Liệu cả Bắc Kinh và Washington đang cùng trình diễn một vở kịch trên Biển Đông trước sự lo lắng, gây hoang mang cho các nước khu vực? Điều này cũng không loại trừ Trung Quốc và Mỹ đang vờn nhau theo kiểu “mèo đuổi chuột” trên Biển Đông
Việc Mỹ cứ đưa tàu tuần tra đến Biển Đông với chiêu bài đảm bảo tự do hàng hải, trong khi đó, Trung Quốc gần như đã hoàn thành việc xây dựng khoảng 20 công trình trên các đảo nhân tạo bồi lấp (bất hợp pháp) ở Biển Đôngcó thể lắp đặt tên lửa đất đối không tầm xa. Liệu có không khi Trung Quốc xây xong các công trình trên đảo nhân tạo thì Mỹ cũng tuần tra xong?
Trong thời gian qua, dư luận vẫn cho rằng những hành động của Trung Nam Hải, chủ nhân Nhà Trắng, Tổng thống Donald Trump vẫn chưa ai định hình được nó là cái gì.
Hành động đầu tiên
Các quan chức quân sự Mỹ đã khẳng định, những cấu trúc có thể lắp tên lửa đất đối không tầm xa được Trung Quốc xây dựng trên Xu Bi, Vành Khăn và Chữ Thập, một phần của quần đảo Trường Sa (Khánh Hòa, Việt Nam) mà họ đã xây dựng 3 đường băng quân sự dài. Các cấu trúc này dài khoảng 20 mét và cao khoảng 10 mét. Như vậy những diễn biến mới nhất của Trung Quốc đã không che được lực lượng quân sự Mỹ.
Diễn biến mới này đang đặt ra câu hỏi, Mỹ sẽ phản ứng như thế nào với Trung Quốc khi ông Trump đã cam kết sẽ theo đuổi chính sách cứng rắn với Bắc Kinh ở Biển Đông?
Những nhà phân tích cho rằng, động thái mới từ phía Bắc Kinh là một bước leo thang quân sự trong một kế hoạch tổng thể mà Trung Quốc quyết làm bằng được. Trong khi đó, người phát ngôn của Lầu Năm Góc cho biết, Mỹ vẫn cam kết phi quân sự hóa Biển Đông và kêu gọi tất cả các bên có những hành động phù hợp với luật pháp quốc tế.
Vào tháng 12/2016, tổ chức Sáng kiến Minh bạch hàng hải châu Á công bố báo cáo khẳng định, Trung Quốc dường như đã bố trí hỏa lực phòng không trên tất cả 7 đảo nhân tạo. Nay với việc xây thêm các cấu trúc có thể lắp đặt tên lửa tầm xa, Trung Quốc sẽ mở rộng bán kính hỏa lực phòng không ở Trường Sa, một khi tên lửa được bố trí tại đây.
Động thái này của Trung Quốc đã làm gia tăng căng thẳng, gia tăng khả năng kiểm soát một cách liên tục trong khả năng của họ trên Biển Đông.
Ngoại trưởng Philippines Perfecto Yasay cho biết, các nước ASEAN rất lo ngại trước động thái Trung Quốc lắp đặt vũ khí ở Biển Đông. Ông kêu gọi tăng cường đối thoại để ngăn chặn xu thế leo thang này.
Hành động để thể hiện “quyết tâm chính trị”
Lầu Năm Góc nhận định, những cấu trúc mới có thể lắp đặt tên lửa phòng không tầm xa không tạo ra mối đe dọa đáng kể về mặt quân sự cho Mỹ. Động thái này dường như được lên kế hoạch để đo lường “quyết tâm chính trị” của chính quyền Donald Trump trong vấn đề Biển Đông.
Về phía Trung Quốc luôn cho rằng động thái này từ Trung Quốc sẽ không dẫn đến một sự leo thang quân sự nào trong khu vực. Tuy nhiên, đây cũng là tín hiệu Bắc Kinh muốn nhắm vào Washington, vì đơn giản Mỹ không có yêu sách chủ quyền đối với Trường Sa.
