Ngoại trưởng Philippines Teodoro Locsin Jr đã nêu vụ việc tàu cá nước này bị tàu cá Trung Quốc đâm hôm 9/6 tại phiên họp ở Liên hợp quốc ngày 17.
Ngoại trưởng Philippines Teodoro Locsin Jr phát biểu ở LHQ ngày 17/6/2019 (Ảnh: Photo courtesy of UN)
Tờ Rappler (Philippines) đưa tin, ngoại trưởng Locsin cáo buộc hành động của tàu cá Trung Quốc là “trọng tội” khi không cứu các ngư dân Philippines bị rơi xuống biển sau khi tàu chìm.
“22 thủy thủ Philippines đã bị bỏ mặc dưới nước cho đến khi một tàu Việt Nam cứu họ. Chúng tôi mãi mãi biết ơn và mãi mãi mang nợ với đối tác chiến lược Việt Nam vì hành động nhân đạo này,” ông Locsin phát biểu vào tối ngày 17/6 (giờ Manila) tại trụ sở Liên hợp quốc ở New York.
“Sự cố này, theo góc độ ngoại giao, làm nổi bật vấn đề đạo đức và nhiều khả năng là ràng buộc về mặt pháp lý trong việc giải cứu những người gặp nạn trên biển. Điều 88 Công ước Liên hợp quốc về Luật biển (UNCLOS) có quy định rõ ràng về ‘nghĩa vụ hỗ trợ’,” ông cho hay.
“Đó là nghĩa vụ của tất cả thành viên LHQ cũng như Tổ chức hàng hải quốc tế (IMO), không chỉ là nói suông bằng những quy ước mà phải áp dụng trong những tình huống sinh tử. Việc giải cứu người gặp nạn là nghĩa vụ được công nhận rộng khắp bởi người dân và các chính phủ,” ngoại trưởng Philippines nói.
“Trong hệ thống luật lục địa (civil law), có thể là cả trong hệ thống luật hải dương (common law), việc bỏ mặc người gặp nạn là một trọng tội, đặc biệt khi bản thân là nguyên nhân gây ra tai nạn, và nhất là khi việc giải cứu hoàn toàn không đem lại rủi ro cho bất kỳ ai.”
“Trong khi chưa có chế tài xử phạt trong luật pháp quốc tế, điều này sẽ gây nên những lo ngại,” ông Locsin chỉ ra.
Thông điệp của ngoại trưởng Philippines được đưa ra chỉ vài giờ sau khi tổng thống Rodrigo Duterte phá vỡ im lặng và tuyên bố vụ tàu cá nước này bị đâm chìm ở Bãi Cỏ Rong trên biển Đông là “một sự cố hàng hải nhỏ”.
Rappler bình luận, phát biểu của ông Locsin một lần nữa cho thấy những phản ứng trái chiều khó hiểu trong nội bộ chính phủ Manila trước vụ chìm tàu. Trước đó, chính ngoại trưởng Philippines đã chỉ trích gay gắt cộng đồng quốc tế và bác bỏ đề xuất mở rộng vấn đề ra các diễn đàn quốc tế.
Trả lời phỏng vấn đài ABS-CBN ông Junel Insigne, thuyền trưởng tàu cá Philippines bị đâm chìm, cho biết ông thất vọng trước tuyên bố của tổng thống Duterte về vụ tai nạn, đồng thời kêu gọi Manila buộc tàu cá Trung Quốc chịu trách nhiệm về hành vi của mình.
Hôm 17/6, phát ngôn viên Bộ ngoại giao Trung Quốc Lục Khảng gọi việc liên hệ sự cố hôm 9/6 với quan hệ ngoại giao Bắc Kinh-Manila là “vô trách nhiệm và không mang tính xây dựng”.
Trong khi đó, đại sứ quán Trung Quốc tại Manila bác tin tàu cá nước này bỏ rơi các ngư dân Philippines gặp nạn. Cơ quan này khẳng định tàu cá Yuemaobinyu 42212 của Trung Quốc đang thả neo ở gần Bãi Cỏ Rong khi “bất ngờ bị 7-8 tàu cá Philippines tập kích”, và đã không tránh khỏi đâm vào một tàu cá Philippines.
Đại sứ quán Trung Quốc nêu, thuyền trưởng tàu Trung Quốc đã có ý định giải cứu những người gặp nạn, nhưng lại “lo sợ bị các tàu cá Philippines khác tấn công”.