Các cuộc đàm phán thương mại Mỹ – Trung tại Washington trong tuần qua đã ghi dấu một bước tiến ban đầu của chính quyền Trump khi Trung Quốc cam kết sẽ tăng cường mua sắm hàng hóa và dịch vụ của Mỹ để giảm bớt tình trạng mất cân bằng thương mại hàng tỷ đô la của Hoa Kỳ.
Trung Quốc và Hoa Kỳ đã thể hiện sự sẵn sàng thỏa hiệp nhằm làm giảm mối căng thẳng thương mại đang gia tăng giữa hai nước. Các quan chức Trung Quốc đã đến Washington trong tuần qua để tham gia một loạt các cuộc đàm phán với các quan chức Hoa Kỳ, trong đó có Bộ trưởng Tài chính Steven Mnuchin và Đại diện Thương mại Mỹ Robert Lighthizer. Dẫn đầu phái đoàn từ Bắc Kinh là Phó Thủ tướng Lưu Hạc, một đặc sứ của Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình.
Tuyên bố chung sau các cuộc đàm phán cho biết cả hai nước đồng ý giải quyết các mối quan tâm thương mại “một cách chủ động”.
“Để đáp ứng nhu cầu tiêu thụ ngày càng tăng của người dân Trung Quốc và nhu cầu phát triển kinh tế chất lượng cao, Trung Quốc sẽ tăng đáng kể việc mua hàng hóa và dịch vụ của Hoa Kỳ”, bản tuyên bố viết. “Điều này sẽ giúp hỗ trợ tăng trưởng và việc làm tại Hoa Kỳ.”
Các quan chức chính quyền Trump đã nói trong các cuộc đàm phán rằng Trung Quốc phải sẵn sàng mua thêm 200 tỷ đô la từ Mỹ. Tuy nhiên bản tuyên bố chung giữa hai nước sau cuộc đàm phán không nhắc đến số tiền nào.
Chính quyền Trump đã thể hiện lập trường cứng rắn chống lại Trung Quốc kể từ khi ông nhậm chức, theo The New York Times. Hoa Kỳ đã thực hiện một loạt các động thái tập trung vào thương mại, bao gồm tăng mức thuế quan đối với các sản phẩm Trung Quốc. Một trong những cáo buộc mạnh mẽ mà Hoa Kỳ đưa ra là việc Bắc Kinh đã đánh cắp sở hữu trí tuệ của Mỹ một cách bất hợp pháp, đặc biệt khi Trung Quốc đẩy mạnh phát triển thế hệ công nghệ không dây thế hệ tiếp theo, được gọi là 5G.
Tổng thống Trump đã kêu gọi Trung Quốc chấm dứt các hoạt động thương mại không công bằng dẫn đến thâm hụt thương mại hơn 375 tỷ USD cho Hoa Kỳ.
Nói về khả năng Trung Quốc mua thêm “ít nhất 200 tỷ USD” hàng hóa từ Mỹ, ông Larry Kudlow, giám đốc của Hội đồng kinh tế quốc gia, nói với các phóng viên hôm thứ Sáu (18/5): “Họ đang đáp ứng nhiều yêu cầu của chúng tôi”.
Trong khi đó, giới truyền thông Trung Quốc đã tranh cãi về nhượng bộ này. Bộ Ngoại giao Trung Quốc hôm thứ Sáu phủ nhận rằng họ đã đề nghị cắt giảm 200 tỷ USD thâm hụt thương mại với Hoa Kỳ. Hôm thứ Bảy, tờ Nhân dân Nhật báo, được coi là một kênh phát ngôn cho chính phủ Trung Quốc, đã gọi các bài báo đưa tin về con số 200 tỷ này là “một sự hiểu lầm”.
Các quan chức Mỹ đã có những quan điểm khác biệt trong những ngày gần đây về việc cung cấp cho Bắc Kinh những gì để đổi lấy việc Trung Quốc tăng mua các hàng hóa và dịch vụ của Hoa Kỳ.
Một vấn đề là liệu Hoa Kỳ có nên nới lỏng việc kiểm soát xuất khẩu đối với một số sản phẩm và công nghệ hay không, theo hai người có hiểu biết về các cuộc đàm phán Mỹ – Trung nhưng đề nghị được giấu tên. Việc kiểm soát này bao gồm quy định về việc các sản phẩm công nghệ cao hoặc các sản phẩm có ứng dụng quân sự như chất bán dẫn được sử dụng cho điện thoại thông minh và máy tính, có thể được xuất sang những nước nào và với số lượng bao nhiêu.
Ông Mnuchin, người dẫn đầu các cuộc đàm phán với Trung Quốc, đã thúc đẩy các quy tắc nhằm ngăn chặn khả năng xảy ra một cuộc chiến thương mại và bảo đảm Trung Quốc mua thêm hàng hóa từ Hoa Kỳ trong những năm tới. Kế hoạch của ông Mnuchin gặp phải sự phản đối gay gắt từ các quan chức của Bộ Quốc phòng, những người lo sợ việc bán các sản phẩm đó cho Trung Quốc có thể làm tổn hại tới an ninh quốc gia của Hoa Kỳ, một trong hai quan chức cho biết.
Nhà Trắng cho biết các quan chức Hoa Kỳ có thể sẽ đến Bắc Kinh để tiếp tục thảo luận chi tiết về thỏa thuận mua hàng Mỹ của Trung Quốc.