Mùa Hè năm 1956, Thanh Đảo, nơi nghỉ mát nổi tiếng của Trung Quốc. Nói chung, ai cũng biết Thanh Đảo, vì Thanh Đảo nổi tiếng về bia và rượu vang, nhất là bia Thanh Đảo. Nước suối khoáng Lao Sơn thuần khiết, ngát hương và lên men kiểu Đức khiến bia nổi tiếng khắp thiên hạ.
Mao Trạch Đông trong một kỳ nghỉ mát tại bãi biển Bắc Đới Hà – Tân Hoàng Đảo năm 1954
Người đẹp Thanh Đảo
Thanh Đảo lưng tựa núi, mặt ngoảnh ra biển, phong cảnh tuyệt vời, suốt một thời gian dài là tô giới của người Đức và người Nhật, chịu bao đau khổ nhục nhã. Thực dân thống trị đã để lại hàng loạt biệt thự ven biển, mấy tòa giáo đường kiểu châu Âu và cả môi trường sạch đẹp. Từ năm 1949 nhà nước Cộng hòa nhân dân Trung Hoa thành lập, chính quyền Thanh Đảo vẫn theo nếp cũ, cho lập mấy trạm vệ sinh môi trường ở cửa ngõ thành phố, bất cứ xe cộ trước khi vào thành phố đều phải rửa xe. Có thể nói, Thanh Đảo là thành phố sạch nhất Trung Quốc đại lục.
Sơn thủy hữu tình, đất trời tươi đẹp, rất hài hòa với nữ giới. Thanh Đảo là nơi sản sinh gái đẹp, là quê của dịu dàng và giàu sang. Con gái Thanh Đảo dáng người cao ráo, cử chỉ hành động tao nhã, giọng nói trong trẻo. Bởi vậy, nhiều kịch viện, đoàn ca múa của Trung Quốc đều đến Thanh Đảo để chiêu mộ tài năng nghệ thuật.
Đoàn ca múa Thanh Đảo những năm Năm mươi của thế kỉ trước đúng là một vườn hoa đẹp, mĩ nữ từng đàn. Trong mấy chục nữ diễn viên của Đoàn có hai cô Phương và Bân đẹp mê hồn. Cả hai mới hai mươi tuổi, đều là Đoàn viên Đoàn thanh niên Cộng sản, tư tưởng trong sáng, người như trái cây vừa chín. Đoàn ca múa qui định, các nữ diễn viên trước hai mươi lăm tuổi không được yêu đương, lấy chồng, cả hai đều đã từng hoạt động bí mật, đều chưa chồng. Cả hai đều là con gia đình công nhân dệt, tổ tông ba đời nghèo khổ, lí lịch không có vấn đề gì. Cha mẹ họ, ngoài hai câu “Cảm ơn Đảng Cộng sản, yêu quí Mao Chủ tịch” ra, còn không biết nói gì hơn.
Phương và Bân cùng ở với nhau trong một căn hộ của Đoàn ca múa, đi về có nhau, thân nhau như chị em ruột. Có những nam diễn viên vì lòng ghen tức, chê bai các cô, nói những lời nhảm nhí, bảo hai cô đêm ngủ chung giường, ôm hôn nhau giải sầu. Nếu không, con gái nhà lành không được vuốt ve sờ mó, vú hai cô không thể nào cao như thế, đầy đặn như thế. Toàn những lời lẽ thô tục, nghe không lọt tai.
Một hôm, Ban tuyên giáo của Thành ủy thông báo cho Đoàn ca múa, mời cô Bân đến nhà khách của Thành ủy để “nói chuyện riêng”. Vì là nhiệm vụ bí mật chính trị, ngay cả Bí thư thành ủy cũng không được biết. Bân đến một phòng tiếp khách của nhà khách nhỏ Thành ủy, gặp một vị “thủ trưởng” hai bên tóc mai đã bạc. Vị “thủ trưởng” nói tiếng Bắc Kinh không sõi. Trong phòng khách chỉ có cô và vị “thủ trưởng” kia. Vị “thủ trưởng” nói năng ôn tồn, thân mật giống như lời cha chú của cô. Ông ta mỉm cười, chưa vội nói gì, chỉ lặng lẽ quan sát Bân từ đầu đến chân, không ngớt gật đầu, giống như tuyển chọn diễn viên. Bị quan sát, mặt Bân đỏ bừng, rất ngượng. Một lúc sau, “thủ trưởng” mời cô ngồi, nói với cô:
– Đồng chí là con gái giai cấp công nhân, thành phần xuất thân tốt, quan hệ xã hội rất trong sáng, bản thân lại là đoàn viên, tư tưởng lành mạnh, chính trị đáng tin cậy. Chúng tôi đã thông qua tổ chức đảng để xem xét. Đồng chí Bân, chúc mừng đồng chí, đồng chí được chọn để công tác bên cạnh một đồng chí lãnh đạo trung ương.
