Vừa qua, Trung Quốc đã cho trưng bày tại Bảo tàng Quân sự Cách mạng Trung Quốc ở Bắc Kinh mô hình mới nhất về loại tàu sân bay hạt nhân có thể là “Type 003” đầy tham vọng của nước này.
Hình ảnh về mô hình tàu sân bay của TQ tại Bảo tàng Quân sự Cách mạng Trung Quốc (Bắc Kinh). Nguồn: Dambiev
Công nghệ về tàu sân bay nội địa trong mơ của TQ
Theo các nguồn tin, Trung Quốc sẽ bắt đầu phát triển Type 003 chạy bằng năng lượng hạt nhân vào năm 2030. Con tàu thiết kế với mặt boang giống các tàu sân bay Mỹ với máy phóng thủy lực hoặc máy phóng điện từ. Nó có thể chở khoảng 110 máy bay các loại và gồm cả các máy bay không người lái công nghệ ra đa tàng hình. Trên mô hình có sự xuất hiện của máy bay cảnh báo sớm tương tự như mẫu E-2D của Mỹ. Dự kiến việc thử nghiệm công nghệ lò phản ứng hạt nhân trên tàu sân bay sẽ diễn ra trong giai đoạn 2019-2020.
Loại tàu sân bayType 003 vẫn sẽ dùng J-15, máy bay chiến đấu chủ lực của Hải quân Trung Quốc hiện tại. Tuy nhiên, nó có thể sẽ được trang bị tiêm kích hạm J-31 hoặc phiên bản nhỏ hơn của J-20 nếu chương trình phát triển thành công. Ngoài Type 003, hiện Bảo tàng Quân sự Cách mạng Trung Quốc còn trưng bày mô hình tàu đổ bộ tấn công Type 075, dự án đang trong giai đoạn chế tạo. Con tàu có lượng giãn nước khoảng 40.000 tấn, tương đương với các tàu đổ bộ Wasp của Mỹ với boong phóng máy bay cỡ lớn. Tuy nhiên, Trung Quốc sẽ khó có thể làm được máy bay có khả năng cất hạ cánh thẳng đứng như F-35B hay AV-8B, nên tàu đổ bộ chỉ mang theo trực thăng Z-8 hoặc Z-9.
Chạy đua với tàu sân bay Mỹ và các nước ở khu vực
Một số nguồn tin cho biết, Lực lượng Thủy quân Lục chiến Mỹ vừa thử nghiệm phương án “Mẫu hạm Tia chớp” trong các cuộc tập trận với quân đội Philippines nhờ sự hiện diện của tàu đổ bộ USS Wasp.Theo đó, quân đội Mỹ đã thử nghiệm bố trí 10 chiếc máy bay chiến đấu F-35 Lightning II lên tàu Wasp, gấp hai lần so với số lượng phi cơ chiến đấu thường được đưa lên con tàu này và chúng sẽ hoạt động như một tàu sân bay cỡ nhỏ.
“Những thử nghiệm trên cho thấy rằng, đây là một lựa chọn khả dĩ. Tôi tin rằng lực lượng lính thủy đánh bộ Mỹ nhận ra đây là cách hữu hiệu nhất để tận dụng các tàu đổ bộ cỡ lớn của mình. Tôi tin chúng ta sẽ còn được thấy con tàu này được triển khai với trang bị như vậy thêm nhiều lần nữa”, ông Bryan Clark, một chuyên gia về hải quân cho biết. Được biết, Lực lượng Thủy quân Lục chiến Mỹ đang có kế hoạch sử dụng các loại “Mẫu hạm Tia chớp” này để hỗ trợ cho các tàu sân bay thực thụ của Mỹ. Một phát ngôn viên của lực lượng này cho biết, họ sẽ tận dụng tàu đổ bộ như một căn cứ trên biển và sẽ trang bị cho tàu một phi đội có khả năng chiến đấu cao. So với các tàu sân bay thông thường, “Mẫu hạm Tia chớp” có tầm hoạt động nhỏ hơn nhưng vẫn có khả năng đối phó với những hành vi gây hấn trên không và trên biển. Điều đáng chú ý là các tàu này sẽ chỉ có thể sử dụng phiên bản máy bay tàng hình F-35B có khả năng cất cánh và hạ cánh thẳng đứng. Trong khi F-35B cũng được trang bị ít vũ khí hơn và tầm hoạt động cũng ngắn hơn so với các phiên bản F-35 khác. Ngoài ra, các “Mẫu hạm Tia chớp” chỉ có thể mang được ít máy bay hơn các tàu sân bay, mặc dù về lý thuyết chúng có thể chứa được tối đa từ 16 đến 20 chiếc F-35. Trong khi đó, một tàu sân bay lớp Gerald R. Ford, loại tàu hiện đại nhất mà Mỹ đang có, có thể mang được hơn 75 phi cơ quân sự các loại.
