Ước mơ sở hữu căn hộ của phần đông người Việt Nam đang gặp khó khăn bởi giá nhà cao gấp 20 lần so với thu nhập trung bình.
Nằm ngoài khả năng của đa số người dân
Trong buổi làm việc với Vụ Công nghiệp Ban kinh tế Trung ương đầu tháng 9/2017, ông Lê Hoàng Châu – Chủ tịch Hiệp hội BĐS TP. HCM cho biết, năm 2017 thành phố đã xấp xỉ 13 triệu người, trong đó phần lớn là dân nhập cư. Đây cũng là đối tượng có nhu cầu rất lớn về nhà ở nhưng việc sở hữu nhà của họ đang là một thách thức.
“Khi đi Hàn Quốc công tác, chúng tôi thấy giá nhà tại thị trường này gấp 5 đến 7 lần thu nhập của người dân, trong khi đó ở Việt Nam giá nhà vừa túi tiền, không nói đến nhà cao cấp cao cũng gấp 22 – 25 lần so với thu nhập trung bình của xã hội. Như vậy giá nhà của chúng ta nằm ngoài khả năng của đa số người dân”, ông Châu nói.
Chủ tịch HoREA cho biết thêm, ở Hàn Quốc có những chính sách và loại hình nhà ở hỗ trợ cho người thu nhập thấp rất đáng học hỏi. Ví dụ, họ có loại hình nhà ở cho thuê vĩnh viễn, có thể ở từ đời này sang đời khác, loại nhà này thường có diện tích từ 35m2 trở xuống. Khi có thu nhập tốt hơn người thuê có thể trả lại và thuê một căn nhà khác có diện tích lớn và nhiều tiện ích hơn.
Ở Việt Nam, Chính phủ cũng có nhiều chương trình nhà ở cho người thu nhập thấp, đặc biệt là nhà ở xã hội. Tuy nhiên, loại hình này vẫn còn những điểm vướng mắc cần sớm tháo gỡ.
Ông Châu nêu ví dụ: “Luật Nhà ở có hiệu lực từ tháng 7/2015 quy định rõ tín dụng ưu đãi cho chủ đầu tư và người hưởng thụ nhà ở xã hội. Nhưng khi Chính phủ ban hành Nghị định 100 thì lại có điều khoản chưa thực hiện chính sách hỗ trợ tín dụng cho chủ đầu tư nhà ở xã hội từ ngày 1/7/2015 đến năm 2020.
Chính điều này đã khiến cho các chủ đầu tư không còn nguồn tín dụng ưu đãi để thực hiện dự án. Nhiều doanh nghiệp đã phải xin trả lại dự án nhà ở xã hội”.
Đồng quan điểm, ông Nguyễn Văn Đực, Phó Giám đốc Công ty Địa ốc Đất Lành cho biết, chương trình nhà ở xã hội có những mặt thành công, nhưng cũng có mặt thất bại.
Những người có thu nhập từ 5 – 10 triệu đồng một tháng tại thành phố thì không thể có nhà. Gói 30.000 tỷ ra đời nhưng thật chất cũng chỉ dành cho những người có mức thu nhập từ trung bình khá trở lên.
“Anh thu nhập trung bình khá trở lên mới có thể dành mỗi tháng khoảng 10 để trả tiền lãi vay mua nhà. Nếu anh làm mỗi tháng được 10 triệu thì làm sao có thể vay mua được”, ông Đực nói.
Giá căn hộ “cõng” nhiều thuế phí
Cuối tháng 8/2017, báo Đầu tư thông tin, 90% người mua nhà đang phải chấp nhận một mặt bằng giá mới cao hơn 5% từ đầu năm 2017 đến nay.
Lý do vì dự án bất động sản phải “cõng” trên lưng nhiều chi phí, như giá đất, chi phí xây dựng, chi phí đầu tư cho các tiện ích tại chung cư (hạ tầng đường nội bộ, hồ bơi, công viên, cảnh quan cây xanh, tầng hầm…) và chi phí marketing cho dự án (xây dựng điểm giao dịch, căn hộ mẫu, kế hoạch truyền thông, chương trình khuyến mãi, hệ thống phân phối…).
Bên cạnh các chi phí đo đếm và đặt tên được, thì giá thành căn hộ còn chịu những chi phí không tên (thủ tục hành chính liên quan đến cấp phép xây dựng, quá trình bồi thường giải phóng mặt bằng…). Gánh nặng chi phí này sẽ được các chủ đầu tư đưa vào giá thành sản phẩm và người chịu cuối cùng là người mua nhà.
Một số dự án, khi mở bán chủ đầu tư đưa ra nhiều chương trình khuyến mãi, chiết khấu hấp dẫn, chương trình quà tặng, hỗ trợ lãi suất… để thu hút người mua. Nhiều khách hàng vì những chương trình khuyến mãi, quà tặng này đã nhanh chóng đặt mua. Tuy nhiên, họ không biết rằng, các chi phí đó đã cộng vào giá thành của sản phẩm.
Theo Phó Tổng giám đốc một công ty địa ốc tại quận 3, để giảm giá nhà, và tạo điều kiện thuận lợi cho việc phát triển dự án thì cần phải cải cách và tinh gọn hơn nữa thủ tục hành chính.
“Có không ít dự án phải nằm chờ nhiều năm trời vì vướng thủ tục, điều này khiến doanh nghiệp gặp nhiều khó khăn và đội chi phí đầu tư khiến cho giá thành của căn hộ khi bán ra bị đẩy lên cao”, vị này cho biết.