“Thủ trưởng” không hỏi ý kiến cùa cô, cứ như vậy tuyên bố quyết định của tổ chức. Dĩ nhiên, là đoàn viên phải phục tùng yêu cầu của Đảng, không thể nêu nguyện vọng cá nhân. “Được chọn để công tác bên cạnh một đồng chí lãnh đạo trung ương”. Bân vừa kinh ngạc vừa vui mừng, kích động không nói nên lời. “Thủ trưởng” là con người vui vẻ, bảo cô về báo tin cho cha mẹ biết, cứ bảo là điều động công tác, vẫn làm việc ở Thanh Đảo, không thể muốn về nhà lúc nào thì về. Còn nữa không nói gì thêm, “Thủ trưởng” dặn, ngoài mấy bộ đồ lót thay đổi ra, không cần đem theo hành lí gì khác. Thành ủy sẽ thông báo cho Đoàn ca múa, cô không được nói chuyện với bất cứ ai. Nên nhớ, từ lúc này cô chấp hành nhiệm vụ vinh quang của Đảng giao phó, một nhiệm vụ tuyệt mật.
“Thủ trưởng” nhìn đồng hồ, nói:
– Cho cô một buổi, được không? Chiều nay sáu giờ, vẫn ở nhà khách này nhé, sẽ có xe đến đưa cô đi.
Đúng là niềm vui từ trên trời rơi xuống. Chưa bao giờ Bân vui như lúc này. Đầu tiên cô về Đoàn ca múa, chỉ cười ngây dại với Phương, cố gắng không để lộ, không nói gì. Cô về đến nhà, cha mẹ đều đi làm, chưa tối chưa về. Cô đành để lại mảnh giấy, nói Đảng giao nhiệm vụ, phải đúng giờ rời Đoàn ca múa, nhưng vẫn làm việc ở Thanh Đảo. Sau đấy, vào phòng riêng soi gương. Tin đập thình thình. Tại sao mình đẹp như thế này? Cha mẹ sinh ra một người con gái xuất chúng. Cô vui quá, suýt phát khóc. Cô như trong giấc mơ hoa hồng.
Đúng sáu giờ chiều, cô đến phòng khách của thành ủy. Cô lên một chiếc xe màu đen bóng loáng, chỉ một lúc sau xe phóng nhanh trên con đường bờ biển đầy bóng mát. Những biệt thự kiểu Tây, kiểu Nhật cứ lướt nhanh bên đường, một bên là biển xanh sóng vỗ.
Bân là cô gái lớn lên ở đây, rất ít khi qua lại con đường bở biển này. Nhưng ngồi lên xe, xe phóng nhanh mấy vòng quanh sườn núi, lại là hoàng hôn, cô không còn phân biệt nổi phương hướng.
Xe đưa cô đến một tòa biệt thự yên tĩnh, trước cửa là một vườn hoa, hoa đủ màu sắc. Một chiếc xe con đậu ở chỗ trống, xe jeep quân dụng, còn có thêm hai chiếc xe to. Hai bên là vách núi xanh rờn. Tòa biệt thự trắng ngoảnh mặt ra biển, phía dưới ban công là bãi cát vàng yên tĩnh không người và biển cả mênh mông. Nơi xa kia, hình như có những ánh lửa của những con thuyền đánh cá.
Tiếp Bân là hai phụ nữ mặc áo choàng trắng, trông như bác sĩ, vẻ mặt nghiên trang không cười. Người phụ nữ tên Từ đã đứng tuổi, thời trẻ nhất định là một người đẹp. Nữ bác sĩ đưa cô vào phòng tắm. Phòng tắm rất rộng và sáng, trải thảm, che kín bức tường là một tấm gương lớn. Trên bồn tắm lớn là xà phòng thơm, dầu thơm, tất cả đều đầy đủ. Bân tắm xong, hai nữ bác sĩ lại vào, không cho Bân mặc áo quần, cứ để khỏa thân, đứng trước gương. Bân đang là con gái, hai tay cô ôm ngực. ngượng đỏ mặt. Chuyện gì thế này?
