Nếu vụ kiện của Philippines thành công sẽ là điều kiện củng cố thêm niềm tin khi Việt Nam muốn kết hợp cả đấu tranh chính trị, pháp lý và ngoại giao.
Philippines kiện yêu sách chủ quyền phi lý của Trung Quốc ở Biển Đông lên tòa án quốc tế
Phó Chủ nhiệm UB Quốc phòng an ninh của Quốc hội Lê Việt Trường đã nói như vậy với Đất Việt.
PV: – Thưa ông, phiên điều trần đầu tiên về vụ Philippines kiện các tuyên bố chủ quyền vô lý của Trung Quốc trên Biển Đông bắt đầu được thực hiện tại Tòa án trọng tài thường trực (PCA) tại Hà Lan. Philippines khẳng định, họ tin tưởng sẽ thắng kiện. Ông đánh giá như thế nào về diễn biến vụ kiện và niềm tin của Phillipines?
Ông Lê Việt Trường: – Tôi cho rằng Philippines lựa chọn tòa án quốc tế về luật biển để giải quyết vấn đề tranh chấp chủ quyền giữa họ và Trung Quốc tại một số vùng biển, đảo là việc làm rất cần thiết.
Việc Philippines lựa chọn phương pháp giải quyết bằng công cụ luật pháp để tránh xảy ra xung đột cũng là cách làm khôn ngoan.
Theo suy nghĩ của cá nhân tôi, khi đã đưa vấn đề này ra Tòa án quốc tế thì Philippines sẽ phải chuẩn bị các cơ sở pháp lý mà họ có để bảo đảm giành được thắng lợi trong vụ kiện này.
Tôi tin Philippines đã chuẩn bị kỹ lưỡng và có đầy đủ căn cứ.
PV: – Trong trường hợp Phillipines thắng kiện, Tòa Quốc tế sẽ tác động như thế nào để việc thực thi phán quyết được thực hiện trên thực tế? Theo ông, đó có phải là điều khiến Trung Quốc lo ngại, kiên quyết từ chối tham gia vụ kiện?
Ông Lê Việt Trường: – Chúng ta cần hiểu rằng đây chỉ là một trong những điều kiện để Philippines tuyên bố chung với thế giới rằng quốc gia này có quyền lợi chính đáng căn cứ theo Luật pháp tế cũng như cơ sở pháp lý, tư liệu lịch sử của quốc gia.
Nhưng hy vọng dùng phán quyết của tòa có lợi cho Philippines có thể lấy lại ngay những gì mà Trung Quốc đã chiếm là rất khó.
Lý do là vì chúng ta phải hiểu rằng phán quyết của Tòa án quốc tế chỉ đưa ra phán quyết chứ không có giá trị bắt buộc phải thực hiện hoặc nếu không thực hiện thì có thể dùng các biện pháp quốc tế như một tòa án thông thường khác.
Nhưng dù sao đi nữa nếu Philippines thắng lợi trong vụ kiện này sẽ là một điều rất tốt và có ý nghĩa với quốc gia được cho là nước nhỏ nhưng đang phải chịu sức ép của nước lớn.
Cơ quan tài phán quốc tế căn cứ vào luật pháp quốc tế phán quyết thì sẽ là cơ sở để Philippines bảo vệ chủ quyền biển đảo của mình.
PV: – Trên thực tế, Việt Nam cũng đã cân nhắc tới khả năng kiện Trung Quốc xâm phạm chủ quyền biển Đông. Ông dự đoán, sự quyết tâm của Phillipines có tác động gì không tới quyết định của Việt Nam? Xin được lưu ý là Trung Quốc đang có những biểu hiện ngày càng ngang ngược hơn ở biển Đông.
Ông Lê Việt Trường: – Tôi cho rằng một đất nước hay mỗi con người chúng ta cách khôn ngoan nhất là không nên chờ đợi lấy kinh nghiệm của chính mình mà nên lấy kinh nghiệm của người khác cho những công việc tương tự của mình.
Đây là điều rất cần thiết và thực tế chúng ta vẫn đang tích cực chuẩn bị các cơ sở điều kiện để trong khi cần thiết chúng ta có thể vận dụng rất cả các giải pháp có được để bảo vệ chủ quyền của mình.
Trong đó chúng ta vẫn xác định đấu trang bằng con người hòa bình, không sử dụng vũ lực và đe dọa sử dụng vũ lực khi thực hiện các tranh chấp trên Biển Đông.
Vì vậy có thể thấy việc Philippines làm cũng là kinh nghiệm tốt cho chúng ta.
PV: – Cá nhân ông có mong Phillipines chiến thắng trong vụ kiện này hay không? Nếu Phillipines chiến thắng, Việt Nam sẽ có thuận lợi gì trong trường hợp quyết định nhờ Tòa án quốc tế phân xử về vấn đề biển Đông?
Ông Lê Việt Trường: – Tôi là một người công dân bình thường của Việt Nam nên không đặt vấn đề cực đoan để ủng hộ nước này, không ủng hộ nước kia.
Tuy nhiên tôi cũng như nhiều công dân Việt Nam luôn luôn mong muốn chính nghĩa chiến thắng, công lý thuộc về lẽ phải.
Tôi cũng có điều kiện để tiếp xúc cơ sở pháp lý của Philippines, theo như cách nhìn nhận, quan sát thực tiễn đang diễn ra thì thấy Phillipines ở gần các khu vực đảo hơn.
Trong khi đó Trung Quốc vượt qua hàng ngàn cây số để tranh chấp thì rõ ràng điều này có vấn đề.
Nếu vụ kiện của Philippines thành công thì sẽ là điều kiện để củng cố thêm niềm tin trong khi chúng ta đang muốn kết hợp cả đấu tranh chính trị, pháp lý và ngoại giao.
Hiện chúng ta cũng đang củng cố bộ hồ sơ và cho làm đề tài nghiên cứu khoa học cấp nhà nước là nhằm xây dựng cơ sở pháp lý để đấu tranh bảo vệ chủ quyền biển đảo đối với Trường Sa và Hoàng Sa của Việt Nam.
Xin trân trọng cảm ơn ông!