Nhưng động thái này hoàn toàn có thể mang một thông điệp củng cố yêu sách phi lý, phi pháp của Trung Quốc với các nước khác trong khu vực liên quan đến Biển Đông. Ai cũng hiểu, nếu có thể là đối tượng Trung Quốc hướng đến trong việc tạo ra các cấu trúc lắp đặt tên lửa phòng không tầm xa ở đảo nhân tạo, thì đó sẽ là Việt Nam, Philippines hoặc Malaysia,
Mục đích tăng răn đe quân sự
Nguồn thông tin Trung Quốc xây hơn 20 bệ phóng tên lửa đất đối không tầm xa trên 3 đảo nhân tạo đang được hiện thực, thì mục đích thăm dò phản ứng của Nhà Trắng chỉ là để cho vui, vì Nhà Trắng có làm gì đâu?
Mục đích chính của Trung Nam Hải trong việc này là tiếp tục thực hiện một bước leo thang mới, nâng cao khả năng kiểm soát quân sự ở vùng biển Bắc Kinh nhảy vào tranh chấp, tăng khả năng răn đe quân sự với các nước trong khu vực. Đây là một phần của chiến thuật “tằm ăn dâu” họ vẫn áp dụng ở Biển Đông từ năm 2013 đến nay.
Với Hoa Kỳ, Trung Quốc sẽ áp dụng chiến thuật “trì cửu chiến” mà Mao Trạch Đông đưa ra, không khiêu khích trực diện để tạo ra xung đột quân sự với Hoa Kỳ, mà tìm cách gia cố ảnh hưởng, lấn dần từng bước, chờ thời cơ.
Phương châm “trì cửu chiến” này được thể hiện trong 16 chữ: địch tiến ta lùi, địch dừng ta quấy, địch mệt ta đánh, địch rút ta đuổi. Ôi đúng là Trung Quốc!
Với tương quan lực lượng quân sự Trung – Mỹ hiện nay trên Biển Đông, điều chắc chắn Bắc Kinh không dám mạo hiểm tiến hành một cuộc chiến tranh quy ước với người Mỹ. Nhưng việc la to cho thế giới biết rằng ta chẳng sợ ai.
Tàu sân bay Liêu Ninh dù đã được Trung Quốc kéo xuống Biển Đông tập trận, nhưng có lẽ để “trình diễn” cho các nước trong khu vực xem là chính. Người Trung Quốc quá hiểu giá trị của chiến hạm này trong mắt người Mỹ.
Ngày 12/2, Lầu Năm Góc đã tiết lộ kế hoạch điều cụm tàu sâm bay tấn công USS Carl Vinson tuần tra Biển Đông, Trung Quốc đã nắm được. Ngày 17/2, truyền thông Trung Quốc tuyên bố hải quân nước này vừa kết thúc 1 tuần tập trận ở Biển Đông, 3 chiến hạm tham gia tập trận chia 2 cánh rời vùng biển này ra Tây Thái Bình Dương và Ấn Độ Dương thực hiện nhiệm vụ khác.
Ngày 18/2 cụm tàu sân bay tấn công của Mỹ tiến vào Biển Đông. Liệu có phải đây là kích bản đã được dàn dựng trước của Washington và Bắc Kinh?
Và cho đến ngày 21/12, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc mới lên tiếng “mờ nhạt” phản đối cuộc tuần tra của USS Carl Vinson ở Biển Đông mà không chỉ đích danh, lời lẽ của Bắc Kinh cũng “ôn hòa” chứ không gay gắt như những lần trước.
Như vậy, phải chăng Trung Quốc vừa đạt được mục đích răn đe, mà người Mỹ cũng không lo mất thể diện trước đồng minh, đối tác trong khu vực?
Những dấu hiệu này khiến người viết đặt câu hỏi, phải chăng Trung Nam Hải và Tòa Bạch Ốc đã có một thỏa thuận nào đó về việc tránh một cuộc chạm trán trực diện ở Biển Đông?
Phải chăng cả Bắc Kinh và Washington đang cùng trình diễn vở kịch của mình trên Biển Đông trước sự lo lắng, hoang mang của khu vực?
Thái độ và phản ứng của chính quyền Donald Trump với các hoạt động của Trung Quốc quân sự hóa Biển Đông, cho đến nay vẫn chưa rõ ràng.
Nhưng những hành động từng bước củng cố khả năng răn đe quân sự với khu vực mà Bắc Kinh âm thầm làm vẫn đang diễn ra mà không vấp phải lực cản nào từ Mỹ.
Thế giới đang dõi theo hồi kết của vở kịch này!