Bắc Kinh rất mong Washington chơi hết vốn – tung gói thuế quan thứ 3- nên không ‘ăn miếng trả miếng’, mà quyết ‘thi gan’ với chính quyền Trump…
Bắc Kinh thực hiện chiến thuật ‘thi gan’ khiến Washington bắt đầu nao núng
Ngày 21/10, trả lời phỏng vấn Tạp chí Financial Times, Giám đốc Hội đồng Kinh tế Quốc gia Mỹ, Cố vấn kinh tế cấp cao của Tổng thống Trump, Larry Kudlow, đã chỉ trích Trung Quốc chẳng làm gì giải quyết xung đột thương mại.
“Chúng tôi đã trao cho họ một danh sách các yêu cầu cụ thể, về cơ bản không có gì thay đổi trong 5 – 6 tháng qua. Song vấn đề là họ không phản hồi. Không phản hổi bất cứ điều gì.
Chủ tịch Tập Cận Bình và Đảng Cộng sản Trung Quốc là người ra quyết định, song cho tới hiện tại, họ vẫn chưa ra quyết định gì. Hoặc có thể, họ quyết định không làm gì cả. Tôi chưa từng thấy chuyện như thế này bao giờ”.
Giám đốc Hội đồng Kinh tế Quốc gia Mỹ thể hiện thái độ không hài lòng với động thái của Bắc Kinh trong bối cảnh đại diện Mỹ và Trung Quốc sẽ gặp nhau vào tháng 11 tới đây để bàn về giải quyết căng thẳng thương mại giữa hai nước.
Hồi tháng 5, các nhà đàm phán hai nước đã đưa ra danh sách các yêu cầu của mỗi bên trong cuộc trao đổi tại Bắc Kinh. Mỹ muốn giảm thâm hụt thương mại với Trung Quốc và Bắc Kinh phải từ bỏ hỗ trợ với nhiều ngành công nghiệp.
Trung Quốc thì muốn Mỹ dừng một lệnh cấm xuất khẩu hàng Mỹ sang nước này, mở cửa cho sản phẩm – dịch vụ công nghệ của họ tham gia vào các dự án chính phủ Mỹ và đánh giá công bằng hơn với các công ty Trung Quốc về góc độ an ninh quốc gia.
Theo người phát ngôn Bộ Thương mại TQ Gao Feng, nếu muốn đàm phán Mỹ cần chân thành, Bộ trưởng Thương mại Zhong Shan thì cho biết : “Trung Quốc không muốn chiến tranh thương mại, nhưng sẽ chống lại khi nó nổ ra”.
Đàm phán thương mại Mỹ-Trung đã đóng băng từ cuối tháng 9, khi hai bên áp các mức thuế quan mới. Ông Trump và ông Tập dự kiến gặp nhau tại Hội nghị G-20 ở Argentina tháng 11, song dường như Bắc Kinh không quá quan tâm tới sự kiện này.
Tổng thống Trump tin rằng phải mất một thời gian nữa các gói thuế quan mới có tác động với kinh tế Trung Quốc, nên thuế quan càng duy trì lâu Washington càng có lợi thế trong đàm phán. Vì vậy ông Trump sẽ “thi gan” với ông Tập.
Tuy nhiên, với những biểu hiện gần đây của người đứng đầu Nhà Trắng, kêu gọi EU dừng kiện Mỹ lên WTO, chỉ trích FED tăng lãi suất… và sự sốt ruột của các cộng sự trước việc Bắc Kinh “im như thóc”, cho thấy chính quyền Trump mất dần kiên nhẫn.
Cùng với đó là nhiều hiệu tượng trái chiều của kinh tế Mỹ, như niềm tin tiêu dùng tăng nhưng việc mua sắm lại giảm, phong vũ biểu kinh tế tăng kỷ lục nhưng thu ngân sách lại giảm lập kỷ lục, dường như đã khiến vị tổng thống doanh nhân bắt đầu nao núng.
 |
| Tổng thống Trump đã bắt đầu nao núng? |
Ông Trump chưa thực sự sẵn sàng đối đầu với ông Tập?
Có thể thấy sau khi chủ động ra đòn, chính quyền Trump lại ngay lập tức rơi vào thế bị động, dù Bắc Kinh có đáp trả hay không, điều đó cho thấy dường như Tổng thống Trump chưa sẵn sàng đối đầu với Chủ tịch Tập.
Cho đến lúc này, không thể phủ nhận người đứng đầu Nhà Trắng đã quá vội vã thực hiện chính sách thương mại xung đột – trong đó đặc biệt là kích hoạt cuộc chiến thương mại Mỹ-Trung.
Vì vội vã nên vị tổng thống doanh nhân bị cho là nhận diện không chuẩn xác điểm yếu của đối phương, từ đó bỏ phí lợi điểm của mình, khiến Washington không thể biến lợi thế thành ưu thế trước Bắc kinh.
Chính quyền Trump xem kinh tế Trung Quốc là nền kinh tế phi thị trường, nhưng lại đánh giá dưới góc độ của cơ chế thị trường, do vậy không thể nhận định đúng bản chất vấn đề và bị truyền thông dắt mũi.
Chẳng hạn vấn đề trồi sụt trên thị trường chứng khoán. Nếu như “ngày 23/10 đen tối” vừa qua, tại Trung Quốc, chỉ số Tổng hợp Thượng Hải giảm 2,26%, chỉ số Hang Seng giảm 3,08%, thì tại Mỹ tình hình cũng thảm hại không kém.
Khi sàn chứng khoán New York mở cửa, chỉ số Dow Jones đã sụt hơn 540 điểm, còn chỉ số Nasdaq có lúc xuống tới mức tệ nhất kể từ tháng 11/2008 – thời điểm chạm đáy của khủng hoảng tài chính toàn cầu 2008-2009.
