Nhiều doanh nghiệp tại Trung Quốc đang xem xét lại việc chuyển hoạt động sang Việt Nam sau khi Mỹ-Trung bước vào giai đoạn ‘đình chiến’ 90 ngày.
Theo SCMP, thời gian hòa hoãn 90 ngày để Mỹ không tăng mức áp thuế lên 25% với 200 tỷ USD hàng hóa xuất khẩu của Trung Quốc đã khiến các nhà sản xuất tại Trung Quốc đủ yên tâm để trì hoãn các kế hoạch di chuyển nhà máy.
Mức thuế 10% được coi là khó khăn nhưng các doanh nghiệp hầu hết có thể chấp nhận được, trong khi mức thuế 25% sẽ là “giấy khai tử” cho nhiều công ty và là động lực chính cho các nhà sản xuất tại Trung Quốc di dời sang quốc gia khác.
Tuy nhiên, theo các nhà quan sát, thời gian 90 ngày là quá ngắn ngủi để đàm phán thành công các giải pháp cho sự khác biệt giữa Mỹ và Trung Quốc trong các vấn đề hóc búa như cải cách doanh nghiệp nhà nước và kế hoạch công nghiệp “Made in China 2025”.
Tổng thống Mỹ Donald Trump đã đe dọa sẽ tăng thuế từ 10% lên 25% đối với 200 tỷ USD hàng xuất khẩu của Trung Quốc nếu sau 90 ngày mà Trung Quốc không nhượng bộ.
Các chuyên gia cho rằng, mối đe dọa thuế quan cao hơn dự kiến sẽ vẫn còn và kéo dài trong nhiều năm, ngay cả khi giai đoạn hòa hoãn được mở rộng.
Nhiều nhà sản xuất hàng xuất khẩu tại Trung Quốc đang lo ngại chi phí di dời sang Việt Nam cao và đang tăng lên.
Xie Jun, một nhà xuất khẩu đồ gỗ có trụ sở tại tỉnh Chiết Giang, phía đông Trung Quốc, cho biết, chi phí xây dựng một nhà máy mới ở Việt Nam đã tăng vọt trong vài tháng qua.
“Vì vậy, thỏa thuận ngừng chiến tranh thương mại thực sự là cứu cánh đối với chúng tôi. Và chúng tôi hy vọng chính phủ thực sự có thể chấm dứt cuộc chiến vào năm tới”, Xie nói.
Ông này cũng cho biết, một chủ nhà máy sản xuất bọt xốp và bọt biển của Chiết Giang đã mở một nhà máy ở tỉnh Đồng Nai vào đầu năm nay với chi phí gần 10 triệu nhân dân tệ (1,4 triệu USD) chỉ trong giai đoạn đầu di dời. Chủ nhà máy này phải trả tiền chuyển đổi các nhà máy công nghiệp, chuyển các dây chuyền sản xuất tự động từ Chiết Giang sang cũng như trả phụ cấp để gửi công nhân lành nghề Trung Quốc ở đó.
Nhiều nhà máy Trung Quốc gặp khó khăn từ mùa hè vừa qua với việc di dời sau khi nhận thấy chi phí sản xuất không còn rẻ ở các địa phương của Việt Nam như TP.HCM, Bình Dương, Long An và Đồng Nai.
Điều đáng nói, năm nay có khoảng 5.000-6.000 nhà máy ở Trung Quốc đã cử người sang xem xét việc chuyển sản xuất sang Việt Nam, thuế quan đối với hàng xuất khẩu từ Trung Quốc.
Bởi ngày càng nhiều doanh nghiệp nước ngoài “di cư” đến Việt Nam nên chi phí đất đai, lao động và vật liệu xây dựng ở Việt Nam đã tăng lên. Tại khu công nghiệp Giang Điền, tỉnh Đồng Nai, giá thuê đất công nghiệp dài hạn lên đến 50 năm là 90 USD/m2 so với tháng trước , tăng từ 60-70 USD vào năm ngoái.
Tiền thuê nhà hàng tháng tại các khu công nghiệp gần TP.HCM đã tăng lên 4 USD/m2 so với 3 USD năm ngoái, theo Vincy Nguyen, Giám đốc kinh doanh của BW Industrial Development, công ty xây dựng và quản lý các khu công nghiệp.
Hsu Yu-lin, Chủ tịch Hội đồng Thương mại Đài Loan tại Việt Nam, cho biết, sự gia tăng đột biến trong việc di dời này là do có những lo ngại về cuộc chiến thương mại giữa Mỹ và Trung Quốc.
“Đã có hơn 100 nhà máy thuộc sở hữu của Đài Loan chuyển từ đại lục sang Việt Nam trong vài tháng qua. Số lượng các nhà máy thuộc sở hữu của Trung Quốc và Hồng Kông (Trung Quốc) đã di chuyển phải gấp ba lần hoặc nhiều hơn”, Hsu nói.
Ông cũng nói thêm rằng, chuỗi cung ứng sản xuất giày dép, quần áo và phụ kiện đã phát triển nhanh chóng ở Việt Nam trong những năm gần đây.
Năm nay các nhà máy sản xuất hàng điện tử bắt đầu chuyển dịch từ Trung Quốc do lo ngại chiến tranh thương mại.
Đối với những công ty còn lại ở Trung Quốc, việc cắt giảm thuế quan đã cho phép họ bám víu vào khả năng có thể không cần phải di chuyển, ít nhất là trong ngắn hạn.
“Thực ra, biên lợi nhuận rất mỏng cho các nhà sản xuất Trung Quốc, đặc biệt là các doanh nghiệp vừa và nhỏ”, ông Xie nói.“Rất rủi ro và khó khăn cho chúng tôi để quyên góp 1 triệu đô la tiền mặt để bắt đầu hoạt động mới bên ngoài đại lục. Chúng tôi sẽ chỉ làm điều đó nếu không có thêm đơn đặt hàng.
Chi phí di chuyển sang Việt Nam thậm chí còn cao hơn việc xây dựng một nhà máy có cùng kích cỡ ở Chiết Giang. Nhưng anh không có lựa chọn nào vì khách hàng Mỹ của anh ngày càng đặt hàng tại các nhà máy ở Việt Nam, thay vì nhà máy ở Chiết Giang”, ông Xie cho biết thêm