Thập kỷ qua, công ty nổi tiếng nhất thế giới phát triển nhờ vào nhu cầu tại Trung Quốc tăng mạnh. Kỷ nguyên tăng trưởng đó nó sẽ không quay lại, không thể lặp lại ở bất kỳ nơi nào trên hành tinh.
Giữa năm 2018, Apple trở thành công ty nghìn tỷ USD lần đầu tiên trên thế giới tính theo giá trị thị trường. Thế nhưng vào tháng 1/2019 khi mà CEO của Apple thừa nhận đang gặp khó với hoạt động kinh doanh tại Trung Quốc , giá trị thị trường của Apple đã giảm xuống mức khoảng 700 tỷ USD và thậm chí có thể còn giảm hơn nữa.
Theo bài báo mới đây được Nikkei đăng tải, sự suy yếu của Apple có nguyên nhân trực tiếp từ chiến tranh thương mại Mỹ – Trung Quốc và việc kinh tế Trung Quốc tăng trưởng chậm lại. Thế nhưng nó cũng mang đến lời cảnh báo trong dài hạn: Kỷ nguyên các công ty toàn cầu phụ thuộc vào tốc độ tăng trưởng kinh tế cao ấn tượng của Trung Quốc đang dần kết thúc.
CEO của Apple, ông Tim Cook, đổ lỗi những khó khăn mà công ty đang gặp phải có nguyên nhân từ việc kinh tế Trung Quốc yếu đi. Những người Trung Quốc đang đầy lo lắng ngại đổi điện thoại. Nỗi lo về thương mại khiến cho người tiêu dùng còn băn khoăn hơn nữa. Chuyên gia phân tích thuộc Goldman Sachs, ông Rod Hall, chỉ ra.
Thế nhưng CEO Apple dường như đang thổi phồng lên câu chuyện gặp khó tại Trung Quốc: Apple cần phải chịu trách nhiệm cho chính số phận của mình. Điện thoại iPhone quá đắt đỏ nếu so với điện thoại thông minh của các đối thủ Trung Quốc. Các công ty ở địa phương chứ không chỉ riêng Huawei, đang kinh doanh rất tốt. Apple gặp khó ở nhiều thị trường khác bởi chính dịch vụ hạn chế đối với nhiều mảng như nhạc hay ứng dụng, theo phân tích của chuyên gia công nghệ tại Trung Quốc, ông Matthew Brennan.
Nhưng rõ ràng, vấn đề mang tên Trung Quốc tác động không hề nhỏ đến công việc kinh doanh của Apple. Những biến động tiêu cực trên thị trường tài chính thế giới trong tuần trước không hề cho thấy rắc rối mà Apple phải đối mặt sẽ chấm dứt. Triển vọng ngắn hạn khó khăn, thế nhưng thách thức thực sự ở dài hạn. Ai dám mạnh dạn tin rằng khó khăn sẽ sớm chấm dứt sẽ phải thất vọng.
Quỹ tiền tệ quốc tế (IMF) dự báo kinh tế Trung Quốc có thể chỉ tăng trưởng được 6,2% trong năm 2019. Con số tăng trưởng này có vẻ ấn tượng. Thế nhưng kinh tế Trung Quốc có thể giảm tốốc hơn nữa. Sản xuất Trung Quốc tháng 12/2018 suy giảm lần đầu tiên trong 2 năm.
Chuyên gia thuộc Goldman Sachs dự báo việc nhu cầu tại Trung Quốc sụt giảm sẽ tác động tiêu cực hơn nữa đến hoạt động kinh doanh của Apple trong nửa đầu năm nay. Chiến tranh thương mại gây ra không ít tác động tiêu cực. Các nhà đàm phán Mỹ và Trung Quốc nhóm họp trong tuần này có thể có được thỏa thuận nhằm ngăn sự thù địch, thế nhưng cũng không lấy gì đảm bảo cho việc này.
Khi mà chiến tranh thương mại vẫn tiếp diễn, Apple cần phải sẵn sàng cho việc sẽ “chịu trận” bởi xét đến việc chuỗi cung ứng của Apple đều nằm tại khu vực này. Khi mà giới chức Trung Quốc đang bắt giữ nhiều người Canada để trả đũa vụ CFO của Huawei bị bắt, rủi ro Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình quyết định làm gián đoạn chuỗi cung ứng của Apple sẽ không thể loại bỏ. Cũng vì vậy, không khó hiểu khi có nhà cung cấp của Apple đã tính chuyên sản xuất sang Việt Nam.
Và Apple cũng không đơn độc khi xét đến những khó khăn mà công ty toàn cầu đang phải hứng chịu. Hãng xe General Motors, Jaguar Land Rover và Volkswagen đều đã có những năm tăng trưởng tốt tại Trung Quốc, và tất cả đều đang khó khăn. Nhiều hãng kinh doanh đồ xa xỉ như LVMH cũng không khác gì.
Đương nhiên, khi những năm tăng trưởng ấn tượng của Trung Quốc kết thúc, mọi chuyện sẽ không hề dễ dàng. Nhiều doanh nghiệp nước ngoài sẽ vẫn tiếp tục phát triển tốt. Hãng xe BMW vào năm ngoái công bố kế hoạch khai trương nhà máy mới tại tỉnh Liêu Ninh. Công ty hóa chất BASF thông báo đầu tư 10 tỷ USD xây nhà máy ở Quảng Đông. Trong cả hai trường hợp này, hai công ty trên đều sở hữu cổ phần đa số tại liên doanh, điều trước đây không xảy ra.
Hơn một thập kỷ qua, nhiều công ty nổi tiếng nhất thế giới phát triển nhờ vào nhu cầu tại Trung Quốc tăng mạnh. Thế nhưng kỷ nguyên tăng trưởng đó khá bất thường và nó sẽ không quay lại cũng như không thể lặp lại ở bất kỳ nơi nào trên hành tinh này. Nói cách khác, Apple gặp khó, nhiều doanh nghiệp khác cũng sẽ có số phận tương tự.