Theo Gallup, chỉ gần 9% tài sản hộ gia đình Trung Quốc nằm trên sàn chứng khoán và 72% tài sản dữ trữ ở Trung Quốc là tiền mặt, ngược lại có tới 54% người dân Mỹ đều sở hữu í nhất một loại chứng khoán nào đó.
Đặc biệt, rất nhiều người Mỹ đang đặt cược quỹ về hưu trí của mình vào sức khỏe của thị trường chứng khoán: thị trường tốt – quỹ lớn, thị trường xấu – quỹ hẹp hoặc thậm chí có thể mất trắng.
 |
| Ảnh hưởng của chứng khoán Mỹ tới nền kinh tế lớn hơn chứng khoán Trung Quốc |
Tỷ lệ sở hữu chứng khoán của Mỹ nhiều gấp 6 lần so với Trung Quốc, nhưng dân số đông gấp hơn 3 lần Mỹ, nên bất kỳ thiệt hại nào trên thị trường chứng khoán Trung Quốc cũng sẽ nhỏ hơn thị trường Mỹ, theo CNN.
Hay vấn đề tăng trưởng kinh tế. Khi chính phủ Trung Quốc công bố số liệu cho thấy tốc độ tăng trưởng kinh tế nước này trong quý III/2018 chỉ ở mức 6,5%, giảm 0,2% so với quý trước. Ngay lập tức kinh tế Trung Quốc bị xem như sắp sụp đổ.
Tuy nhiên, Tạp chí Financial Times đã nhận định rằng: “Tăng trưởng giảm đà không đồng nghĩa với nền kinh tế Trung Quốc đang có bệnh. Thực ra kinh tế Trung Quốc đang lớn và phát triển mạnh mẽ.
Phải thấy rằng đã đến lúc thế giới thôi ám ảnh với tốc độ tăng trưởng của kinh tế Trung Quốc, mà tập trung vào vấn đề quan trọng hơn, đó là chất lượng và cơ cấu tăng trưởng, vì đây là những yếu tố đảm bảo tính bền vững trong phát triển kinh tế”.
Không những vậy, tốc độ tăng trưởng kinh tế Mỹ cũng có dấu hiệu suy giảm, mà còn suy giảm mạnh hơn. Theo Macroeconomic Advisers, tăng trưởng kinh tế Mỹ trong quý III/2018 chỉ đạt 3,7%, trong khi quý II/2018 đạt mức 4,2%.
Như vậy, so với quý II/2018, tăng trưởng kinh tế Mỹ đã giảm tới 0,5% – tức là giảm tương đương 12%. Thậm chí dự báo quý IV kinh tế Mỹ chỉ tăng trưởng 2,6% – giảm tới 30% so với quý III/2018. Đây mới là con số đáng lưu ý nhưng ít được lưu ý?
Hoặc việc doanh nghiệp nước ngoài – đặc biệt là doanh nghiệp Mỹ – có ý định rời bỏ Trung Quốc để tránh phải lãnh hậu quả từ các gói thuế quan của chính quyền Trump, thực ra vấn đề đã bị nghiêm trọng hoá.
Bởi ngay từ năm 2016, chính phủ Trung Quốc đã có chính sách bị cho là “ngược đãi” doanh nghiệp nước ngoài, để mở rộng sân chơi cho doanh nghiệp trong nước phục vụ kích thích tiêu dùng nội địa – một trong 3 mũi nhọn của tái cơ cấu kinh tế.
 |
| Trung Quốc đang hướng vào mũi nhọn kinh tế tiêu dùng nên chính sách thuế quan của trump không gây thiệt hại quá lớn cho kihn tế nước này |
Vì vậy, nếu trông chờ vào hiệu ứng này để hy vọng có thể làm suy yếu sức mạnh của Trung Quốc trong cuộc chiến thương mại là hoàn toàn sai lầm và khó có thể tránh khỏi việc phải nhận lãnh hậu quả.
Và – theo CNN – Bắc Kinh hoàn toàn có khả năng phát động phong trào tẩy chay các sản phẩm Mỹ như điện thoại, máy tính bảng, đồng hồ,… của Apple, xe hơi, máy móc, máy bay và các mặt hàng xa xỉ phẩm khác.
Thực ra với thị trường khổng lồ của Trung Quốc và kích thích tiêu dùng đang là chiến lược ưu tiên của Bắc Kinh, thì việc rời bỏ Trung Quốc chỉ là lựa chọn cuối cùng của doanh nghiệp Mỹ, và vì chính sách của Bắc Kinh hơn là vì chính sách của Trump.
Trong khi đó doanh nghiệp trong nước Mỹ cũng đã bắt đầu có phản ứng quyết liệt với những thiệt hại vì chính sách thương mại xung đột của Trump, nên đã chủ động liên kết với nhau và kết nối với các đối tác, đưa chính quyền Trump vào thế khó.
Rõ ràng, tình hình đang rất không ổn với vị tổng thống doanh nhân và Bắc Kinh được cho là rất mong Washington “chơi hết vốn” – tung gói thuế quan thứ 3, bao trùm toàn bộ hàng nhập khẩu Trung Quốc – nên không “ăn miếng trả miếng” ngay với Trump.
Bắc Kinh chưa thực sự phản đòn mà chính quyền Trump đã rơi vào thế bất lợi như thế, vậy làm sao Washington ‘thi gan’ được với Bắc Kinh. Đến lúc này có thể thấy dường như Tổng thống Trump chưa chuẩn bị sẵn sàng để đối đầu với Chủ tịch Tập.