Lượng quặng, khoáng sản Việt Nam xuất sang Trung Quốc chiếm 80% tổng lượng xuất khẩu, nhưng giá trị xuất khẩu rẻ hơn nhiều so với xuất sang thị trường khác.
Theo số liệu của Tổng cục Hải quan, trong 4 tháng đầu năm 2018, lượng quặng và các loại khoáng sản xuất khẩu 4 tháng qua đạt 1,5 triệu tấn, giá trị xuất khẩu đạt hơn 65,5 triệu USD. Bình quân, giá quặng xuất khẩu đạt 988.000 đồng/tấn.
Trong đó, riêng thị trường Trung Quốc, lượng quặng và khoáng sản Việt Nam xuất sang chiếm 80% tổng lượng xuất khẩu, đạt gần 1,2 triệu tấn, kim ngạch hơn 29 triệu USD. Tuy nhiên, giá xuất khẩu trung bình chỉ đạt 560.000 đồng/tấn.
Như vậy, giá trị xuất khẩu của quặng Việt Nam sang Trung Quốc rẻ hơn rất nhiều so với giá xuất khẩu quặng sang các thị trường khác, báo VnEconomy nhận xét.
Số còn lại hơn 333.000 tấn quặng, khoáng sản được xuất sang các thị trường khác có giá khá cao đạt gần 2,5 triệu đồng/tấn – gấp gần 5 lần so với giá bán quặng và khoáng sản cho Trung Quốc.
Chẳng hạn, so với thị trường Hàn Quốc, kim ngạch xuất khẩu quặng và khoáng sản khác 4 tháng qua đạt 13.482 tấn, trị giá 3,4 triệu USD. Bình quân mỗi tấn trị giá 5,8 triệu đồng. Cao gấp 10 lần so với giá bán cho Trung Quốc.
Cùng kỳ năm 2017, lượng quặng và khoáng sản xuất khẩu của Việt Nam cũng đạt 1,4 triệu tấn, kim ngạch đạt 59 triệu USD. Số hàng xuất sang Trung Quốc cũng đạt trên 1,1 triệu tấn, chiếm gần 80% tổng lượng bán ra của Việt Nam.
Đối với mặt hàng dầu thô, trong 4 tháng đầu năm 2018, Việt Nam xuất khẩu 1,2 triệu tấn, giá trị xuất khẩu đạt 649 triệu USD. Riêng thị trường Trung Quốc,
Theo các chuyên gia năng lượng và kinh tế, Trung Quốc đang đi đúng chính sách bảo toàn năng lượng của nước này bằng cách tăng liên kết khai thác ở nước ngoài và mua khoáng sản thô về sản xuất. Trong khi đó, khai thác tài nguyên khoáng sản của Việt Nam hiện còn lãng phí, chủ yếu xuất thô và chỉ biết dựa vào một thị trường chính là Trung Quốc.
Chuyên gia Phạm Chi Lan nhận xét trong một bài viết trên báo Thanh niên hồi đầu năm nay, Trung Quốc có nền công nghiệp chế biến chế tạo phát triển, họ cần nguồn nguyên liệu thô càng nhiều càng tốt và đó là thị trường dễ tính cho nhiều loại nguyên liệu thô, không riêng gì quặng và khoáng sản với điều kiện giá rẻ. Một số doanh nghiệp khai khoáng ở Việt Nam cứ có khách hàng bao tiêu với số lượng lớn là bán hết.
“Hơn nữa, với các thị trường khó tính thì không phải khoáng sản thô thế nào họ cũng mua. Doanh nghiệp mình có điểm yếu là khai khoáng rồi, “làm biếng” nâng cấp tinh chế để có quặng đẹp, tìm kiếm những thị trường khó tính để bán giá cao hơn. Vừa ngại đi xa, ngại nâng cấp chính mình, nên cứ có ai gần mua thì bán. Bởi khoáng sản thuộc tài sản của nhân dân, bán giá rẻ thì dân thiệt chứ đâu phải doanh nghiệp thiệt”, bà Lan lý giải.