Khác hẳn với những gì từng tuyên bố trong chiến dịch tranh cử, ông Donald Trump vừa có một loạt phát biểu “quay ngoắt thái độ”, làm an lòng các đồng minh ở châu Á-Thái Bình Dương.
Tổng thống vừa đắc cử Donald Trump đã cam kết sẽ tăng cường sức mạnh Mỹ cũng như duy trì sự hiện diện của Mỹ ở châu Á, Thủ tướng Australia hôm nay (10/11) cho biết sau cuộc hội đàm “ấm cúng và thẳng thắn” với nhà lãnh đạo mới của Mỹ.
Dưới thời Tổng thống Barack Obama, Mỹ đã theo đuổi một chính sách đối ngoại “xoay trục” về phía châu Á-Thái Bình Dương, trong đó có việc đưa lực lượng lính thủy đánh bộ đến Australia, nhằm đối phó với sự nổi lên theo chiều hướng đáng lo ngại của Trung Quốc.
Tuy nhiên, nỗi quan ngại bắt đầu dấy lên ở châu Á về đường hướng trong chính sách đối ngoại của Mỹ sau khi ông Trump đắc cử Tổng thống bởi trước đó, trong chiến dịch tranh cử, ông này tỏ ra không mấy coi trọng các mối quan hệ liên minh của Mỹ ở châu Á.
Có vẻ như nỗi quan ngại trên được giải tỏa phần nào khi Thủ tướng Australia Malcolm Turnbull lên tiếng cho biết về lời cam kết của ông Trump. Theo Nhà lãnh đạo Australia, vị tỉ phú Mỹ vừa đắc cử là “một người làm ăn và vì thế, tôi không nghi ngờ gì về việc ông ấy sẽ nhìn thế giới theo một cách rất thực tế và thực dụng”. Ông Turnbull giống ông Trump khi cả hai đều xuất thân từ giới doanh nhân.
Trong cuộc điện đàm, hai nhà lãnh đạo Mỹ và Australia “đã thảo luận về tầm quan trọng sống còn của sự hiện diện mạnh mẽ của Mỹ ở trong khu vực”.
“Các nước đều có những lợi ích quốc gia lâu dài và tôi tin tưởng tuyệt đối rằng, cam kết của Mỹ đối với các mối quan hệ liên minh, với sự hiện diện của Mỹ trong khu vực cũng như cam kết của họ đối với các nước đồng minh và các nước láng giềng sẽ tiếp tục được duy trì”, ông Turnbull tự tin khẳng định.
“Chúng tôi nhất trí với nhau rằng sự hiện diện đó là nền tảng vô cùng quan trọng và cần thiết cho hòa bình cũng như sự ổn định khu vực – hai yếu tố giúp thúc đẩy sự tăng trưởng và thịnh vượng, sự tăng trưởng kinh tế ấn tượng mà chúng ta chứng kiến trong 40 năm qua”, Thủ tướng Australia cho biết thêm.
Ông Turnbull cho cho biết thêm rằng, ông Trump đã cam kết tăng cường, mở rộng sức mạnh cho quân đội Mỹ trong bối cảnh phải đối mặt với các mối đe dọa về an ninh khắp thế giới. “Ông ấy đang đề nghị một khoản đầu tư tương đối lớn vào Hải quân Mỹ”, ông Turnbull cho hay.
Trong khi hai nhà lãnh đạo Mỹ và Australia tìm thấy tiếng nói chung trong các vấn đề an ninh thì dường như vấn đề liên quan đến thỏa thuận thương mại TPP lại đi theo hướng khá bi quan. Thủ tướng Turnbull đã thừa nhận điều này.
Tổng thống Donald Trump trấn an Nhật, Hàn
Tổng thống đắc cử Donald Trump không chỉ làm an lòng Australia mà còn có những phát biểu và hành động trấn an hai đồng minh khác ở châu Á là Nhật Bản và Hàn Quốc.
Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe sẽ có cuộc gặp với Tổng thống đắc cử Trump vào tuần tới ở New York sau khi hai bên có cuộc điện đàm sau cuộc bầu cử. Ông Abe và ông Trump đã nói chuyện với nhau 20 phút và đã ấn định một cuộc gặp vào ngày 17/11 tới, ngày trước thời điểm Thủ tướng Nhật đến Peru tham dự hội nghị thượng đỉnh APEC.
Trong chiến dịch tranh cử, ông Trump đã khiến Tokyo lo ngại khi kêu gọi quốc gia châu Á này đóng góp nhiều hơn cho chi phí duy trì quân Mỹ trên đất Nhật Bản. Ông Trump thậm chí còn gợi ý Nhật Bản có thể trở thành một cường quốc hạt nhân để đối phó với Triều Tiên. Lời gợi ý này đã khiến nhiều người dân Nhật Bản sốc bởi họ là nạn nhân duy nhất trên thế giới từng phải hứng chịu một cuộc tấn công bằng vũ khí hạt nhân.
Ông Trump còn bác bỏ thỏa thuận TPP mà ông Obama đang thúc đẩy và ông Abe hy vọng Quốc hội Nhật Bản sẽ sớm phê chuẩn.
Thủ tướng Abe nhanh chóng chúc mừng chiến thắng của ông Trump và cam kết sẽ tiếp tục duy trì mối quan hệ chặt chẽ giữa Mỹ và Nhật Bản, miêu tả đó là “mối quan hệ liên minh không thể phá vỡ”.
Trong cuộc điện đàm với ông Trump, Thủ tướng Abe “đã nói về tầm quan trọng của mối quan hệ song phương cũng như liên minh Mỹ-Nhật” – một mối quan hệ mà theo Nhà lãnh đạo Nhật là nền tảng cho hòa bình và sự ổn định ở khu vực châu Á-Thái Bình Dương.
Đáp lại, Tổng thống đắc cử Trump bày tỏ hy vọng sẽ tăng cường hơn nữa mối quan hệ liên minh Mỹ-Nhật. Ông Trump còn cho biết, ông đánh giá cao chính sách kinh tế của Thủ tướng Abe và mong ngóng được làm việc với Nhà lãnh đạo Nhật Bản.
Trong cuộc điện đàm với nữ Tổng thống Hàn Quốc Park Geun-hye, ông Trump đã cam kết sẽ tiếp tục bảo vệ Hàn Quốc trong khuôn khổ mối quan hệ liên minh an ninh hiện nay.
Trong chiến dịch tranh cử, ông Trump từng dọa sẽ rút quân đội Mỹ đang đóng ở Hàn Quốc đi trừ khi Seoul chịu đóng góp khoản chi phí lớn hơn cho hoạt động triển khai này.
Tuy nhiên, sau khi giành chiến thắng, ông Trump đã nhất trí với bà Park rằng: “Chúng tôi sẽ kiên định và mạnh mẽ trong việc hợp tác với các bạn để bảo vệ các bạn khỏi sự bất ổn ở Triều Tiên”, Nhà Xanh của Hàn Quốc cho hay.