Hai nữ bác sĩ không trả lời cô, mà đi vòng quanh tám thân ngọc ngà đang trần truồng, ngắm trước nhìn sau, thì thầm trao đổi gì đó. Họ còn so sánh cô với gái Tô Châu, gái Hàng Châu, gái Cáp Nhĩ Tân, gái Đại Liên, gái Lưỡng Hồ, nói gái Thanh Đảo có thân hình tuyệt đẹp. Hai nữ bác sĩ đưa cô đến một cái bàn, bảo cô nằm lên đấy để kiểm tra cơ thể. Nằm lên bàn, mặt cô được che bằng một tấm vải trắng, hai tay bị buộc vào hai cái đai da bên cạnh bàn. Chân cô dang rộng, cũng được hai đai da trói chặt, không thể cử động. Cô cảm thấy hai nữ bác sĩ sờ nắn hai bầu vú, sờ nắn rất cẩn thận, nhưng không thấy đau. Hình như để xem bên trong có khối u hay không. Tại sao lâu thế? Bỗng cô cảm thấy đau nhói, hình như có một ống thủy tinh đưa vào trong người cô, cô kêu đau. Hai nữ bác sĩ vẫn mặc cô kêu đau, mà đang thì thầm tốt lắm, chưa chơi… nhưng bị rách rồi… do luyện tập ca múa… được lắm, được lắm… không có bệnh tật gì.
Tấm vải trắng che mặt được lấy đi, hai tay, hai chân được thả lỏng. Mắt cô cay xè, mờ mịt. Một nữ bác sĩ vô vào vai cô, an ủi:
– Dậy đi nào, vào kia tắm lại, mặc bộ đồ làm việc này vào. Tắm xong rồi sẽ có người làm tóc cho em. Đừng ngạc nhiên, tất cả những đồng chí mới đến đều phải qua các thủ tục này…
Bân tắm lại xong, có người đưa cô vào phòng làm tóc. Thợ làm tóc là mọt người già luôn miệng khen cô đẹp, giống như tiên. Bân mỗi lúc một khó hiểu, mình sắp làm việc gì đây? Cô cảm thấy ngôi biệt thự cực lớn nhưng người làm việc rất ít. Nam nhân viên đều mặc đồng phục trắng, nữ nhân viên mặc đồng phục váy, chỗ nào cũng trải thảm đỏ, mọi người đi lại, không một tiếng động. Cho đến hơn mười một giờ đêm, vị “thủ trưởng” hai hàng tóc mai bạc trắng xuất hiện, đưa cô đi ăn bữa đêm. Cô vẫn chưa ăn cơm tối, đang đói. Phòng ăn rộng lớn, ăn gì tùy ý, ăn miễn phí. Thái độ của vị “thủ trưởng” rất thân mật, luôn miệng gọi “đồng chí Bân” Ông ta gọi cho cô mấy món, cơm gạo trắng cô chưa thấy bao giờ. “Thủ trưởng” vừa ăn, vừa nói với cô:
– Đây là Tổ phục vụ sinh hoạt của đồng chí lãnh đạo trung ương, chỉ có những người có lí lịch trong sạch, điều kiện bản thân tốt, thêm vào đấy có số may mắn mới được vào đây công tác.
Ông ta nói, việc ăn uống, ngủ nghê, vui mừng tức giận của vị lãnh đạo trung ương này đều có liên quan đến vận mệnh của Đảng và đất nước, đến hạnh phúc, yên vui của nhân dân. Mỗi một đồng chí làm việc ở tổ phục vụ đều có chức trách thiêng liêng, tất cả đều vì lãnh đạo trung ương phục vụ, phục vụ hết mình.
Ông ta nói, được công tác và sinh hoạt bên cạnh đồng chí lãnh đạo trung ương là một vinh dự và hạnh phúc lớn lao trong đời của mỗi đoàn viên và đảng viên. Tất cả những gì nghe và thấy ở đây đều là tuyệt đối bí mật của Đảng và Nhà nước, tuyệt đối không được tiết lộ, nếu không, hậu quả sẽ không thể hình dung nổi.
– “Thủ trưởng”, có thể bảo với em, đồng chí lãnh đạo trung ương này là ai không?
Trong tâm trạng cô gái này rất hồi hộp và sợ hãi.
– Đồng chí Bân, cô ở nhà, trên mặt báo vẫn thường thấy đấy, lúc nào vào ca trực cô sẽ biết.
Thái độ của “thủ trưởng” vẫn hết sức thân mật.
