Sau khi rời Việt Nam, USS Carl Vinson đã tập trận chung với Nhật Bản ở “vùng biển tranh chấp” trên Biển Đông, trong khi tàu chiến Pháp ghé Philippines.
The Japan Times ngày 13/3 đưa tin, tàu sân bay Hoa Kỳ USS Carl Vinson sau khi rời Việt Nam, đã tiến hành cuộc tập trận song phương với Lực lượng Phòng vệ Nhật Bản trên Biển Đông “đang tranh chấp”.
USS Carl Vinson cùng với tàu khu trục mang tên lửa dẫn đường USS Wayne E. Meyer tiến hành tập trận chung với tàu sân bay trực thăng Ise của Nhật Bản để tăng cường khả năng hiệp đồng tác chiến giữa 2 đồng minh.
Chỉ huy trưởng tàu sân bay USS Carl Vinson, Chuẩn đô đốc John Fuller cho biết:
“Hợp tác hàng hải mạnh mẽ để duy trì an ninh, ổn định và thịnh vượng mà khu vực Ấn Độ Dương đã có trong hơn 70 năm qua.
Các hoạt động hợp tác hàng hải với một đối tác thân cận (Nhật Bản) sẽ thúc đẩy hợp tác khu vực.”
The Japan Times bình luận:
Bắc Kinh đã gây ra mối quan ngại trong khu vực sau khi xây dựng một loạt tiền đồn nhân tạo trong quần đảo Trường Sa (Khánh Hòa, Việt Nam) và biến chúng thành những căn cứ không quân – hải quân đầy đủ vũ khí.
Mỹ đã lên án việc Trung Quốc quân sự hóa Biển Đông, lo ngại các tiền đồn này được sử dụng để kiểm soát tự do hàng hải trên biển với 3 ngàn tỉ USD giá trị thương mại toàn cầu đi qua mỗi năm.
Vào tháng 1 và tháng 2/2018, tàu khu trục Hoa Kỳ USS Michael Murphy cũng đã tiến hành cuộc tập trận chung với tàu khu trục Pháp FNS Vendemiaire ở Tây Thái Bình Dương và Biển Đông. [1]
Trong một động thái khác có liên quan, tàu khu trục Pháp FNS Vendemiaire đã bắt đầu chuyến viếng thăm Philippines 4 ngày, bắt đầu từ thứ Hai 12/3, tờ Philippines Daily Inquirer ngày 13/3 cho biết.
Đại sứ Cộng hòa Pháp tại Philippines, ông Nicolas Galey nói với giới truyền thông hôm thứ Hai rằng, tranh chấp trên Biển Đông là một trong những nội dung trao đổi trong cuộc gặp gỡ giữa các quan chức quốc phòng hai nước vào tuần trước.
“Philippines và Pháp đang tăng cường hợp tác trong lĩnh vực quân sự và an ninh.
Chúng tôi đã chứng minh điều này ngay trong tuần trước, khi một phái đoàn cấp cao Bộ Quốc phòng Pháp tới Manila để dự kỳ họp đầu tiên của ủy ban hợp tác song phương.
 |
| Đại sứ Pháp tại Philippines Nicolas Galey phát biểu trong lễ đón chiến hạm Pháp thăm Philippines, ảnh: Philippines Daily Inquirer. |
Tôi sẽ không thể nói cụ thể hơn về những gì đã được thảo luận.
Nhưng chắc chắn đó là lĩnh vực hợp tác mới rất quan trọng đối với cả hai nước, đặc biệt là trong bối cảnh mà Pháp và Philippines phải tăng cường hợp tác hơn nữa vì an ninh khu vực.
Đất nước tôi và Philippines đều có lợi ích trong việc duy trì an ninh và tôn trọng luật pháp quốc tế, đặc biệt là trên biển.
Chúng tôi cũng tham gia với Philippines trong cuộc chiến chống khủng bố”, ông nói.
Đại sứ Nicolas Galey cũng bày tỏ sự ủng hộ cho lập trường pháp lý của Philippines ở Biển Đông và cho biết, Pháp có cùng một cách tiếp cận đối với các tranh chấp trên biển.
