Lầu Năm Góc cho rằng Trung Quốc đang tìm cách biến tàu cá dân sự thành tàu vũ trang để thực hiện hoạt động phi pháp trên Biển Đông.
Báo cáo thường niên mới nhất của Bộ Quốc phòng Mỹ gửi đến quốc hội nước này cho biết lực lượng dân quân biển (PAFMM) của Trung Quốc đang giữ vai trò quan trọng trong các hoạt động cưỡng ép trên Biển Đông nhằm giúp Bắc Kinh đạt được mục tiêu chính trị của mình mà không làm nổ ra xung đột.
Đây được coi là một phần trong học thuyết quân sự mới của Trung Quốc, nhấn mạnh vào các hoạt động gây sức ép phi vũ trang trên biển để hiện thực hóa tham vọng chủ quyền ở Biển Đông.
Theo báo cáo, các đơn vị PAFMM của tỉnh Hải Nam được tổ chức chuyên nghiệp nhất và thường xuyên nhận được nguồn trợ cấp lớn để mở rộng hoạt động tới khu vực quần đảo Trường Sa thuộc chủ quyền của Việt Nam.
Báo cáo chỉ ra rằng chính quyền tỉnh Hải Nam gần đây đã cho đóng 84 tàu cá cỡ lớn với thân tàu được gia cố và trang bị hầm chứa đạn. Các thành viên của PAFMM Hải Nam chủ yếu được tuyển dụng từ các binh sĩ xuất ngũ và được trả lương riêng.
“Nhiều tàu PAFMM được huấn luyện cùng hải quân và hải cảnh Trung Quốc, được hỗ trợ thực hiện những nhiệm vụ như bảo vệ tuyên bố chủ quyền, do thám và trinh sát, bảo vệ nguồn lợi thủy sản, hỗ trợ hậu cần”, báo cáo có đoạn.
Dân quân biển là lực lượng bán quân sự trực thuộc chính quyền các tỉnh ven biển Trung Quốc, ban đầu được thành lập với mục đích cứu hộ cứu nạn. Những năm gần đây, lực lượng này đã phát triển khá tinh vi và được nâng cao vai trò, chuyên thực hiện các nhiệm vụ từ vận tải đến thu thập thông tin tình báo và thực thi tuyên bố chủ quyền phi pháp của Bắc Kinh trên Biển Đông.
Bộ Quốc phòng Mỹ lần đầu kêu gọi chú ý đến lực lượng dân quân biển trong báo cáo sức mạnh quân sự Trung Quốc năm 2017. Theo đó, Bắc Kinh đang sử dụng hạm đội tàu cá thương mại để xâm lấn “vùng xám”, thực thi yêu sách chủ quyền và thúc đẩy lợi ích theo hướng có tính toán ở dưới ngưỡng khơi mào xung đột quân sự.
Các hành động này không gặp trở ngại cho đến khi Washington bắt đầu gia tăng áp lực lên dân quân biển Trung Quốc trong năm nay. Tư lệnh hải quân Mỹ John Richardson đầu năm nay tuyên bố sẽ coi tàu hải cảnh và dân quân biển là tàu chiến, đồng thời áp dụng cách phản ứng với hành vi khiêu khích tương tự chiến hạm Trung Quốc.