Bân thì mỗi lúc một lo lắng. Ăn xong đã mười hai giờ đêm, lại có một người giống như nữ bác sĩ đến đưa cô đi trực ban. Mới đến, ngay đêm đầu tiên đã phải đi trực. Cô theo bà bác sĩ già lên lầu ba, ngay ở cửa lầu đã có người ngồi trực trên sofa, có thể đây là vệ sĩ. Họ cởi bỏ giày ở cửa lớn, vào một căn hộ sát bờ biển. Căn hộ rộng rãi, ba buồng, buồng ngoài là phòng khách, buồng thứ hai là phòng làm việc, buồng thứ ba là phòng ngủ. Phòng ngủ trải thảm đỏ. Rèm cửa sổ màu đen. Chỉ có một cái giường lớn, hai bên là tủ để đầu giường và đèn cây, còn có cai ghế mây, trên đó bừa bãi áo quần. Phòng ngủ trống trải, không thấy chủ nhân đâu, chỉ nghe có tiếng xả nước ào ào trong phòng tắm kế bên.
Bà bác sĩ bảo cô chờ đấy, bà ta vào phòng tắm. Một lúc sau bà bác sĩ ra, trên áo choàng có mấy chỗ ướt, nói với Bân:
– Em có thể cởi áo ra được rồi. Nhớ phục vụ chu đáo nhé. Nước sôi, trà, thuốc ở bên phòng làm việc. Em vào đi…
Bà bác sĩ nói xong liền đi ra ngay. Đầu Bân ngứa ran. Trời đất ơi, công tác gì thế này? Vào phòng tắm? Tắm cho ai trong đó? Cô không thể nhấc nổi đôi chân. Bất giác, hai hàng nước mắt chảy xuống, toàn thân run lẩy bẩy. Cô đứng yên giữa phòng không biết bao lâu. Cho đến khi người trong phòng tắm đi ra, cô không còn tin ở mắt mình nữa. Người vừa bước ra đúng là trong mỗi gia đình, mọi cơ quan, trường học, văn phòng đều treo ảnh ông ta. Ông ta đúng là Mao Chủ tịch rồi! Người thật già hơn trong ảnh, đầu cũng không đến nỗi trơn bóng như thế, tóc đã hoa râm… Mao Chủ tịch đi chân trần, mặc cái áo tắm nhung kẻ, người to béo, rất béo, đứng trước mặt cô… Mao chủ tịch không vui, vì cô không vào buồng tắm phục vụ.
Toàn thân Bân run lên bần bật, không biết vì có cảm giác hạnh phúc lớn lao hay vì sợ hãi theo bản năng sinh lí, cô không thể kiềm chế nổi, bật khóc to.
Mao Chủ tịch đang trước mặt cô, ông rướn lông mày… Đồ chết tiệt, tại sao khóc? Khóc, tại sao không cười? Cười thì mới ngọt ngào, mới làm say lòng người. Ai cũng bảo Bân mỉm cười làm say lòng người, Mao Chủ tịch nhất định vui lắm. Vẫn khóc, vẫn khóc cơ à?
– Đồng chí, bao nhiêu tuổi? Ai bảo đồng chí đến đây? Đến đây khóc à?
Mao nói giọng Hồ Nam, mấy chục năm rồi mà vẫn không thay đổi giọng nói quê mùa ấy.
– Mao Chủ tịch, con, con… con mới hai mươi…
– Ờ… đừng sợ. Đồng chí ở đơn vị nào?
– Báo cáo Chủ tịch, con ở Đoàn ca múa thành phố.
– Ha ha! Diễn viên văn công, hát múa, còn biết cả khóc nữa!
– Báo cáo Chủ tịch, con, con con…
– Đồng chí sợ à? Không sao, đồng chí về đi. Muộn rồi, ở đây tôi không khiêu vũ.
– Không, không, con khiêu vũ với Chủ tịch.
– Cảm ơn, cảm ơn. Để hôm khác nhé.
– Không, không để hôm khác…
– Đi, tôi đưa đồng chí ra cửa, sẽ có người đưa đồng chí đi.
Nói xong, Mao lôi tay cô gái, đưa cô ra cửa, vẫy vệ sĩ đang trực ban đến.
Đã quá nửa đêm. Vẫn là chiếc xe con bóng loáng đưa cô rời vùng cấm mà năm sáu tiếng đồng hồ trước đây cô bước vào. Dọc đường, người lái xe già nói với cô một câu rất sâu sắc:
– Cô gái, cô hãy nhớ, hôm nay không xảy ra chuyện gì.
Bân về đến chỗ ở của Đoàn ca múa như vừa từ trên thiên đàng về lại trần gian. Trong thế giới này đúng là có thiên đàng, trần gian và địa ngục. Cô ôm lấy Phương, người bạn cùng phòng mà khóc. Bân làm Phương sợ hãi, hỏi đã xảy ra chuyện gì rồi. Bân không chịu nói. Cho đến khi Phương nổi cáu, dọa sẽ lên báo cáo với lãnh đạo Bân mới nín. Cô bắt Phương phải thề không được tiết lộ, rồi kể lại cho Phương nghe những gì đã xảy ra trong ngày.
