coi là “không hợp pháp”.
Các cuộc thương lượng diễn ra trong nhiều tháng giữa các trợ lý thân cận của ông Maduro và đặc phái viên Mỹ Richard Grenell. Mục tiêu ban đầu là giảm leo thang căng thẳng, đặc biệt sau khi Mỹ mở rộng hiện diện quân sự ở vùng biển Caribe, tiến hành hàng loạt cuộc không kích “chống ma túy” ngoài khơi Venezuela, khiến hơn 20 người thiệt mạng.
Phía Caracas coi đây là hành động can thiệp trắng trợn và âm mưu thay đổi chế độ, trong khi Washington vẫn cáo buộc ông Maduro có liên hệ với mạng lưới buôn ma túy – điều mà nhà lãnh đạo Venezuela cực lực bác bỏ.
Dù đạt được một số tiến triển về các điều khoản kinh tế, hai bên không thống nhất khi bàn đến tương lai quyền lực của ông Maduro.
Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio – người được cho là kiến trúc sư chính trong chính sách cứng rắn với Caracas – đã tỏ ra nghi ngờ nỗ lực ngoại giao của ông Grenell, và khuyên Tổng thống Trump chọn cách “mạnh tay” hơn thay vì đối thoại.
Một bài báo trước đó của New York Times cũng cho hay Tổng thống Donald Trump từng ra lệnh chấm dứt mọi kênh đối thoại với Venezuela, sau khi “trở nên thất vọng” vì ông Maduro không tự nguyện rời bỏ quyền lực. Washington thậm chí còn soạn thảo kế hoạch cho một kịch bản leo thang quân sự.
Trước nguy cơ đối đầu, Tổng thống Maduro cảnh báo Venezuela sẽ bước vào trạng thái “đấu tranh vũ trang” nếu bị tấn công. Ông đồng thời ra lệnh tăng cường mức sẵn sàng chiến đấu trên toàn quốc, khẳng định “Venezuela không khuất phục trước sức ép, dù đến từ Mỹ hay bất kỳ ai khác”.
Trong khi đó, giới phân tích nhận định động thái “chìa tay” của ông Maduro, nếu có thật, phản ánh sức ép kinh tế ngày càng nặng nề trong bối cảnh giá dầu biến động và các lệnh trừng phạt Mỹ bóp nghẹt nguồn thu của quốc gia Nam Mỹ này.
T.P