Lo đối phó với tàu sân bay của Nhật ở Biển Đông và biển Hoa Đông
Nhật Bản đang lên kế hoạch cải tiến các tàu chiến lớp Izumo thành tàu sân bay, mang theo máy bay chiến đấu F-35B do Mỹ thiết kế. Theo CNN, trong Hướng dẫn Chương trình Quốc phòng 10 năm của mình, Tokyo cho biết họ sẽ mua 42 chiếc F-35B tàng hình, được thiết kế để cất cánh ngắn hạn và hạ cánh thẳng đứng. Những chiếc máy bay này sẽ triển khai trên hai con tàu boong phẳng, JS Izumo và JS Kaga, với chiều dài hơn 244 m và trọng lượng giãn nước 27.000 tấn, là những tàu lớn nhất trong hạm đội Nhật Bản. “Trong môi trường an ninh thay đổi mạnh mẽ trên khắp Nhật Bản, Chính phủ sẽ thực hiện mọi biện pháp có thể để bảo vệ tính mạng và tài sản của người dân Nhật Bản”, phía Nhật Bản cho biết. Chính phủ Nhật Bản hiện coi việc xem xét hướng dẫn quốc phòng mới là vô cùng ý nghĩa để người dân Nhật Bản và thế giới thấy những gì thực sự cần thiết trong nền quốc phòng của chúng ta nhằm bảo vệ người dân và đóng vai trò là nền tảng của tương lai của Lực lượng phòng vệ Nhật Bản. Khi tin đồn về kế hoạch tàu sân bay của Nhật Bản rộ lên vào tháng trước, Trung Quốc đã kêu gọi Tokyo thận trọng. Một bài báo trên tờ Thời báo Hoàn cầu của Trung Quốc cho biết việc tái trang bị các tàu lớp Izumo và mua F-35B “về cơ bản thay đổi bản chất của tàu chiến từ phòng thủ sang tấn công. Nhật Bản không được quên lịch sử khét tiếng của các quốc gia và khu vực xâm lược ở khu vực châu Á – Thái Bình Dương trong Thế chiến II”, tờ báo viết.
Trên thực tế tàu Izumo và Kaga đã mang theo những chiếc trực thăng được thiết kế cho chiến tranh chống tàu ngầm kể từ khi đi vào hoạt động trong 3 năm qua. Hai con tàu sân bay trực thăng này sẽ cần phải gia cố các sàn của mình để phù hợp với những chiếc F-35B nặng hơn, cũng như sức nóng và lực từ các máy bay phản lực khi chúng hạ cánh thẳng đứng. Nhật Bản cũng sẽ tăng đơn đặt hàng các máy bay phản lực F-35A có khả năng cất cánh và hạ cánh trên đường băng thông thường, lên đường băng 105 feet. Việc mua sắm phi đội chiến đấu cơ mới sẽ được trải đều trong vòng 10 năm, với 27 chiếc F-35A và 18 chiếc F-35B, bên cạnh việc trang bị lại hai tàu chiến lớp Izumo thành tàu sân bay trong 5 năm đầu tiên. Tổng chi tiêu trong 5 năm đầu tiên được chốt ở mức 282,4 tỷ USD và sẽ bao gồm việc thành lập các đơn vị vận tải quốc phòng và hải quân hoạt động ở khắp 3 nhánh quân sự của Nhật Bản là Lực lượng phòng vệ mặt đất, trên không và biển. Truyền thông Trung Quốc tuyên bố rằng các tàu sân bay Trung Quốc sẽ không bao giờ tham gia vào giải quyết tranh chấp chủ quyền với những quốc gia láng giềng. Quân đội Trung Quốc có rất nhiều lựa chọn như máy bay tầm xa, tên lửa và tàu khu trục để giải quyết tranh chấp chủ quyền. Sự phát triển của các hàng không mẫu hạm sẽ là nền tảng để Trung Quốc trở thành một quốc gia lớn và gánh vác trách nhiệm quốc tế.