Hôm thứ năm 11.1, Nhật Bản đã phát hiện ra một tàu ngầm không rõ danh tính xuất hiện gần quần đảo Senkaku. Đến thứ sáu 12.1, Nhật Bản đã xác nhận tàu lạ đó thuộc hải quân Trung Quốc.
Nhật Bản tung hình ảnh tàu ngầm treo cờ Trung Quốc nổi trên biển tại khu vực tranh chấp – Ảnh: NHK
Một ngày sau khi phát hiện chiếc tàu ngầm, hai tàu khu trục Nhật Bản đã xác định lại có tàu ngầm nổi lên trên mặt biển Hoa Đông, chính xác là phía tây bắc quần đảo Senkaku và tàu này có treo cờ Trung Quốc. Các tàu của Nhật đã thực hiện giám sát chiếc tàu ngầm.
Bộ Quốc phòng Nhật Bản cho biết đây là lần đầu tiên xác định được tàu ngầm của Trung Quốc ở vùng tiếp giáp quần đảo Senkaku.
Ngay 12.1, Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Nhật Bản Shinsuke Sugiyama đã gọi điện cho Đại sứ Trung Quốc tại Nhật Bản, ông Trình Vĩnh Hoa, để than phiền sự việc trên. Ông Sugiyama mô tả vụ việc trên như là nỗ lực một chiều để thay đổi hiện trạng liên quan đến Senkaku, và ông yêu cầu Trung Quốc phải thực hiện các biện pháp để ngừng tái diễn.
“Tình hình hết sức quan ngại”, Bộ trưởng Quốc phòng Nhật Itunori Onodera nói với các phóng viên hôm 12.1, “Chúng ta cần phải cảnh giác tuyệt đối và quan sát tình hình một cách thận trọng”.
Theo Nikkei, Trung Quốc khẳng định rằng tàu ngầm đã tiến vào khu tiếp giáp Senkaku để đáp trả việc tàu MSDF của Nhật trước đó xuất hiện tại khu vực này. Trong khi đó, Bộ Ngoại giao Nhật Bản cho biết tàu MSDF chỉ xuất hiện để thực hiện nhiệm vụ theo dõi tàu ngầm, và Trung Quốc phải chịu trách nhiệm khi châm ngòi vấn đề.
Một quan chức Bộ Ngoại giao Nhật cho biết chính phủ cần phải xác định xem tàu ngầm Trung Quốc hành động là do thực hiện lệnh từ trên xuống hay chỉ là một hành động mang tính tự phát.