Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo kêu gọi Trung Quốc công khai đầy đủ thông tin về những người bị giết, giam giữ hoặc mất tích trong cuộc thảm sát sinh viên tại Quảng trường Thiên An Môn năm 1989, theo Reuters.
Cuộc đàn áp Thiên An Môn ngày 4/6/1989, còn gọi là sự kiện Lục Tứ, là chủ đề cấm kỵ ở Trung Quốc. Sau 29 năm, sự kiện này vẫn thu hút rất nhiều quan tâm từ các quốc gia Tây phương.
Ngày 4/6/1989, Quảng trường Thiên An Môn chứng kiến một cuộc thảm sát đẫm máu kinh hoàng khi Đảng Cộng sản Trung Quốc điều xe tăng đến trấn áp cuộc biểu tình ủng hộ dân chủ của sinh viên và trí thức. Tính đến hôm nay, số người thiệt mạng trong cuộc thảm sát vẫn chưa được công bố, nhưng nhiều nhóm nhân quyền ước tính con số này có thể lên đến hàng nghìn.
Ông Pompeo trong tuyên bố hôm 3/5 nói: “Nhân kỷ niệm 29 năm sự kiện đàn áp bạo lực làn sóng biểu tình vì hòa bình tại Quảng trường Thiên An Môn ngày 4/6/1989, chúng tôi tưởng nhớ những mất mát đau thương của các sinh viên vô tội tử vong ngày hôm đó”.
Ông Pompeo trích lời nhà hoạt động chính trị Lưu Hiểu Ba, người qua đời năm ngoái trong thời gian bị chính quyền Trung Quốc giam giữ: “Như Lưu Hiểu Ba viết trong bài phát biểu nhận giải Nobel Hòa bình năm 2010, ‘những bóng ma ngày 4/6 vẫn chưa được yên nghỉ’… Hoa Kỳ và cộng đồng quốc tế yêu cầu chính phủ Trung Quốc công khai danh sách đầy đủ thông tin những người bị giết, bị giam giữ hoặc mất tích trong sự kiện trên.”
Bộ Ngoại giao Trung Quốc không phản hồi ngay yêu cầu trên, đồng thời cũng ngăn chặn các phương tiện truyền thông nhà nước đưa tin về động thái này của Mỹ cũng như bất kỳ hoạt động kỷ niệm sự kiện Lục Tứ.
Như thường lệ, an ninh tại Quảng trường Thiên An Môn được thắt chặt trong ngày lễ kỷ niệm để bảo đảm không có cuộc biểu tình hay sự kiện tưởng niệm nào diễn ra. Người nước ngoài được yêu cầu xuất trình hộ chiếu tại chốt kiểm soát cách quảng trường khoảng một cây số. Phóng viên Reuters bị từ chối với lý do “hoạt động phỏng vấn” ở quảng trường trong ngày 4/6 không được chấp thuận.
Trong lá thư gửi Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình, các bà, các mẹ đại diện cho gia đình các nạn nhân, yêu cầu chính quyền công khai thông tin thay vì tiếp tục phớt lờ và im lặng.
Cựu Tổng thống Đài Loan ông Mã Anh Cửu cho rằng đối mặt với lịch sử, giúp chữa lành vết thương của các gia đình nạn nhân là điều cần thiết.
Đài Loan, hay Trung Hoa Dân Quốc, là hòn đảo có nền tự trị và dân chủ mà Bắc Kinh coi là một tỉnh ly khai. Tổng thống đương nhiệm Thái Anh Văn nói rằng nếu Trung Quốc có thể đối mặt với những gì đã xảy ra, đó có thể trở thành nền tảng cho sự biến đổi dân chủ của đại lục.
“Tôi hy vọng rằng cả hai bên eo biển Đài Loan có thể tận hưởng các giá trị phổ quát của tự do và dân chủ”, bà tuyên bố trên trang Facebook của mình. Mạng xã hội Facebook cũng bị chặn ở Trung Quốc.