FNS Vendemiaire là tàu hải quân nước ngoài thứ 3 viếng thăm Philippines trong 3 tháng đầu năm 2018, sau Nhật Bản và Mỹ. [2]
Trong tuần qua, chuyến thăm Ấn Độ của Tổng thống Pháp Emmaunuel Macron đã bộc lộ một khía cạnh quan trọng về vai trò của Pháp tại Ấn Độ -Thái Bình Dương.
 |
| Tổng thống Pháp Emmaunuel Macron và Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi, ảnh: Hindustan Times. |
Paris và New Delhi đã cam kết hợp tác bảo vệ tự do hàng hải trong khu vực Ấn Độ Dương trong bối cảnh Trung Quốc hiện diện ngày càng nhiều trong khu vực.
AP cho biết, Hoa Kỳ coi Ấn Độ là một điểm nhấn quan trọng trong chiến lược Ấn Độ – Thái Bình Dương tự do và mở cửa, để ngăn chặn các hành vi ngày càng bành trướng từ Trung Quốc.
Ấn Độ đang tập hợp sự hỗ trợ của các nước khác, như Pháp và Australia trên mặt trận an ninh hàng hải. [3]
Biên tập viên tạp chí The Diplomat, Prashanth Parameswaran xem đây là một bước nối tiếp những nỗ lực mở rộng mối quan hệ giữa Paris với các đối tác Đông Nam Á, từ Việt Nam sang Philippines, tới Malaysia.
Trước đó, tàu khu trục FNS VEndemiaire đã thăm Brunei trước khi thăm Philippines tuần này. [4]
Còn quốc gia thứ 4 trong bộ tứ Mỹ-Nhật-Ấn-Úc, ngày 13/3 Ngoại trưởng Australia bà Julie Bishop phát biểu với các quan chức ASEAN tại Sydney:
Luật pháp quốc tế sẽ duy trì ổn định trong Biển Đông bị căng thẳng bởi các yêu sách đối nghịch.
 |
| Ngoại trưởng Australia Julie Bishop, ảnh: Canberra Times. |
Bà cũng nêu vấn đề, cần đặt ra giới hạn về mức độ mà các quốc gia sử dụng quyền lực kinh tế hoặc quân sự của họ để áp các hiệp định không công bằng đối với các nước kém phát triển hơn.
Reuters ngày 13/3 cho rằng, bà Julie Bishop rõ ràng muốn củng cố các nỗ lực của Australia để xây dựng một liên minh chống lại sự hung hăng của Trung Quốc.
Giáo sư Nick Bisley từ Đại học La Trobe ở Melbourne bình luận:
“Australia đang cố gắng để có được sự nhất trí của ASEAN với nhận định rằng, Trung Quốc là kẻ phá vỡ quy tắc mà các bên đều hưởng lợi nếu tuân thủ chúng.
Nếu ASEAN có thể sử dụng quan điểm này, nó sẽ củng cố vị thế của Australia một cách đáng kể.” [5]
Thời báo Hoàn Cầu ngày 12/3 cho hay, thứ Năm tuần trước cuộc họp không chính thức cấp Bộ trưởng Quốc phòng ASEAN ra tuyên bố chung kêu gọi “giải quyết hòa bình các tranh chấp ở Biển Đông theo luật pháp quốc tế”.
Ông Chen Xiangmao, một nhà nghiên cứu Trung Quốc về Biển Đông nói với Thời báo Hoàn Cầu:
“Trung Quốc nên nhân cơ hội này để đàm phán với các nước ASEAN về bộ quy tắc ứng xử trên Biển Đông (COC) để điều chỉnh các hành vi trong khu vực.
Đồng thời nên mở rộng hợp tác với các nước ASEAN trong lĩnh vực du lịch, bảo vệ sinh thái, tìm kiếm cứu nạn hàng hải, khai thác dầu khí và nghiên cứu khoa học trên Biển Đông.”
Ông Zhao Gancheng, Giám đốc Trung tâm nghiên cứu châu Á – Thái Bình Dương tại Trung Quốc thì bình luận:
“Có thể vẫn còn sự khác biệt trong quan điểm của các nước ASEAN, nhưng ít nhất nên có một thỏa thuận trong ASEAN rằng không nên sử dụng quân sự ở Biển Đông.
Các nước ngoài Biển Đông như Mỹ và Ấn Độ có thể tiếp tục can thiệp vào đó (Biển Đông), và đó sẽ là một thách thức quan trọng trong khu vực.
Trung Quốc cũng nên tận dụng cơ chế tư vấn để giải quyết vấn đề với các quốc gia này.”