Trung Quốc chắc chắn sẽ không tránh khỏi cảm giác tức giận và lo ngại khi biết tin Đài Loan đang đề nghị được mua các máy bay chiến đấu hiện đại F-16V của Mỹ.
Trong bối cảnh Đài Loan đang tiếp tục nâng cấp phi đội F-16A/B già cỗi của vùng lãnh thổ (VLT) này, chính quyền của Đài Loan đã tìm cách mua các phiên bản mới F-16V từ Mỹ – một yêu cầu mà Washington trước đây từng từ chối.
Được biết, Bộ Quốc phòng VLT Đài Loan hôm 27/2 đã đã đưa ra lời đề nghị với Mỹ về việc mua các chiến đấu cơ mới, tối tân nhằm “thể hiện quyết tâm và năng lực của chúng tôi trong việc bảo vệ chính mình”, Bộ trưởng Quốc phòng VLT Đài Loan Shen Yi-ming cho các phóng viên biết.
Tại một sự kiện khác, Thiếu tướng Tang Hung-an – một quan chức hàng đầu trong Lực lượng Không quân Đài Loan, cho biết, “các máy bay F-15, F-18, F-16 và thậm chí là F-35 nằm trong số các lựa chọn của chúng tôi, miễn là các máy bay đó giúp tăng cường năng lực phòng không của chúng tôi”, tờ Focus Taiwan đưa tin.
Taipei từng đề nghị được mua những chiếc General Dynamics F-16 của Mỹ từ năm 2011 nhưng đã bị chính quyền của Tổng thống Barack Obama khi đó từ chối. Thay vào đó, chính quyền của ông Obama đề nghị giúp Đài Loan nâng cấp phi đội F-16A/B hiện có. Tờ New York Times đưa tin, nhiều người tin rằng động thái trên của ông Obama là một bước nhượng bộ trước Bắc Kinh. Thượng nghị sĩ bang Texas – ông John Cornyn miêu tả bước đi trên của Mỹ là “một sự đầu hàng trước Trung Quốc” và cũng là “cái tát vào mặt một đồng minh mạnh và lâu năm của Mỹ.”
Sau quyết định của ông Obama, tập đoàn vũ khí Lockheed Martin – nơi đang sở hữu những chiếc chiến đấu cơ General Dynamics, đã và đang thực hiện hợp đồng 5,3 tỉ USD để nâng cấp 144 chiếc chiến đấu cơ F-16A/B Fighting Falcon của VLT Đài Loan. Chương trình này được dự kiến sẽ tiếp tục kéo dài cho đến năm 2023.
Tuy nhiên, hiện tại, Đài Loan đang muốn có được 66 chiến đấu cơ F-16 phiên bản mới thuộc mẫu V – viết tắt của từ “Viper.” Phiên bản F-16 mới có khả năng mang nhiều vũ khí hiện đại hơn và cũng được trang bị các hệ thống radar tối tân hơn, giúp nó ít bị phát hiện hay bị gây nhiễu hơn bởi kẻ thù.
Nếu Mỹ thông qua đề nghị của Đài Loan, Vùng lãnh thổ này sẽ phải mất từ khoảng 7,76 tỉ đến 13 tỉ USD. Mỹ được cho là sẽ đưa ra quyết định về việc có bán F-16V cho Đài Loan hay không vào trước tháng Sáu này.
Động thái trên của Đài Loan diễn ra trong bối cảnh quan hệ giữa vùng lãnh thổ này với đại lục Trung Quốc đang liên tiếp căng thẳng trong thời gian qua.
Trung Quốc và Vùng lãnh thổ Đài Loan đã bị chia cắt năm 1949, sau một cuộc nội chiến và kể từ đó đến nay Bắc Kinh luôn khẳng định mục tiêu kiên quyết thống nhất Đài Loan vào Trung Quốc. Bắc Kinh công khai ý định sẵn sàng dùng vũ lực đối với VLT Đài Loan nếu khu vực này tìm cách đòi độc lập với Trung Quốc. Vì thế, Đài Loan vẫn luôn canh cánh cái gọi là “mối đe dọa từ Trung Quốc” đối với hòn đảo này.
Căng thẳng ở Eo biển Đài Loan từng trở nên dịu nhẹ dưới thời Nhà lãnh đạo Ma Ying-jeou khi ông này lên cầm quyền năm 2008 với cương lĩnh củng cố, phát triển các mối quan hệ thương mại và du lịch với Trung Quốc đại lục. Tuy nhiên, kể từ khi bà Tsai Ing-wen lên cầm quyền hồi năm 2016, tình hình Eo biển Đài Loan bắt đầu leo thang căng thẳng do Nhà lãnh đạo mới của Đài Loan áp dụng lập trường cứng rắn với Trung Quốc.
Bà Tsai công khai thực hiện nhiều bước đi nhằm đối phó với Trung Quốc như tăng chi tiêu quân sự, tăng cường mua sắm vũ khí và mở rộng hợp tác với các nước lớn, đặc biệt là đồng minh Mỹ. Bắc Kinh đương nhiên không thể chấp nhận một Đài Loan ngày càng thách thức khi hòn đảo này luôn luôn được Trung Quốc coi là một vùng lãnh thổ của họ.
Bắc Kinh luôn phản đối gay gắt và quyết liệt việc bất kỳ nước nào tăng cường quan hệ với Đài Loan và đặc biệt trong quan hệ giữa Mỹ và Đài Loan, bởi Bắc Kinh tin rằng điều đó vi phạm chính sách Một Trung Quốc.