Ban tổ chức Man Booker, một trong những giải thưởng văn học nổi tiếng nhất thế giới, đã bị cuốn vào một tranh chấp giữa Trung Quốc và Đài Loan khi Trung Quốc gây sức ép đòi đổi quốc tịch của một tác giả người Đài Loan được đề cử giải thưởng.
Hôm thứ năm (29/3), Ban tổ chức giải thưởng quốc tế Man Booker đã thông báo đổi quốc tịch của giáo sư Wu Ming-Yi, người Đài Loan, một trong 13 tác giả được đề cử giải thường. Theo đó quốc tịch của giáo sư Wu được đổi từ “Đài Loan” sang “Đài Loan, Trung Quốc”. Sự thay đổi được thực hiện sau khi đại sứ quán Trung Quốc tại London gây sức ép.
Trung Quốc tuyên bố Đài Loan là một phần lãnh thổ của mình và sớm muộn gì cũng sẽ phải trở về với đất mẹ. Bắc Kinh luôn phủ nhận Đài Loan là một quốc gia độc lập và sử dụng mọi chiêu thức chính trị để loại Đài Loan ra khỏi các diễn đàn quốc tế.
Trên thực tế, Đài Loan được xây dựng và phát triển như một quốc gia độc lập. Đài Loan có dân số lên tới 23 triệu người, có chính phủ, quân đội, luật pháp và tiền tệ riêng, đồng thời đa số người dân của vùng lãnh thổ này tự nhận mình là “người Đài Loan”.
Giáo sư Wu, tác giả tiểu thuyết “chiếc xe đạp mất cắp”, ứng viên giải thưởng Man Booker năm nay, đã cực lực phản đối ban tổ chức giải thưởng vì đã tự ý thay đổi quốc tịch của ông.
“Khi danh sách đề cử giải thưởng văn học quốc tế Man Booker năm nay được công bố, quốc tịch của tôi trên trang web của ban tổ chức giải thưởng đã bị thay đổi từ Đài Loan sang Trung Quốc, việc thay đổi này không phải là nguyện vọng của tôi”, ông viết trên trang Facebook của mình, status này đã nhận được 2.500 lượt Like.
“Tôi sẽ khiếu nại Ban tổ chức giải Man Booker về việc này”, ông cho biết thêm.
Hồi đầu tháng ba, Giáo sư Wu đã bị cộng đồng mạng Trung Quốc chỉ trích nặng nề khi ông nói rằng mình cảm thấy “vinh dự” khi ban đầu được ban tổ chức Man Booker liệt kê trong danh sách đề cử là tác giả người “Đài Loan”.
“Chúng ta nên đồng lòng tẩy chay sách của ông ta. 1,3 tỉ người Trung Quốc không thể chấp nhận thái độ như vậy”, một ý kiến trên mạng xã hội Weibo của Trung Quốc.
Một ý kiến khác thì cho rằng, “Cần phải lập ra một danh sách đen những người mong muốn Đài Loan độc lập để cấm họ tới đại lục”.
Theo Focus Taiwan, người biên tập tiểu thuyết của giáo sư Wu hoàn toàn ủng hộ quan điểm của ông, và cho rằng không nên để các yếu tố chính trị làm ảnh hưởng tới những hoạt động văn chương.
Chính phủ Đài Loan cũng đã có phản ứng với sự việc này.
Bộ Ngoại giao đã cho truyền tải thông điệp “lo ngại nghiêm trọng” và chỉ đạo đại sứ quán Đài Loan tại London yêu cầu “sửa đổi”.
Kẹt giữa tranh chấp này, Ban tổ chức Man Booker hôm thứ Sáu (01/04/2018) đã cố gắng giải thích hành động của mình.
“Chúng tôi đang chờ đợi quan điểm rõ ràng của Bộ ngoại giao Anh về vấn đề này. Theo tư vấn trước đây từ cơ quan này thì việc ghi ‘Đài Loan, Trung Quốc’ là không sai, nó là một cách gọi có tính trung lập về chính trị”, Truda Spruyt – đại diện Ban tổ chức Man Booker cho biết.
“Chúng tôi biết rằng Wu Ming – Yi xác nhận mình là người Đài Loan”, bà Spruyt cho biết. Tập đoàn Man Group, đang có mối liên hệ kinh tế với Trung Quốc, đơn vị tài trợ cho giải thưởng không hề liên quan tới việc này, bà thông tin thêm.
Trong một phát biểu vào tháng trước, chủ tịch Tập Cận Bình đưa ra một thông điệp rõ ràng nhất từ trước tới nay rằng Trung Quốc muốn Đài Loan trở về với đại lục. (Ảnh: GETTY).
Trên trang web của Man Group đã ghi rõ Mr Wu có quốc tịch “Đài Loan”.
Cộng đồng mạng xã hội Trung Quốc đã tỏ ra rất tức giận khi nhiều công ty quốc tế, thông qua website của họ, đã coi Đài Loan và Hồng Kông như những quốc gia độc lập.
Vào giữa tháng ba, Bristish Airways đã phớt lờ yêu cầu của cộng đồng mạng Trung Quốc khi vẫn để Đài Loan trong một menu trên website của mình, họ cho rằng việc làm của họ là “phù hợp với luật pháp quốc tế”.
Vào tháng một, Trung Quốc đã đóng cửa một website phiên bản tiếng Trung của khách sạn Marriott sau khi khách sạn này liệt kê Hong Kong và Tây Tạng như những quốc gia trong một khảo sát của họ.
Tiểu thuyết “chiếc xe đạp mất cắp” được đề cử giải thưởng văn học quốc tế Man Booker 2018.
Một nhân viên làm cho Nebraska (Trung Quốc) đã bị mất việc khi anh này “liked” dòng trạng thái hoan nghênh việc coi Tây Tạng như một quốc gia độc lập. Anh ta nói rằng mình không hiểu vấn đề nên mới làm như vậy.
Mercedes Benz buộc phải xin lỗi vì “làm tổn thương tình cảm” của người Trung Quốc vì trích lời của Đạt Lai Lạt Ma trên Instagram của mình.
Theo Ross Feingold, một luật sư và nhà phân tích tại Đài Loan, các tổ chức không cần phải nhượng bộ theo yêu cầu của Trung Quốc.
“Người Đài Loan đã được đề cử giải thưởng quốc tế với tư cách là ‘người Đài Loan’ vì vậy không khó hiểu khi các tổ chức quốc tế từ chối việc ghi thêm chữ ‘Trung Quốc’ vào bên cạnh chữ ‘Đài Loan’”, ông nói.