Phương nghe, trợn tròn mắt, há hôc miệng. Về bề ngoài, Phương không kém Bân, về nhân cách, Phương không bằng Bân, có thể lẳng lơ hơn. Bân biết, Phương đã thay đổi bốn bạn trai, cùng hai trong số đó làm chuyên kia rồi. Phương nói rất thật:
– Chúng nó cần tao, tao cũng cần chúng nó! Đối với chúng nó, nắm được thì cũng buông được!
Nghe câu chuyện kì ngộ của Bân, một lúc sau Phương mới bình tĩnh lại, đứng dạng chân.
– Bân, đằng ấy ngốc quá, ngốc quá! Đó là Mao Chủ tịch vĩ đại! Là cứu tinh của nhân dân cả nước, còn hơn cả vua thời xưa! Chao ôi, trời đất ơi, tại sao đằng ấy ngốc như thế? Chỉ một chút nữa đằng ấy được lên Bắc Kinh với Mao Chủ tịch, coi như được vào cung.
Bân không hiểu nổi những gì mình đã làm, cũng không rõ cảm giác, tất cả rối như tơ vò… nhưng cô không nén nỏi, đáp lại:
– Đằng ấy không ngôc thì đi đi!
– Tớ? Tớ sẽ ở lại ngay… săn sàng phục vụ ông lão.
Câu chuyện riêng của hai cô gái ngay ngày hôm sau trở thành sự thật.
Sáng hôm sau có người đón Phương đi. Ngoài Bân ra, không còn ai biết Phương đi đâu. Cô ta không còn trở về Đoàn ca múa nữa. Phương có diễm phúc hơn Bân.
Cũng trong ngày hôm đó, cũng có người đưa Bân đi. Họ không cho phép cô về nhà chào cha mẹ là người của giai cấp công nhân. Cô phải rời Thanh Đảo, đưa đến một lâm trường khai thác gỗ dưới chân núi Hưng An, vùng biên ải Đông Bắc, làm một công nhân chặt gỗ. Cô được phép cứ hai tháng viết một lá thư về thăm cha mẹ, nhưng thư phải đưa cho phòng bảo vệ duyệt trước và gửi đi. Trên bì thư cũng không đề địa chỉ, chỉ có số hòm thư. Một cô gái Thanh Đảo xinh đẹp rơi vào một vùng xa xôi heo hút bên chân núi Hưng An, chịu đựng mọi phong ba, khổ ải. Cô không lấy chồng, nhưng đã ngủ với rất nhiều đàn ông trong lâm trường khai thác gỗ. Nhiều anh trong lâm trường ghen nhau, đánh nhau vì cô. Cô trở thành người dâm đãng. Về sau, cô bị bệnh thần kinh, gặp ai cũng chỉ nói một câu:
– Tôi không nên khóc, không nên khóc… Tại sao tôi không cười? Tại sao không cười?
Ngày Chín tháng Chín năm 1976, “lãnh tụ vĩ đại” Mao Trạch Đông qua đời. Phải hai năm sau đấy, các cơ quan hữu quan của Thanh Đảo mới cho cô hưởng chính sách, cho phép cô được trở về Thanh Đảo, được bố trí công tác với điều kiện cô phải quên những chuyện cũ.. Năm 1978, Bân đã bốn mươi hai tuổi. Những nét đẹp mê hồn ngày xưa nay không còn, tóc cô đã bạc, mặt đầy nếp nhăn, người khô héo, tâm thần bất định, nói năng lảm nhảm, trở thành một người đàn bà xấu xí.
Còn Phương, cô gái năm xưa tự nguyện phục vụ “lãnh tụ vĩ đại” thì sao? Cô ta có còn sống hay không? Người Thanh Đảo đồn thổi nhiều chuyện về cô. Có người nói, năm ấy Phương theo “lãnh tụ vĩ đại” lên Bắc Kinh và vào Trung Nam Hải, nhưng bị Giang Thanh bức tử; có người nói cô vẫn được ở lại hành cung Bắc Đới Hà đến già; có người nói, cô và một số đồng nghiệp sau khi Mao qua đời, bị đưa về vùng núi Ngũ Chỉ trên đảo Hải Nam, vào ở một nông trường cách biệt với thế giới để đề phòng tiết lộ những chuyện cơ mật của Đảng…
( Còn tiếp)