Lần đầu tiên, các máy bay tiêm kích Nhật Bản đã xuất kích đánh chặn máy bay chống ngầm của Trung Quốc trên biển Hoa Đông. Đây được xem là hành động cứng rắn của Nhật Bản đối với các hành động của Trung Quốc trên biển Hoa Đông.
Máy bay tuần thám biển/chống tàu ngầm KQ-200 của TQ. Nguồn: Bộ Quốc phòng Nhật Bản
Bộ Quốc phòng Nhật Bản hôm 23/3 cho biết các máy bay tiêm kích của nước này đã “đánh chặn” một máy bay tuần tra của Trung Quốc. Theo các bức ảnh chụp máy bay Trung Quốc mà Bộ Quốc phòng Nhật Bản công bố cho thấy đây là dòng máy bay tuần thám biển/chống tàu ngầm Thiểm Tây KQ-200 mà dấu hiệu nhận biết rõ nhất là thiết bị tìm kiếm từ trường bố trí phía đuôi máy bay.
Một bản đồ do phía Nhật Bản công bố cho thấy máy bay Trung Quốc đã bay tới địa điểm cách đảo Okinawa 300km về phía Tây, phía Bắc quần đảo tranh chấp Điếu Ngư/Senkaku. Số hiệu chiếc máy bay được sơn trên cánh đuôi đứng của nó cho thấy nó thuộc biên chế của Sư đoàn Không quân hải quân số 1, Không quân Hải quân Trung Quốc (PLAN). Sư đoàn này thuộc Hạm đội Hoa Đông của PLAN, được nói là đã nhận được chiếc KQ-200 đầu tiên vào năm 2018 và máy bay này được nói là đóng ở căn cứ không quân Đại Xưởng, Thượng Hải.
Máy bay KQ-200, còn được biết đến với tên gọi Y-8Q, là một trong nhiều biến thể của dòng máy bay chuyên dùng cho các nhiệm vụ đặc biệt trong quân đội Trung Quốc. Tất cả dựa trên hai loại máy bay vận tải cánh quạt Thiểm Tây Y-8 và Y-9. Chúng được trang bị thêm các chức năng cảnh báo sớm, tác chiến điện tử, các nền tảng thu thập dữ liệu tình báo và điện tử. Ngoài thiết bị tìm kiếm tín hiệu từ trường, được nhiều người ví như cái vòi ong, máy bay KQ-200 được trang bị radar tìm kiếm bề mặt gắn ở đầu mũi, một số loại vũ khí ở phần thân trước và hệ thống thông tin liên lạc. Các nguyên mẫu của dòng máy bay KQ-200 được sản xuất ở nhà máy tại tỉnh Thiểm Tây từ năm 2011. Tiếp theo chương trình phát triển và thử nghiệm, chiếc đầu tiên được biên chế vào PLAN từ năm 2015, cho dù mãi đến năm 2017 mới có tin máy bay này được điều về căn cứ trên đảo Hải Nam, thuộc biên chế của Hạm đội Nam Hải.
Hạm đội Bắc Hải của PLAN gần đây cũng nhận được loại máy bay tuần thám/chống ngầm KQ-200. Một tấm ảnh vệ tinh chụp căn cứ không quân tại Thổ Thành Tử, tỉnh Liêu Ninh đầu tháng 2/2019 cho thấy có 6 chiếc KQ-200 đậu trên sân. Nhật Bản thường xuyên phái máy bay tiêm kích lên chặn hoặc hộ tống máy bay quân sự nước ngoài hoạt động trong vùng nhận dạng phòng không của họ, ngay cả khi máy bay đó chưa tiến vào không phận Nhật Bản. Trong những năm trở gần đây, số vụ máy bay quân sự Nhật Bản và Trung Quốc đối đầu hay “giao thiệp” trên các vùng biển có tranh chấp đang gia tăng.