Một quân nhân cấp tướng, ông Dunford của Mỹ đánh giá giới lãnh đạo Trung Quốc đã không giữ lời hứa về việc không quân sự hóa Biển Đông, đồng thời ông kêu gọi “hành động tập thể” để buộc Bắc Kinh chịu trách nhiệm.
Giữa năm 2016, Chủ tịch Tập Cận Bình đã khẳng định với Tổng thống Barack Obama rằng Trung Quốc sẽ không quân sự hóa các đảo (ở Biển Đông). Tuy nhiên, điều chúng ta thấy bây giờ là những đường băng dài hơn 3 km, kho lưu trữ đạn dược, việc triển khai các khả năng phòng thủ tên lửa, khả năng hàng không…Rõ ràng họ đã phớt lờ cam kết đó”, tướng Dunford, chủ tịch Hội đồng tham mưu trưởng liên quân Mỹ, phát biểu tại Viện nghiên cứu Brooking ngày 29.5 (giờ Mỹ), theo AFP.
Trung Quốc đã xây dựng đường băng tại 3 đảo đá Chữ Thập, Vành Khăn và Xu Bi nằm trong quần đảo Trường Sa thuộc chủ quyền Việt Nam nhưng bị Trung Quốc chiếm đóng và bồi đắp thành đảo nhân tạo phi pháp. Giới chuyên gia cho rằng những đường băng này đủ khả năng để cho tất cả các loại chiến đấu cơ hoạt động.
Ngoài ra, Đài CNBC hồi tháng 5.2018 dẫn lời các nguồn tin nắm được bản báo cáo của tình báo Mỹ tiết lộ Trung Quốc đã triển khai tên lửa hành trình diệt hạm YJ-12B và tên lửa đất đối không tầm xa HQ-9B tới Chữ Thập, Vành Khăn và Xu Bi.
 Tướng Joseph DunfordAFP |
Tướng Dunford khẳng định: “Khi chúng ta phớt lờ những hành động không tuân theo quy định, chuẩn mực và tiêu chuẩn quốc tế, chúng ta vừa lập tiêu chuẩn mới. Tôi không đề xuất ứng phó bằng quân sự. Điều cần diễn ra… là hành động tập thể nhất quán đối với những ai vi phạm quy định, chuẩn mực và tiêu chuẩn quốc tế. Họ phải chịu trách nhiệm theo cách nào đó để những vi phạm không tái diễn”.
Trong thời gian hiện nay, hoạt động xây dựng trên những thực thể Trung Quốc chiếm đóng phi pháp ở Biển Đông đã chậm lại. Tuy nhiên, Trung Quốc giảm tốc độ xây dựng chỉ vì “các đảo (nhân tạo phi pháp) đã đủ phát triển để có thể đáp ứng khả năng quân sự theo yêu cầu của Trung Quốc”.
Lên án sự thất hứa của Trung Quốc là cần thiết của cộng đồng quốc tế!