Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte hôm qua (27/10) tuyên bố, nước ông có thể sẽ tham gia vào các cuộc tập trận hải quân với Nhật Bản nhưng tiếp tục khẳng định sẽ không có thêm cuộc tập trận chung nào với đồng minh lâu năm Mỹ. Chưa hết, ông Duterte tiếp tục trút giận vào Washington.
“Các cuộc tập trận chung với Nhật Bản theo các điều khoản, quy định chung không phải là vấn đề. Hoạt động đóng quân của Nhật Bản không được đưa ra thảo luận và với Mỹ, đó là một vấn đề rắc rối”, ông Duterte đã phát biểu như vậy với cánh báo giới đúng một ngày sau khi vừa tuyên bố muốn toàn bộ binh sĩ nước ngoài đang đóng ở Philippines phải rời đi “có thể trong 2 năm tới”.
“Tôi không muốn làm cho Bộ trưởng Quốc phòng của tôi rơi vào trạng thái lúng túng nhưng cuộc tập trận chung với Mỹ sắp tới sẽ là cuối cùng”, ông Duterte nhấn mạnh.
Tổng thống Duterte cũng cho biết, ông đã giải thích với Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe trong cuộc hội đàm ngày 26/10 về lý do tại sao ông lại tỏ ra thù địch với Mỹ như vậy. Ông Duterte nhắc lại lời cáo buộc rằng Washington đối xử với Philippines “như những con chó bị xích” và luôn giao giảng về nhân quyền khi nói đến chiến dịch chống ma túy của ông này.
Tổng thống Duterte đã đưa ra phát biểu trên trong ngày cuối cùng của chuyến thăm kéo dài 3 ngày đến Nhật Bản. Trong khi ở thăm Nhật Bản, ông Duterte đã theo dõi các hoạt động của Lực lượng Bảo vệ Bờ biển Nhật Bản ở cảng Yokohama, gần Tokyo.
Chuyến thăm của Nhà lãnh đạo Philippines đến Nhật Bản diễn ra trong thời điểm có nhiều quan ngại về chính sách đối ngoại của ông Duterte sau nhiều tuần ông này liên tiếp công kích Mỹ và thể hiện một lập trường ngả về phía láng giềng Trung Quốc.
Hồi tuần trước, Tổng thống Duterte đã thông báo ngay giữa đất Trung Quốc rằng, Philippines sẽ “chia tay” với đồng minh Mỹ dù rằng sau đó vị lãnh đạo này lại khăng khăng nói rằng mối quan hệ Mỹ-Philippines không bị cắt đứt mà chỉ là ông đang theo đuổi một chính sách đối ngoại độc lập.
Dù thế nào đi chăng nữa, những phát biểu gần đây của ông Duterte thực sự đã khiến cho Thủ tướng Abe lo ngại bởi Nhà lãnh đạo Nhật Bản muốn duy trì một liên minh gắn kết bền chặt giữa Mỹ-Philippines-Nhật Bản để đối phó với Trung Quốc.